Pasikonikowate

Pasikonikowate (Tettigoniidae) to rodzina owadów z rzędu prostoskrzydłych, która liczy dziś około 500 gatunków. W Polsce żyje 13 gatunków z tej rodziny. Niektórzy autorzy literatury klasyfikują w tej rodzinie także długoskrzydlaki, nadrzewki, siodlarki oraz niezdarki.

Wygląd

To średniej lub dużej wielkości owady o spłaszczonym bocznie ciele, zielonym lub brązowawym kolorze. Mają długie, nitkowate czułki. Skrzydła mogą być dobrze wykształcone, o długości zredukowanej lub nie występują wcale. Samice mają długie pokładełko, jego długość jest różna u poszczególnych gatunków. Stopy mają budowę czteroczłonową. Na przednich goleniach znajduje się narząd słuchu.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Długoskrzydlak sierposz PL

Phaneroptera falcata

Długoskrzydlak sierposz to gatunek szarańczaka z rodziny pasikonikowatych. Posiada w pełni rozwinięte skrzydła obu par. Druga para jest znacznie dłuższa od pierwszej pary skrzydeł, co wyraźnie widać nawet w pozycji spoczynkowej.

Grubosz PL

Polysarcus denticauda

Grubosz (Polysarcus denticauda) to gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych, jeden z największych przedstawicieli podrodziny długoskrzydlakowatych. Ciało jest zielone, czasem brązowawe.

Miecznik ciemny PL

Conocephalus discolor

Miecznik ciemny (Conocephalus discolor) to gatunek szarańczaka z rodziny pasikonikowatych, podobny do miecznika łąkowego. Ciało zielone, a na grzbiecie znajduje się brązowy pasek z jaśniejszym brzegiem.

♀

Nadrzewek długoskrzydły PL

Meconema thalassinum

Nadrzewek długoskrzydły (Meconema thalassinum) to jedyny nasz przedstawiciel podrodziny Meconeminae (nadrzewki). Ma jasnozielone ubarwienie ciała. W tylnej części tarczki szyjnej występują dwie brązowe plamki na żółtej linii.

Niezdarka dziewica

Saga pedo

Niezdarka dziewica (Saga pedo) to owad z rodziny pasikonikowatych, największy środkowoeuropejski szarańczak. Ubarwienie jasnozielone lub szarozielone. Czasem pojawiają się ciemniejsze plamy na odwłoku.

Opaślik nadrzewny PL

Barbitistes serricauda

Opaślik nadrzewny (Barbitistes serricauda) to gatunek owada z rodziny pasikonikowatych. Ubarwienie żółtozielone, rzadziej brązowe, z ciemnymi kropkami i plamami, czasem bardzo rozległymi. Od oka biegnie w kierunku tarczki szyjnej żółta, podkreślona linia.

Opaślik sosnowiec PL

Barbitistes constrictus

Opaślik sosnowiec (Barbitistes constrictus) to gatunek owada z rodziny pasikonikowatych o niebieskozielonym lub brązowawym ubarwieniu z czarnymi, drobnymi plamami. Trzecia para odnóży mocno rozwinięta. Od oczu przez całe ciało biegnie żółta linia.

Pasikonik kubański

Stilpnochlora couloniana

Pasikonik kubański (Stilpnochlora couloniana) to gatunek owada z rodziny pasikonikowatych o charakterystycznym wyglądzie, przypominającym liść. Występuje na Kubie.

Pasikonik śpiewający PL

Tettigonia cantans

Pasikonik śpiewający (Tettigonia cantans) to pospolity u nas przedstawiciel pasikonikowatych, podobny do pasikonika zielonego. Ma krótsze skrzydła i ciągły śpiew. Skrzydła wystają nieznacznie poza koniec odwłoka. Samica ma bardzo długie pokładełko.

Pasikonik zielony PL

Tettigonia viridissima

Pasikonik zielony (Tettigonia viridissima) to owad z rodziny pasikonikowatych, największy nasz szarańczak. Ubarwienie zwykle zielone, grzbiet brązowawy. Dość często odnóża mają żółtawy kolor.

Podkrzewin szary PL

Pholidoptera griseoaptera

Podkrzewin szary to gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych. Ciało ma zmienne ubarwienie, od szarobrązowego po czerwonawe lub żółtawe. Spód jest żółty. Przedplecze po bokach ma jaśniejsze obramowanie.

Podłatczyn Roesela PL

Metrioptera roeselii

Podłatczyn Roesela (Metrioptera roeselii) to najbardziej pospolity w Polsce przedstawiciel pasikonikowatych, którego można rozpoznać między innymi po jasnych brzegach przedplecza na bokach ciała.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Acrometopa macropoda
Alpejczyk azaliowiec (Anonconotus alpinus)
Anonconotus apenninigenus
Antaxius difformis
Piechurek (Antaxius pedestris)
Barbitistes fisheri
Barbitistes obtusus
Barbitistes ocksayi
Barbitistes yersini
Miecznik łąkowy (Conocephalus dorsalis)
Cyrtaspis scutata
Decticus albifrons
Łatczyn brodawnik (Decticus verrucivorus)
Ephippiger discoidalis
Siodlarka stepowa (Ephippiger ephippiger)
Ephippiger provincialis
Ephippiger terrestris
Eupholidoptera chabrieri
Stepówka (Gampsocleis glabra)
Isophya brevicauda
Zrówieńksa Kraussa (Isophya krausii)
Leptophyes albovittata
Leptophyes boscii
Leptophyes laticauda
Wątlik charłaj (Leptophyes punctatissmima)
Meconema meridionale
Metrioptera bicolor
Podłatczyn zielonoplamek (Metrioptera brachyptera)
Podłatczyn białoplamek (Metrioptera grisea)
Metrioptera kuntzeni
Metrioptera saussuriana
Pachytrachis gracilis
Pachytrachis striolatus
Phaneroptera nana
Podkrzewin bezskrzydły (Pholidoptera aptera)
Pholidoptera fallax
Pholidoptera littoralis
Platycleis affinis
Platycleis grisea
Platycleis modesta
Platycleis montana
Platycleis stricta
Platycleis tesselata
Platycleis veyseli
Poecilimon ampliatus
Poecilimon elegans
Poecilimon gracilis
Pstrokaczek południowy (Poecilimon ornatus)
Psorodonotus illyricus
Pterolepis germanica
Ruspolia nitidula
Sepiana sepium
Pasikonik długopokładełkowy (Tettigonia caudata)
Thyreonotus corsicus
Tylopsis liliifolia
Uromenus rugosicollis
Yersinella raymondi

Występowanie i środowisko

To owady terenów otwartych, szczególnie łąk. Są też obecne w różnych zadrzewieniach i zakrzewieniach.

Tryb życia i zachowanie

Mają zdolność strydulacji. Pocierają lewym skrzydłem o prawe. Największą aktywność przejawiają wieczorem.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

Samice składają jaja pod koniec lata. Z jaj wiosną lub nawet po kilku latach rozwijają się młode osobniki.

Pożywienie

Wśród przedstawicieli tej rodziny są drapieżcy oraz roślinożercy.

Ochrona i zagrożenia

Stepówka znajduje się w Polsce pod ochroną.

Ciekawostki

Do tej rodziny należą największe gatunki rodzimych prostoskrzydłych.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

▸

Grubosz: Okres występowania postaci dorosłej grubosza.

●

Miecznik ciemny: Okres występowania imago miecznika ciemnego.

●

▸

Nadrzewek długoskrzydły: Okres występowania imago nadrzewka długoskrzydłego.

◂

●

Niezdarka dziewica: Okres występowania postaci dorosłej niezdarki dziewicy.

●

Opaślik nadrzewny: Okres występowania postaci dorosłej opaślika nadrzewnego.

●

Opaślik sosnowiec: Okres występowania postaci dorosłej opaślika sosnowca.

●

Pasikonik śpiewający: Okres występowania postaci dorosłej pasikonika śpieającego.

●

Pasikonik zielony: Okres występowania imago pasikonika zielonego.

◂

●

▸

Podkrzewin szary: Okres występowania imago podkrzewina szarego.

●

Podłatczyn Roesela: Okres występowania postaci dorosłej podłatczyna Roesela.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.