Łosoś atlantycki, łosoś szlachetny
(Salmo salar)

Łosoś atlantycki to to dość duża ryba drapieżna, żyjąca w dwóch środowiskach, wędrująca w górę rzek na okres tarła. Łosoś atlantycki ma wydłużone i wrzecionowate ciało, lekko spłaszczone bocznie. Szpiczasto zakończona głowa jest stosunkowo niewielka. U nasady ogona po stronie grzbietowej znajduje się płetwa tłuszczowa. Osobniki dorosłe, które żyją w morzu, są srebrzyste. Grzbiet jest ciemniejszy, brzuszna strona jest jaśniejsza. Po bokach ciała znajdują się ciemne plamki. W okresie rozrodczym i podczas wędrówek łosoś przyjmuje barwę żółtawą lub zielonkawo-szarą. Dodatkowo u samców na głowie i po bokach ciała mogą się pojawić czerwone plamy. Ich dolna szczęka wygina się haczykowato w górę. Młode łososie, których długość nie przekracza 10 cm mają 8-10 niebieskoszarych pręg i wiele ciemnych plamek.

© Witold Krasowski - Fotolia.com

Występowanie i środowisko

To ryba oceaniczna, która w okresie tarła występuje w rzekach Ameryki Północnej i Europy. Tak więc jest to ryba dwuśrodowiskowa. Młode osobniki żyją w strumieniach o szybkim prądzie. Jest to gatunek zimnolubny. W Polsce nie występuje zbyt licznie. Można ją spotkać w rzekach Drawa, Gwda, rzekach Przymorza.

Tryb życia i zachowanie

Wędrówki łososia zaczynają się pod koniec lata i na jesień. Są wielką naukową zagadką. Ryba z oceanu potrafi wrócić w ciągu 4 lat wędrówki do miejsca, w którym sama przyszła na świat. Większość ryb, szczególnie samców, po tarle ginie.

Pożywienie

W okresie wędrówek łosoś nie przyjmuje pokarmu. W rzekach zjada bezkręgowce denne oraz owady opadłe na powierzchnię wody. Jego główną dietę stanowią jednak ryby.

Rozmnażanie

Łosoś atlantycki na okres tarła przybiera szatę godową i wędruje głęboko w górę rzek północnoamerykańskich i europejskich. Rozród trwa od października do stycznia. Samica składa ikrę w zagłębieniu żwirowego podłoża. Zagłębienie buduje za pomocą ogona. Samce walczą o prawo do zapłodnienia złożonej ikry. Po tarle samica zasypuje ikrę żwirem. Potrafi w ten sposób utworzyć kopiec o wysokości nawet 30 cm. Młode wylęgają się w marcu lub kwietniu. Z początku młode są wyposażone w pęcherzyk żółciowy, który dostarcza substancji odżywczych. Gdy pęcherzyk ten znika, młode wydostają się z gniazda. Młode łososie pozostają w rzekach 1-5 lat. Gdy w oceanie łosoś osiągnie długość 60-115 cm, staje się zdolny do rozrodu.

Ochrona i zagrożenia

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Wymiar ochronny dla tego gatunku to 30 cm. Ryba ta nie znosi zanieczyszczenia wód i braku tlenu. Od 1 października do 31 grudnia trwa okres ochronny na połów łososia w rzekach, zaś od 25 marca do 10 czerwca na wybrzeżach naszego morza. Wymiar ochronny w rzekach - 30 cm, w morzu - 60 cm.

Ciekawostki

Podczas wędrówek na tarło łososie atlantyckie w ogóle nie jedzą. Część z nich ginie z wyczerpania podczas wędrówki. Część wraca do morza. Tylko nieliczne ryby wracają ponownie na tarło. To ryba o bardzo smacznym mięsie i dużym znaczeniu gospodarczym. Połowy łososia na Bałtyku są limitowane.

Zdjęcia i grafiki - galeria

© medianauka.pl, 2015-11-23, GAT-1007