Kraśnikowate

Kraśnikowate (Zygaenidae) to rodzina motyli, która liczy dziś około 1100 gatunków. W Polsce można spotkać 19 gatunków z tej rodziny owadów.

Wygląd

To pięknie ubarwione motyle, często w jaskrawe i kontrastowe kolory, z metalicznym połyskiem, pokryte plamami. Metalowy połysk występuje nie tylko na skrzydłach. Odwłok, często z kolorowym pierścieniem, oraz tułów zwykle mocno zbudowane. Skrzydła mają wąską budowę, ich końce są zaokrąglone. Podczas spoczynku owad kształtem przypomina odwrócone serce. Czułki są dość długie, grzebieniaste lub piłkowane, mogą też być zakończone maczugowato. Owady te charakteryzuje dość duża zmienność wyglądu, co utrudnia oznaczanie gatunków tych motyli. Samiec od samicy różni się budową czułków.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Zygaena minos PL

Zygaena minos

Zygaena minos to gatunek motyla z rodziny kraśnikowatych, bardzo podobny do kraśnika purpuraczka. Skrzydła przednie czarne, z czerwonymi plamami. Druga para skrzydeł czerwona.

Zygaena osterodensis PL

Zygaena osterodensis

Zygaena osterodensis to gatunek motyla z rodziny kraśnikowatych, podobny do kraśnika purpuraczka. Skrzydła przydymione, o brązowym lub czarniawym tle, z czerwonymi plamami.

Kraśnik dzięgielowiec PL

Zygaena angelicae

Kraśnik dzięgielowiec (Zygaena angelicae) to motyl z rodziny kraśnikowatych. Pierwsza para skrzydeł czarna, szarawa, z metalicznym połyskiem i kilkoma czerwonymi plamami.

Kraśnik goryszowiec PL

Zygaena ephialtes

To rzadki u nas motyl z rodziny kraśnikowatych o granatowym ciele z metalicznym połyskiem i zmiennym ubarwieniu plam na skrzydłach. Druga para skrzydeł jest czerwona. Ciało i skrzydła mają metaliczny połysk.

Kraśnik komonicowiec PL

Zygaena loti

Kraśnik komonicowiec, kraśnik rogalik (Zygaena loti) to gatunek motyla z rodziny kraśnikowatych. Na ciemnych skrzydłach (kolor czarno-granatowy lub szarozielony) znajduje się pięć czerwonych plam, czasem zlanych ze sobą.

Kraśnik pięcioplamek PL

Zygaena trifolii

Kraśnik pięcioplamek (Zygaena trifolii) to gatunek motyla z rodziny kraśnikowatych, bardzo podobny do kraśnika sześcioplamka. Jest jednak od niego nieco mniejszy i ma tylko po 5 czerwonych plam na czarnogranatowych skrzydłach.

Kraśnik purpuraczek PL

Zygaena purpuralis

To występujący u nas lokalnie kraśnik o zmiennym wyglądzie. Charakterystyczne są trzy podłużne plamy na skrzydle, które mogą mieć różny kolor, najczęściej purpurowy. Skrzydła drugiej pary są purpurowe, pomarańczowe lub żółte.

Kraśnik rzęsinowiec PL

Zygaena carniolica

To występujący u nas gatunek motyla z rodziny kraśnikowatych o zmiennym ubarwieniu. Jest w Polsce dość rzadki. Można go zaobserwować głównie na południu kraju. Skrzydła drugiej pary mają kolor czerwony i ciemne obrzeże.

Kraśnik sześcioplamek PL

Zygaena filipendulae

Kraśnik sześcioplamek (Zygaena filipendulae) to motyl z rodziny kraśnikowatych o czarnych i błyszczących skrzydłach przedniej pary z czerwonymi sześcioma plamami na każdym ze skrzydeł. Plamy te mogą się ze sobą zlewać, a ich układ nie jest taki sam dla każ

Lśniak szmaragdek PL

Adscita statices

Lśniak szmaragdek to przedstawiciel kraśnikowatych, dość pospolity w naszym kraju, o metalicznych, szmaragdowych skrzydłach. Druga para skrzydeł jest szara.

Lśniak zieleniak PL

Adscita geryon

Lśniak zieleniak (Adscita geryon) to gatunek motyla z rodziny kraśnikowatych. Motyl ten ma zielone skrzydła pierwszej pary z metalicznym połyskiem. Para tylna ma szary kolor.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Jordanita chloros
Jordanita globuraliae

Występowanie i środowisko

Owady te występują na terenie całego kraju. Preferują suche łąki, polany, skraje lasów. Często siadają na kwiatach roślin (oset, ostrożnia).

Tryb życia i zachowanie

To motyle o dziennej aktywności. Latają powoli w słoneczne dni.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

W Polsce w ciągu roku pojawia się jedno pokolenie. Larwy owijają się kokonem, który przyczepiają najczęściej do roślin żywicielek.

Pożywienie

Gąsienice żerują na roślinach zielnych, drzewach i krzewach.

Ochrona i zagrożenia

Niektóre gatunki są zagrożone wymarciem.

Ciekawostki

Wszystkie gatunki tej rodziny motyli są trujące i to we wszystkich stadiach rozwoju. Ich ciała zawierają substancje o nazwie glikozydy cyjanogenne, do pochodnych których należy cyjanek potasu. To najbardziej trujące motyle w Polsce.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

▸

Kraśnik dzięgielowiec: Okres lotu kraśnika dzięgielowca.

●

Kraśnik goryszowiec: Obserwujemy postać dorosłą kraśnika goryszowca.

●

Kraśnik komonicowiec: Okres lotu kraśnika komonicowca.

●

Kraśnik purpuraczek: Obserwujemy postać dorosłą kraśnika purpuraczka.

●

Kraśnik rzęsinowiec: Obserwujemy postać dorosłą kraśnika rzęsinowca.

●

Kraśnik sześcioplamek: Okres lotu kraśnika sześcioplamka.

●

Lśniak szmaragdek: Obserwujemy postać dorosłą lśniaka szmaragdka.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

Co to jest efekt motyla?

Co motyl ma wspólnego z efektem motyla? Czy rzeczywiście drobna zmiana w układzie może wywołać katastrofalne skutki? Co ma wspólnego efekt motyla z teorią chaosu?

Czy gąsienice są nudne?

Mówiąc o motylach mamy na myśli przede wszystkim postać imago. Przeglądając atlasy motyli, często w ogóle pomija się gąsienice. Dlaczego? Czyżby były nudne?

Jaki jest największy motyl świata?