Jaszczurki właściwe

Jaszczurki właściwe, jaszczurkowate (Lacertidae) to rodzina gadów, która liczy dziś około 200 gatunków. W Polsce żyją 3 gatunki z tej rodziny gadów.

Wygląd

To gady o wydłużonym kształcie ciała, długim ogonie, który może być odrzucany i regenerowany. Odnóża są krótkie i pięciopalczaste. Głowa duża z symetrycznie ułożonymi rogowymi tarczkami. Stożkowate i ostre zęby osadzone są bocznie na kościach szczęki i żuchwy. Na szyi często znajduje się szereg większych łusek, które tworzą tzw. kołnierzyk, który ma znaczenie taksonomiczne. Brak wytworów skórnych na grzbiecie. Nierzadko występuje dymorfizm płciowy.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów. Kliknij na nazwę gatunkową, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Inne gatunki

Acanthodactylus ahmaddisii
Acanthodactylus arabicus
Acanthodactylus aureus
Acanthodactylus bedriagai
Acanthodactylus beershebensis
Acanthodactylus blanci
Acanthodactylus boueti
Acanthodactylus busacki
Acanthodactylus dumerilii
Acanthodactylus erythrurus
Acanthodactylus felicis
Acanthodactylus gongrorhynchatus
Acanthodactylus grandis
Acanthodactylus haasi
Acanthodactylus harranensis
Acanthodactylus maculatus
Acanthodactylus masirae
Acanthodactylus mechriguensis
Acanthodactylus nilsoni
Acanthodactylus opheodurus
Acanthodactylus orientalis
Acanthodactylus pardalis
Acanthodactylus robustus
Acanthodactylus savignyi
Acanthodactylus schmidti
Acanthodactylus schreiberi
Acanthodactylus senegalensis
Acanthodactylus spinicauda
Acanthodactylus taghitensis
Acanthodactylus tilburyi
Acanthodactylus tristrami
Acanthodactylus yemenicus
Adolfus alleni
Adolfus masavaensis
Algyroides fitzingeri
Algyroides marchi
Anatololacerta anatolica
Anatololacerta danfordi
Anatololacerta oertzeni
Apathya cappadocica
Apathya yassujica
Atlantolacerta andreanskyi
Australolacerta australis
Congolacerta vauereselli
Darevskia alpina
Darevskia armeniaca
Darevskia bendimahiensis
Darevskia brauneri
Darevskia caucasica
Darevskia chlorogaster
Darevskia clarkorum
Darevskia daghestanica
Darevskia dahli
Darevskia defilippii
Darevskia derjugini
Darevskia dryada
Darevskia kopetdaghica
Darevskia mixta
Darevskia parvula
Darevskia portschinskii
Darevskia praticola
Darevskia raddei
Darevskia rostombekovi
Darevskia rudis
Darevskia sapphirina
Darevskia saxicola
Darevskia steineri
Darevskia unisexualis
Darevskia uzzelli
Darevskia valentini
Dinarolacerta montenegrina
Eremias acutirostris
Eremias afghanistanica
Eremias andersoni
Eremias aria
Eremias grammica
Eremias intermedia
Eremias kavirensis
Eremias kokshaaliensis
Eremias lalezharica
Eremias lineolata
Eremias montanus
Eremias multiocellata
Eremias nigrocellata
Eremias nigrolateralis
Eremias pleskei
Eremias scripta
Eremias strauchi
Eremias stummeri
Eremias suphani
Eremias szczerbaki
Gallotia atlantica
Gallotia auaritae
Gallotia bravoana
Gallotia caesaris
Gallotia intermedia
Gallotia stehlini
Heliobolus lugubris
Hellenolacerta graeca
Iberolacerta aranica
Iberolacerta aurelioi
Iberolacerta cyreni
Iberolacerta galani
Iberolacerta horvathi
Iberolacerta martinezricai
Iberolacerta monticola
Ichnotropis grandiceps
Ichnotropis tanganicana
Iranolacerta brandtii
Iranolacerta zagrosica
Lacerta media
Lacerta mostoufii
Lacerta strigata
Latastia cherchii
Latastia ornata
Latastia siebenrocki
Meroles knoxii
Mesalina adramitana
Mesalina ayunensis
Mesalina bahaeldini
Mesalina balfouri
Mesalina brevirostris
Mesalina kuri
Mesalina olivieri
Mesalina pasteuri
Mesalina simonii
Nucras lalandii
Nucras livida
Nucras scalaris
Nucras taeniolata
Omanosaura cyanura
Omanosaura jayakari
Ophisops beddomei
Ophisops elbaensis
Ophisops jerdonii
Ophisops microlepis
Ophisops occidentalis
Parvilacerta fraasii
Parvilacerta parva
Pedioplanis burchelli
Pedioplanis gaerdesi
Pedioplanis laticeps
Philochortus neumanni
Philochortus rudolfensis
Philochortus zolii
Phoenicolacerta cyanisparsa
Phoenicolacerta kulzeri
Phoenicolacerta laevis
Phoenicolacerta troodica
Podarcis bocagei
Podarcis carbonelli
Podarcis cretensis
Podarcis gaigeae
Podarcis hispanicus
Podarcis levendis
Podarcis lilfordi
Podarcis peloponnesiacus
Podarcis pityusensis
Podarcis raffonei
Podarcis sicula
Podarcis tauricus
Podarcis tiliguerta
Podarcis vaucheri
Psammodromus algirus
Psammodromus blanci
Psammodromus hispanicus
Psammodromus jeanneae
Psammodromus manuelae
Psammodromus microdactylus
Pseuderemias striatus
Scelarcis perspicillata
Takydromus hani
Takydromus kuehnei
Takydromus madaensis
Takydromus tachydromoides
Timon princeps
Timon tangitanus
Tropidosaura cottrelli
Tropidosaura essexi
Tropidosaura gularis
Tropidosaura montana
Vhembelacerta rupicola

Występowanie i środowisko

Nie występują w Ameryce, w Australii i na Madagaskarze. Spotyka się je poza kręgiem polarnym. Większość gatunków żyje w rejonie Morza Śródziemnego.

Tryb życia i zachowanie

Jaszczurki właściwe to zwierzęta lądowe. Żyją na terenach otwartych, skałach, w ściółce leśnej, nawet na pustyniach. Niewiele się przystosowało do życia w tropikach.

Morfologia i anatomia

Oczy są zwykle wyposażone w ruchome i nieprzezroczyste powieki. Szpara otworu odbytowego jest poprzeczna. Dobrze rozwinięty jest węch. Większość gatunków jest wyposażona w otwory udowe.

Rozmnażanie

Mniejsze gatunki składają od 1 do kilku jaj, większe gatunki nawet 10 i więcej. Kilka gatunków jest żyworodnych. Kilka gatunków rozmnaża się dzieworodnie.

Pożywienie

Odżywiają się stawonogami, większe gatunki odżywiają się małymi kręgowcami i owocami.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Aż pięć gatunków z rodzaju Lacerta to same samice, które rozmnażają się dzieworodnie.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

◂

●

Jaszczurka zielona: Trwa okres zimowania jaszczurki zielonej

◂

▸

Jaszczurka zielona: Jaszczurka zielona odbywa gody

●

Jaszczurka zielona: To okres składania jaj przez jaszczurkę zieloną

◂

▸

Jaszczurka zielona: Młode jaszczurki zielonej wylęgają się z jaj.

●

▸

Jaszczurka zielona: Trwa okres aktywności życiowej jaszczurki zielonej.

◂

●

▸

Jaszczurka zwinka: Samica jaszczurki zwinki składa jaja do norki w wilgotnej glebie

◂

●

▸

Jaszczurka zwinka: Z jaj wylęgają się małe jaszczurki zwinki.

●

▸

◂

●

Jaszczurka żyworodna: Trwa sen zimowy jaszczurki żyworodnej

●

▸

Jaszczurka żyworodna: Gody odbywa jaszczurka żyworodna

◂

▸

Jaszczurka żyworodna: Samica jaszczurki żyworodnej rodzi młode.

◂

●

▸

Jaszczurka żyworodna: Trwa okres aktywności życiowej jaszczurki żyworodnej.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia