Karłątkowate, powszelatkowate , warcabnikowate
Karłątkowate, powszelatkowate, warcabnikowate (Hesperiidae) to rodzina niewielkich motyli dziennych, która liczy dziś około 3500 gatunków. W Polsce żyje 17 gatunków z tej rodziny owadów, w całej Europie - 20. Gąsienice mają zwykle kolor zielony lub szarobrązowy. Głowa jest duża.
Wygląd
Cechą charakterystyczną gatunków z tej rodziny są drobne skrzydła i duża głowa. Tułów jest krępy. Ubarwienie skrzydeł różne. Gatunki tropikalne są kolorowe, krajowe ubarwione są skromnie. Skrzydła mogą być złożone nad tułowiem jak u pozostałych motyli dziennych, albo pierwsza para skrzydeł skierowana jest nad tułów, a druga pozostaje w pozycji horyzontalnej. Czułki mają kształt maczugi, zwykle zagięte.
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Thymelicus acteon
Karłątek akteon (Thymelicus acteon) to gatunek motyla z rodziny karłątkowatych. Skrzydła ciemnopomarańczowe z oliwkowym odcieniem. U samicy widoczna delikatna, niepełna żółtawa przepaska.

Hesperia comma
To jeden z najszybciej latających przedstawicieli rodziny powszelatkowatych. Jest coraz mniej liczny w Polsce. Karłątek klinek (Hesperia comma) to motyl o żółtobrunatnych skrzydłach, z lekkim zielonym odcieniem od spodniej strony.

Ochlodes sylvanus, Ochlodes ventatus
Karłątek kniejnik (Ochlodes sylvanus) to jeden z najbardziej pospolitych rodzimych powszelatków. Można go spotkać w lasach i na terenach otwartych. Skrzydła od spodu są nieco jaśniejsze. Brzegi skrzydeł są czarne i mają jasną strzępinę.

Thymelicus sylvestris
Karłątek leśny (Thymelicus sylvestris) to najbardziej charakterystyczny w naszym kraju przedstawiciel rodziny karłątkowatych. Skrzydła ceglaste z jasno-ciemną obwódką i ciemnymi żyłkami na skrzydłach.

Thymelicus lineola
Karłątek ryska (Thymelicus lineola) to pospolity w Europie przedstawiciel rodziny karłątkowatych, bardzo podobny do karłątka leśnego. Ma czarne zakończenie czułków. Skrzydła z wierzchu są ochrowożółte. Ich brzeg jest wyraźnie ciemniejszy.

Carterocephalus silvicola
Kosternik leśniak (Carterocephalus silvicola) to gatunek motyla dziennego z rodziny karłątkowatych. skrzydła przedniej pary żółtawe z wierzchu z czarnymi plamami, których u samic jest więcej lub są większe.

Carterocephalus palaemon
To motyl o brunatnych skrzydłach z żółtymi plamami, układającymi się w nieregularną szachownicę. Samiec ma buławkę z wierzchu ciemną, samica żółtą. Dojrzała gąsienica ma zieloną barwę.

Erynnis tages
Powszelatek brunatek (Erynnis tages) to gatunek motyla z rodziny powszelatkowatych, to nasz najbardziej pospolity powszelatek. Skrzydła z wierzchu są brunatne z ciemnymi przepaskami.

Pyrgus malvae
Powszelatek malwowiec (Pyrgus malvae) to gatunek motyla z rodziny powszelatkowatych. Skrzydła brunatne z jasnym plamkowaniem. Skrzydła od spodu są oliwkowoszare z białym plamkowaniem.

Spialia sertorius
Powszelatek sertor (Spialia sertorius) to gatunek motyla z rodziny powszelatkowatych. Skrzydła brązowe z jasnym plamkowaniem. Spód tylnego skrzydła ma brązowoczerwone tło.

Pyrgus serratulae
Powszelatek sierpikowiec (Pyrgus serratulae) to motyl dzienny. Ubarwienie skrzydeł brunatne z białymi plamkami na przednim skrzydle i mniej wyraźnymi plamkami na tylnym. Spód skrzydeł biało-zielonkawy.

Heteropterus morpheus
Rojnik morfeusz (Heteropterus morpheus) to łatwy do rozpoznania gatunek motyla dziennego z rodziny karłątkowatych. Skrzydła z wierzchu są ciemne z żółtymi plamami na przedniej parze, spód żółtawy z jasnymi plamami w ciemnych obwódkach.

Carcharodus alceae
Warcabnik ślazowiec to motyl dzienny z rodziny powszelatkowatych. Cechą charakterystyczną gatunku są czerwone plamki na zakończeniu czułków. Skrzydła brunatne z różowym odcieniem. Na tym tle występują ciemniejsze i białe plamy.
Inne gatunki
- Warcabnik szantawiec (Carcharodus floccifera)
- Powszelatek alweus (Pyrgus alveus)
- Powszelatek armorykański (Pyrgus armoricanus)
- Powszelatek chabrowiec (Pyrgus carthami)
Występowanie i środowisko
Motyle te występują na wszystkich kontynentach świata.
Tryb życia i zachowanie
Motyle z tej rodziny charakteryzuje lot, przypominający podskakiwanie.
Morfologia i anatomia
Brak danych.
Rozmnażanie
Samica składa jaja na roślinie żywicielce. Gąsienice najczęściej przebywają w schronieniu utworzonym przez zagięcie liścia.
Pożywienie
Gąsienice żerują na roślinach różnych gatunków.
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
Brak danych.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | Karłątek akteon: Okres lotu karłątka akteona. | ||||||||||
◂ | ● | ● | ▸ | Karłątek klinek: Okres lotu karłątka klinka. | ||||||||
◂ | ● | ● | ● | Karłątek kniejnik: Okres lotu karłątka kniejnika. | ||||||||
● | ● | Karłątek leśny: Okres lotu karłątka leśnego. | ||||||||||
◂ | ● | ● | ▸ | Karłątek ryska: Okres lotu karłątka ryski. | ||||||||
● | ● | Kosternik leśniak: Okres lotu kosternika leśniaka. | ||||||||||
◂ | ● | Kosternik palemon: Okres lotu kosternika palemona. | ||||||||||
● | ● | Powszelatek malwowiec: Okres lotu powszelatka malwowca. | ||||||||||
● | ● | Powszelatek sierpikowiec: Okres lotu powszelatka sierpikowca. | ||||||||||
● | ● | ● | Rojnik morfeusz: Trwa okres lotu rojnika morfeusza. |
© medianauka.pl, 2014-10-07, RODZ-220
Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.
Co to jest efekt motyla?

Co motyl ma wspólnego z efektem motyla? Czy rzeczywiście drobna zmiana w układzie może wywołać katastrofalne skutki? Co ma wspólnego efekt motyla z teorią chaosu?