Ryjkowcowate

Ryjkowcowate (Curculionidae) to bardzo liczna rodzina owadów w naszym kraju, która liczy dziś około 50 000 gatunków. W Polsce żyje około 880 gatunków z tej rodziny owadów. Klasyfikacja tej rodziny ulega ciągłym zmianom. Obecnie wyodrębniono z tej rodziny pędrusiowate (Apiondae), a włączono do niej kornikowate (Scolytidae), które stały się podrodziną w tym taksonie.

Wygląd

Cechą charakterystyczną większości owadów tej rodziny, poza kornikami, jest głowa wydłużona w ryjek, który umożliwia wiercenie otworów w roślinach. Ich ciało jest pękate lub mocno wydłużone. Ubarwienie jest różnorodne. Zwykle przedplecze jest duże w stosunku do wielkości całego ciała. Odnóża są typu krocznego, czasem ostatnia para jest przystosowana do oddawania dalekich skoków. Czułki są zwykle dość krótkie, w połowie długości kolankowato złamane. Larwy są beznogie.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Tachyerges salicis PL

Tachyerges salicis

Tachyerges salicis to chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych. Ryjkowiec ten ma niewielkie rozmiary, ciemne ubarwienie i piękny biało-żółty rysunek na pokrywach skrzydłowych. Larwy minują liście wierzb.

Tychius quinquepunctatus PL

Tychius quinquepunctatus

Tychius quinquepunctatus to gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Ma brązowo ubarwione ciało z białą, podłużną plamą pośrodku na przedpleczu i pięcioma białymi plamami na pokrywach skrzydłowych.

Cycloderes pilosulus PL

Cycloderes pilosulus

Cycloderes pilosulus to gatunek chrząszcza zaliczany do rodziny ryjkowcowatych. Ubarwienie szare z ciemnymi i jasnymi plamkami. Czułki zakończone buławką. Na całym ciele występują szczecinki.

Hypera adspersa PL

Hypera adspersa

Hypera adspersa to gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Ubarwienie szare z ciemnymi i jaśniejszymi plamami. Czułki zakończone buławkowato.

Sitona macularius PL

Sitona macularius

Sitona macularius to gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Ubarwienie szarawe z jaśniejsze i ciemniejsze plamki. Odnóża pomarańczowe poza ciemnymi udami. Czułki bardzo cienkie.

Kornik drukarz PL

Ips typographus

Kornik drukarz (Ips typographus) to pospolity szkodnik naszych lasów świerkowych. Ciało tego owada jest krępe, ciemnobrązowe, wyposażone w bardzo duże przedplecze, ma niewielką głowę, nie posiada ryjka.

Opuchlak truskawkowiec PL

Otiorhynchus sulcatus

Opuchlak truskawcowiec (Otiorhynchus sulcatus) to gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych, żerujący na truskawkach. Całe ciało ma szarobrązowy kolor z deseniem na pokrywach skrzydłowych. Ryjek jest dość krótki.

Słonik orzechowiec PL

Curculio nucum

Słonik orzechowiec (Curculio nucum) to pospolity szkodnik leszczyny. Ma baryłkowaty kształt ciała i charakterystyczny, długi ryjek. Larwa ma żółty kolor i niewielką czerwonawą główkę.

Słonik żołędziowiec PL

Curculio glandium

Słonik żołędziowiec (Curculio glandium) to gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych, podobny do słonika orzechowca. Ryjek długi, wygięty w dół. Ubarwienie jasnobrązowe. Wierzch pokryty włoskami.

Smolik sosnowiec PL

Pissodes pini

Smolik sosnowiec (Pissodes pini) to chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych - szkodnik leśny, podobny do szeliniaka sosnowca. Od szelinowca sosnowca różni się tym, że jest nieco mniejszy, ma cieńszy ryjek, a czułki wychodzą z jego środka.

Szeliniak sosnowy PL

Hylobius abietis

Szeliniak sosnowiec (Hylobius abietis) to pospolity szkodnik sosen. Ma długi ryjek, z końca którego wychodzą czułki. Na pokrywach skrzydłowych znajdują się żółtawe przepaski. Ubarwienie ciemnobrązowe.

Wołek zbożowy PL

Sitophilus granarius

Wołek zbożowy (Sitophilus granarius) to gatunek chrząszcza - szkodnika zbóż. Pancerz jest mocny, gruby, żółtobrunatny lub ciemnobrunatny, z rowkowanymi pokrywami. Ryjek dobrze widoczny, zakończony aparatem gryzącym.

Rhinoncus leucostigma

Rhinoncus leucostigma

Rhinoncus leucostigma to gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Ciało owalne, pękate, ciemno ubarwione. Odnóża poza udami czerwonobrązowe. Na pokrywach podłużne jaśniejsze pasy.

Rhinusa neta

Rhinusa neta

Rhinusa neta to gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Ubarwienie ciemne. Owad ten ma owalne, pękate ciało pokryte jasnymi, wełnistymi włoskami. Głowa wydłużona w ryjek.

Zdjęcia - galeria

Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

Inne gatunki

• zieleńczyk zielonawy (Chlorophanus viridis)
• słonik dębowiec (Curculio venosus)
• rozpucz lepiężnikowiec (Liparus Glabrirostris)
• rytownik pospolity (Pityogenes chalcographus)
• ogłodek brzozowiec (Scolytus ratzeburgi)

Występowanie i środowisko

Ryjkowcowate są pospolite w naszym kraju na terenie całego jego obszaru, choć niektóre gatunki występują tylko lokalnie. Są to owady żyjące w lądowym środowisku w lasach, na łąkach, ogrodach, sadach i na polach, są też gatunki związane ze środowiskiem wodnym, występują nawet w zbiornikach wody morskiej.

Tryb życia i zachowanie

Owady te zwykle trudno spotkać. Prowadzą zwykle skryte życie. Zimują zwykle osobniki dorosłe, czasem jednak są aktywne zimą i można je spotkać na śniegu.

Niektóre gatunki potrafią nurkować pod wodę z pęcherzykiem powietrza, który umożliwia im oddychanie pod wodą.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

U niektórych gatunków występuje dzieworództwo. Cykl życiowy zamyka się w roku, a gdy pojawiają się dwie generacje, cykl wydłuża się do nawet 3 lat. Samica po zapłodnieniu składa jaja bezpośrednio w roślinie żywicielce w otworach wierconych za pomocą ryjka. Przepoczwarzenie następuje w ziemi lub w roślinie żywicielce.

Pożywienie

Owady te zjadają pokarm pochodzenia roślinnego. Są to drewno, owoce, a także liście. Zwykle występuje wąska specjalizacja pokarmowa, ograniczająca się do poszczególnych gatunków roślin i ich konkretnych części.

Ochrona i zagrożenia

Do szkodników żywności należy wołek zbożowy. Wiele gatunków to szkodniki drzew. Aż 140 gatunków wpisano do Czerwonej Listy Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce.

Ciekawostki

Za pomocą ryjka owady te potrafią się wwiercić nawet do orzecha, składając w nim jajeczka.

Największy chrząszcz na świecie

Jaki chrząszcz jest uznawany za największego na świecie? Gdzie żyje i czy odbiega znacznie rozmiarami od krajowych gatunków?

Czy w Polsce można jeszcze odkryć nowe gatunki zwierząt?

Można się spotkać z przekonaniem, że w świecie zwierząt w Polsce wszystko już zostało zbadane. Czy rzeczywiście?

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

© medianauka.pl, 2015-02-11, RODZ-243