Kameleony

Kameleony (Chamaeleonidae) to rodzina gadów, która liczy dziś około 200 gatunków. W Polsce nie występują gatunki z tej rodziny gadów.

Wygląd

Mają bocznie spłaszczone ciało. Przez grzbiet przebiega ostra listwa. Kończyny są cienkie, dość krótkie i jednakowej długości z palcami przeciwstawnymi, co ułatwia obejmowanie gałęzi. Kameleony mają bardzo długi, chwytny ogon. Nie może podlegać regeneracji jak u innych jaszczurek. Głowę nierzadko pokrywają różnego rodzaju twory skórne (najwyżej 4). Cechą charakterystyczną jest zdolność kameleonów do kierowanie oczu w różne strony niezależnie od siebie. Inną cechą charakterystyczną jest zdolność do zmiany ubarwienia skóry.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Chamaeleo namaquensis

Chamaeleo namaquensis

Chamaeleo namaquensis to niewielkich rozmiarów kameleon z krótkim i cienkim ogonem, przysadzistej sylwetce. Ubarwienie zwykle brunatnoszare.

Bradypodion damaranum

Bradypodion damaranum

Bradypodion damaranum to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów, należący do afrykańskich kameleonów karłowych. Ubarwienie zmienne, często zielono-brązowe.

Brookesia therezieni

Brookesia therezieni

Brookesia therezieni to gatunek gada zaliczany do kameleonów. Należy do kameleonów karłowatych, osiągających zaledwie kilka centymetrów długości. Ogon jest krótki, niepozorny i nie jest chwytny.

Archaius tigris

Archaius tigris

Archaius tigris to gatunek gada z rodziny kameleonów. Ma dość smukłą sylwetkę i długi ogon. Przeważa kolor zielony w ubarwieniu.

Bradypodion pumilum

Bradypodion pumilum

Bradypodion pumilum to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów, zaliczany do afrykańskich kameleonów karłowych. Ubarwienie jaskrawe, zmienne.

Brookesia thieli

Brookesia thieli

Brookesia thieli to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. To karłowaty kameleon o cienkich odnóżach. Ogon krótki, niechwytny. Ubarwienie brązowawe.

♂

Calumma crypticum

Calumma crypticum

Calumma crypticum to gatunek kameleona. Ubarwienie ciała zmienne, najczęściej brązowawe. Ogon długi, zwijany w spiralę. Samiec ma w odróżnieniu od samicy długi nos.

Calumma globifer

Calumma globifer

Calumma globifer to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów o zmiennym ubarwieniu ciała. Pochodzi z Madagaskaru.

Furcifer lateralis

Furcifer lateralis

Furcifer lateralis to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Sylwetka dość krępa, ogon długi. Ubarwienie zmienne.

Furcifer rhinoceratus

Furcifer rhinoceratus

Furcifer rhinoceratus to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów.

Furcifer willsii

Furcifer willsii

Furcifer willsii to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ubarwienie zmienne. Często widoczna biała, pozioma kreska po bokach ciała. Ogon długi. Odnóża delikatne, cienkie.

Kinyongia boehmei

Kinyongia boehmei

Kinyongia boehmei to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ubarwienie zmienne.

Kinyongia multituberculata

Kinyongia multituberculata

Kinyongia multituberculata to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ubarwienie zielonkawe, zmienne, z białymi plamami.

Kinyongia xenorhina

Kinyongia xenorhina

Kinyongia xenorhina to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ubarwienie zielonkawe, brązowawe, zmienne.

Rhampholeon temporalis

Rhampholeon temporalis

Rhampholeon temporalis to gatunek niewielkiego gada z rodziny kameleonów. To jeden z karłowatych kameleonów o krótkim, niechwytnym ogonie. Ubarwienie zwykle jasnobrązowe.

Rieppeleon brevicaudatus

Rieppeleon brevicaudatus

Rieppeleon brevicaudatus to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ubarwienie brązowawe. Sylwetka krępa, ogon krótki.

Rieppeleon kerstenii

Rieppeleon kerstenii

Rieppeleon kerstenii to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ma brązowe ubarwienie ciała, krótki ogon. Ciało szorstkie, z małymi wypustkami.

Trioceros deremensis

Trioceros deremensis

Trioceros deremensis to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ma zmienne ubarwienie, zielone tło. Charakterystyczne są trzy rogi na głowie.

Trioceros hanangensis

Trioceros hanangensis

Trioceros hanangensis to gatunek gada z rodziny kameleonów. Ubarwienie zmienne.

Trioceros laterispinis

Trioceros laterispinis

Trioceros laterispinis to gatunek kameleona. Ubarwienie zmienne, utrzymane w ciemnej tonacji, od szarości i czerń oraz biel po kolor brązowy, żółtawy i zielonkawy.

Trioceros sternfeldi

Trioceros sternfeldi

Trioceros sternfeldi to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów z Afryki.

Kameleon afrykański

Chamaeleo africanus

Kameleon afrykański (Chamaeleo africanus) to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Na głowie widoczny charakterystyczny fałd skórny. Ogon długi. Ubarwienie zmienne.

Kameleon Fishera

Kinyongia fischeri

Kameleon Fishera (Kinyongia fischeri) to gatunek gada z rodziny kameleonów, z charakterystycznym rogiem nad pyskiem. Samica nie ma rogu lub jest on dużo mniejszy. Rzadko spotykany w hodowlach terraryjnych.

Kameleon górski

Trioceros montium

Kameleon górski (Trioceros montium) to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Z przodu głowy znajdują się dwa rogi. Na grzbiecie znajduje się wysoki grzebień.

Kameleon Jacksona

Trioceros jacksonii

Kameleon Jacksona (Chamaeleo jacksonii) to gad z rodziny kameleonów z charakterystycznymi trzema rogami na głowie, z czego dwa znajdują się nad oczami i jeden wyrasta ze szczęki górnej. Rogi występują tylko u samców.

Kameleon jemeński

Chamaeleo calyptratus

Kameleon jemeński to jeden z większych kameleonów. Zamieszkuje Arabię Saudyjską i Jemen. Na głowie znajduje się charakterystyczny hełm. Ubarwienie samców jest bardziej intensywne.

Kameleon krótkoogoniasty

Brookesia stumpffi

Kameleon krótkoogoniasty (Brookesia stumpffi) to gatunek gada z rodziny kameleonów o wyjątkowo krótkim ogonie i niewielkich rozmiarach ciała. Ogon nie jest chwytny. Kolor zielony lub brązowy.

Kameleon lamparci

Furcifer pardalis

Kameleon lamparci to jeden z większych kameleonów. Osiąga długość 54 cm. Zamieszkuje północno-zachodnią część Madagaskaru. Samce są intensywniej ubarwione. Ogon długi, ciało bocznie spłaszczone, na grzbiecie ostry, krótki grzebień.

Kameleon Parsona

Calumma parsonii

Kameleon Parsona (Calumma parsonii) yo jeden z najładniej ubarwionych kameleonów świata. Na głowie znajduje się szyszkowata narośl, której podstawa zaczyna się między oczami, a koniec wystaje przed nosem.

Kameleon pospolity

Chamaeleo chamaeleon

Kameleon pospolity (Chamaeleo chamaeleon) to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ma relatywnie dużą, kanciastą głowę, ze specyficznym rogowym hełmem. To jedyny gatunek kameleona w Europie.

Kameleon uszasty

Chamaeleo dilepis

Kameleon uszasty (Chamaeleo dilepis) to gatunek jaszczurki z rodziny kameleonów. Ma spłaszczoną górną część głowy. Brak hełmu. Ma dwa owalne płaty skórne z boków głowy, przypominające uszy. Gdy zwierzę jest zdenerwowane, płaty te odstają od głowy.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Bradypodion atromontanum
Bradypodion caeruleogula
Bradypodion caffer
Bradypodion dracomontanum
Bradypodion gutturale
Bradypodion kentanicum
Bradypodion melanocephalum
Bradypodion nemorale
Bradypodion ngomeense
Bradypodion occidentale
Bradypodion setaroi
Bradypodion taeniabronchum
Bradypodion thamnobates
Bradypodion transvaalense
Bradypodion ventrale
Brookesia ambreensis
Brookesia antakarana
Brookesia betschi
Brookesia bonsi
Brookesia brunoi
Brookesia brygooi
Brookesia confidens
Brookesia decaryi
Brookesia dentata
Brookesia desperata
Brookesia ebenaui
Brookesia griveaudi
Brookesia karchei
Brookesia lambertoni
Brookesia lineata
Brookesia micra
Brookesia minima
Brookesia perarmata
Brookesia peyrierasi
Brookesia ramanantsoai
Brookesia superciliaris
Brookesia tristis
Brookesia tuberculata
Brookesia vadoni
Brookesia valerieae
Calumma amber
Calumma ambreense
Calumma andringitraense
Calumma boettgeri
Calumma brevicorne
Calumma capuroni
Calumma cucullatum
Calumma fallax
Calumma furcifer
Calumma gallus
Calumma gastrotaenia
Calumma glawi
Calumma guibei
Calumma guillaumeti
Calumma hafahafa
Calumma hilleniusi
Calumma jejy
Calumma linotum
Calumma malthe
Calumma marojezense
Calumma nasutum
Calumma oshaughnessyi
Calumma peltierorum
Calumma peyrierasi
Calumma tarzan
Calumma tsaratananense
Calumma tsycorne
Calumma vatosoa
Calumma vencesi
Calumma vohibola
Chamaeleo anchietae
Chamaeleo arabicus
Chamaeleo calcaricarens
Chamaeleo gracilis
Kameleon Johnstona (Chamaeleo johnstonii)
Chamaeleo laevigatus
Chamaeleo lateralis
Kameleon Mellera (Chamaeleo melleri)
Chamaeleo necasi
Kameleon olbrzymi (Chamaeleo oustaleti)
Chamaeleo senegalensis
Chamaeleo zeylanicus
Furcifer angeli
Furcifer antimena
Furcifer balteatus
Furcifer belalandaensis
Furcifer bifidus
Furcifer labordi
Furcifer major
Furcifer minor
Furcifer nicosiai
Furcifer oustaleti
Furcifer petteri
Furcifer polleni
Furcifer timoni
Furcifer tuzetae
Furcifer verrucosus
Furcifer viridis
Kinyongia adolfifriderici
Kinyongia asheorum
Kinyongia carpenteri
Kinyongia excubitor
Kinyongia gyrolepis
Kinyongia magomberae
Kinyongia matschiei
Kinyongia mulyai
Kinyongia oxyrhina
Kinyongia tavetana
Kinyongia tenuis
Kinyongia uluguruensis
Kinyongia uthmoelleri
Kinyongia vanheygeni
Kinyongia vosseleri
Nadzikambia baylissi
Nadzikambia mlanjensis
Palleon lolontany
Palleon nasus
Rhampholeon acuminatus
Rhampholeon beraduccii
Rhampholeon boulengeri
Rhampholeon bruessoworum
Rhampholeon chapmanorum
Rhampholeon gorongosae
Rhampholeon hattinghi
Rhampholeon marshalli
Rhampholeon maspictus
Rhampholeon moyeri
Rhampholeon nchisiensis
Rhampholeon nebulauctor
Rhampholeon platyceps
Rhampholeon spectrum
Rhampholeon spinosus
Rhampholeon tilburyi
Rhampholeon uluguruensis
Rhampholeon viridis
Rieppeleon brachyurus
Trioceros affinis
Trioceros bitaeniatus
Trioceros camerunensis
Trioceros chapini
Trioceros conirostratus
Trioceros cristatus
Trioceros ellioti
Trioceros fuelleborni
Trioceros goetzei
Trioceros harennae
Trioceros incornutus
Trioceros ituriensis
Trioceros johnstoni
Trioceros kinangopensis
Trioceros kinetensis
Trioceros marsabitensis
Trioceros melleri
Trioceros narraioca
Trioceros ntunte
Trioceros nyirit
Trioceros oweni
Trioceros perreti
Trioceros pfefferi
Trioceros quadricornis
Trioceros rudis
Trioceros schoutedeni
Trioceros schubotzi
Trioceros serratus
Trioceros tempeli
Trioceros werneri
Trioceros wiedersheimi

Występowanie i środowisko

Połowa gatunków żyje w wilgotnych lasach tropikalnych Afryki, druga połowa na Madagaskarze, 4 gatunki żyją po jednym w Europie południowej, na Bliskim Wschodzie, w Indiach i na Cejlonie.

Tryb życia i zachowanie

Prowadzą nadrzewny tryb życia. Na ziemię schodzą w celu złożenia jaj lub przezimowania. Samce wszystkich gatunków kameleonów przejawiają zachowania terytorialne.

Morfologia i anatomia

W kończynach przednich 2 palce są skierowane na zewnątrz, 3 do wewnątrz, w kończynach tylnych odwrotnie. Ponadto powieki są zrośnięte i tworzą jedynie mały otwór na źrenicę oka. Język jest bardzo długi, rozdęty na końcu, pokryty śluzem. Służy do polowania na owady (język jest wystrzeliwany z otworu gębowego). W budowie wewnętrznej charakterystyczne są płuca, złożone z licznie rozgałęzionych worków powietrznych, wnikających w trzewia. Parzysty narząd kopulacyjny ma skomplikowaną budowę, stanowiącą jedną z cech gatunkowych.

Rozmnażanie

Kameleony zwykle składają jaja, niektóre gatunki są jajożyworodne. Samiec podczas kopulacji często kąsa samicę. Liczba jaj zależy od rozmiaru zwierzęcia, zwykle jest to 30-40 jaj. Samica kameleona Mellera składa ich nawet 70. Samice mogą przez długi czas przechowywać spermę wewnątrz swojego organizmu. Samica jaja zakopuje w ziemi lub zagrzebuje w wilgotnych miejscach w spróchniałych konarach drzew.