Dudek
(Upupa epops)

Dudek (Upupa epops) to piękny i rzadki ptak występujący w Polsce. Ma charakterystyczny czub na głowie, dwurzędowy, zakończony czarnymi plamami. Dudek rozkłada czubek w piękny wachlarz przy starcie do lotu i gdy jest zdenerwowany. Samiec i samica są tej samej wielkości. Mają też podobne upierzenie. Głowa i szyja mają pomarańczowy kolor, na brzuchy występują ciemne plamy. Grzbiet i skrzydła są czarno-białawe. Ogon jest czarny z białym pasem.

© medianauka.pl

Nazwa gatunku

Dudek (Upupa epops)

Nazwy obce

angielska: Common Hoopoe, Hoopoe
niemiecka: Wiedehopf
czeska: Dudek chocholatý
francuska: Huppe fasciée
hiszpańska: Abubilla

Pierwsze opisanie gatunku

Linnaeus, 1758

Obszar występowania

Europa - tak; Polska - tak;
Azja - tak;
Afryka - tak;
Ameryka Północna - nie;
Ameryka Południowa - nie;
Australia - nie;
Antarktyda - nie;

Legenda

Obszary całorocznego występowania
Obszary gniazdowania
Obszary zimowania

Wielkość

Długość: 28 cm
Rozpiętość skrzydeł: 46 cm.

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Ptaki (Aves)
Rząd: Kraskowate (Coraciiformes)
Rodzina: Dudki (Upupidae)

Głos

Podczas godów słychać odgłos "udud-udud", kiedy indziej "huhuhuhu", "szer". Pisklęta wydają odgłos "sit".

Jaja

Występowanie i środowisko

Występuje rzadko na terenie całej Polski. Zasiedla otwarte przestrzenie, skraje lasów, pobliża pastwisk i łąk.

Tryb życia i zachowanie

Ptak wędrowny. Na zimę odlatuje do Afryki we wrześniu i październiku. Wraca w kwietniu. Świetnie porusza się po ziemi. Jest dość płochliwy. Lot jest typu falistego. Wydaje się powolny i miękki. Uderzenia skrzydeł są nieregularne.

Pożywienie

Żywi się dużymi owadami (potrafi pędraki wyciągać prosto z gleby), ślimakami, dżdżownicami, czasem płazami.

Rozmnażanie

To gatunek monogamiczny. Gnieździ się w dziuplach (najczęściej wierzb), chociaż nierzadko także w szczelinach starych domów i pod korzeniami, czasem w skrzynkach lęgowych. Gniazdo nie jest uporządkowaną konstrukcją, wysłane odchodami bydła domowego, mchem. Okres lęgowy przypada na miesiące maj-lipiec (dwa lęgi). Składa w nich od 5 do 8 białych jaj. Wysiadywanie trwa 2 tygodnie. Pisklęta są rzekomymi gniazdownikami. Opuszczają gniazdo prawie po miesiącu.

Ochrona i zagrożenia

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce jest objęty ochroną gatunkową.

Ciekawostki

Młode dudki potrafią w sytuacji zagrożenia z gruczołu kuprowego wyrzucić cuchnącą piżmem ciecz, której zapach długo pozostaje wokół gniazda.

Zdjęcia i grafiki - galeria

© medianauka.pl, 2009-06-13, GAT-17