Szczudłonogi, szczudłakowate

Szczudłonogi, szczudłakowate (Recurvirostridae) to rodzina ptaków z rzędu siewkowatych. Rodzina ta liczy dziś 8 gatunków w 4 rodzajach. W Polsce notowano 2 gatunki z tej rodziny ptaków. Ibisodziób w niektórych źródłach jest zaliczany do odrębnej rodziny.

Wygląd

Cechą charakterystyczną tej rodziny ptaków są bardzo długie nogi, zwykle czerwonawe w przypadku szczudłaków i niebieskawe w przypadku szablodziobów. Palce stóp są spięte błoną pławną w całości lub u nasady palców. Dziób jest również dość długi, prosty, u niektórych gatunków wygięty ku górze. Nie występuje dymorfizm płciowy ani sezonowy. Słabo zaznaczony jest dymorfizm wiekowy. Upierzenie czarno-białe.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Szablodziób amerykański

Recurvirostra americana

Szablodziób amerykański (Recurvirostra americana) to gatunek ptaka z rodziny szczudłonogich. Upierzenie jest czarno-białe. W szacie godowej głowa, szyja i pierś stają się pomarańczowobrązowe. Ptak ten ma długi, wygięty ku górze dziób.

Szablodziób zwyczajny PL Lęgowy sporadycznie Zalatujący !

Recurvirostra avosetta

Szablodziób to rzadki w naszym kraju, tylko sporadycznie zalatujący do nas przedstawiciel szczudłonogów. Wierzch głowy, kark, końce skrzydeł, paski na lotkach są czarne.

Szczudłak zwyczajny PL Lęgowy sporadycznie Zalatujący !

Himantopus himantopus

Szczudłak zwyczajny to gatunek ptaka z rodziny szczudłonogów. W szacie godowej samca występuje czarne upierzenie wierzchu głowy, karku i grzbietu oraz skrzydeł. Poza popielatym ogonem reszta upierzenia jest biała.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Szczudłak australijski (Cladorhynchus leucocephalus)
Szczudłak czarny (Himantopus novaezelandiae)
Ibisodziób (Ibidorhyncha struthersii)
Szablodziób andyjski (Recurvirostra andina)
Szablodziób australijski (Recurvirostra novaehollandiae)

Występowanie i środowisko

Występują nad brzegami słonych wód, także słodkich i górskich rzek Eurazji, Afryki i Australii, a także w obu Amerykach.

Tryb życia i zachowanie

Ptaki te brodzą w płytkiej wodzie w poszukiwaniu pokarmu. Potrafią pływać. Są wędrowne lub osiadłe.

Rozmnażanie

Gniazdują na ziemi, zawsze w pobliżu wody. Niektóre gatunki gnieżdżą się w koloniach. Wszystkie gatunki przejawiają silny terytorializm. Samica składa 3-4 jaja, które wysiaduje z samcem na zmianę. Pisklęta są zagniazdownikami. Już po 1 dniu opuszczają gniazdo.

Pożywienie

Zjadają wodne bezkręgowce, w tym mięczaki, skorupiaki, owady, pierścienice, a także drobne rybki i kijanki, które zdobywają w głębszej wodzie. Szablodzioby przeszukują czułym na dotyk dziobem muł w poszukiwaniu zdobyczy.

Ochrona i zagrożenia

Szczudłak czarny jest krytycznie zagrożony wymarciem. W pewnym momencie na świecie żyło zaledwie 18 par lęgowych.

Ciekawostki

Poza flamingami nogi szczudłaków są najdłuższe w stosunku do pozostałych wymiarów ciała ze wszystkich ptaków.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	●							Szablodziób zwyczajny: Trwa okres lęgowy szablodzioba zwyczajnego (poza naszym krajem)
			●	●	●	●	●	●	●	●		Szczudłak zwyczajny: Wystąpiły obserwacje w Polsce szczudłaków.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.