Jaszczurki właściwe

Jaszczurki właściwe, jaszczurkowate (Lacertidae) to rodzina gadów, która liczy dziś około 200 gatunków. W Polsce żyją 3 gatunki z tej rodziny gadów.

Wygląd

To gady o wydłużonym kształcie ciała, długim ogonie, który może być odrzucany i regenerowany. Odnóża są krótkie i pięciopalczaste. Głowa duża z symetrycznie ułożonymi rogowymi tarczkami. Stożkowate i ostre zęby osadzone są bocznie na kościach szczęki i żuchwy. Na szyi często znajduje się szereg większych łusek, które tworzą tzw. kołnierzyk, który ma znaczenie taksonomiczne. Brak wytworów skórnych na grzbiecie. Nierzadko występuje dymorfizm płciowy.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Podarcis muralis

Jaszczurka murowa to najbardziej rozpowszechniona jaszczurka w Europie z rodziny jaszczurek właściwych. Ogon jest bardzo długi. Długie są także kończyny. Ubarwienie bardzo zmienne, od brązowego do zielonego.

Timon lepidus

Jaszczurka perłowa duży gad z rodziny jaszczurek właściwych. Jest jedną z największych jaszczurek europejskich. Ciało jaszczurki perłowej z boków i grzbiet pokrywają małe, ziarniste łuski, a na brzuchu występują duże, zachodzące na siebie tarczki.

Lacerta trilineata

Jaszczurka trójpręga to gatunek dużej europejskiej jaszczurki, podobnej do jaszczurki zielonej, zaliczany do jaszczurek właściwych. Ogon jest bardzo długi - nawet ponad dwa razy dłuższy niż reszta ciała.

Lacerta viridis

Jaszczurka zielona to często spotykana w Europie południowej jaszczurka, jaskrawo ubarwiona, dziś w Polsce będąca gatunkiem zanikłym lub bardzo rzadko spotykanym na Śląsku Cieszyńskim.

Lacerta agilis

Jaszczurka zwinka to najbardziej pospolity gad występujący w naszym kraju. Ubarwienie jest zmienne. Grzbiet jest brązowy z rzędem plam, w środku każdej plamy jest nieregularna biała plamka. Schwytana zwinka odrzuca ogon i ucieka.

Lacerta vivipara

Jaszczurka żyworodna to europejska jaszczurka właściwa, spotykana także w naszym kraju. Ciało jest brązowe z trzema rzędami plam, które czasem zlewają się ze sobą, tworząc wzdłuż ciała jasne linie.

Nazwa rodziny

Jaszczurki właściwe (Lacertidae)

Występowanie

Europa, Azja, Afryka.

Liczba gatunków na świecie

200

Liczba gatunków w Polsce

3

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Gady (Reptilia)
Rząd: Łuskonośne (Squamata)
Rodzina: Jaszczurki właściwe (Lacertidae)

Długość ciała

Długość: do 46 cm.

Największy gatunek

Gallotia stehlini

Quizy

Quiz - Gady Polski - poziom podstawowy - 20 pytań

Inne gatunki

• Gallotia stehlini
• Heliobolus lugubris
• Meroles anchietae
• Podarcis sicula

Występowanie i środowisko

Nie występują w Ameryce, w Australii i na Madagaskarze. Spotyka się je poza kręgiem polarnym. Większość gatunków żyje w rejonie Morza Śródziemnego.

Tryb życia i zachowanie

Jaszczurki właściwe to zwierzęta lądowe. Żyją na terenach otwartych, skałach, w ściółce leśnej, nawet na pustyniach. Niewiele się przystosowało do życia w tropikach.

Morfologia i anatomia

Oczy są zwykle wyposażone w ruchome i nieprzezroczyste powieki. Szpara otworu odbytowego jest poprzeczna. Dobrze rozwinięty jest węch. Większość gatunków jest wyposażona w otwory udowe.

Rozmnażanie

Mniejsze gatunki składają od 1 do kilku jaj, większe gatunki nawet 10 i więcej. Kilka gatunków jest żyworodnych. Kilka gatunków rozmnaża się dzieworodnie.

Pożywienie

Odżywiają się stawonogami, większe gatunki odżywiają się małymi kręgowcami i owocami.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Aż pięć gatunków z rodzaju Lacerta to same samice, które rozmnażają się dzieworodnie.

Zdjęcia - galeria

© medianauka.pl, 2014-01-05, RODZ-24