Ryś

Ryś (Lynx lynx) jest jednym z dwóch żyjących w Polsce dzikich kotów. Jest większy od żbika. Ma długie i silne kończyny, charakterystyczne pędzelki na uszach oraz bokobrody. Cętkowana sierść jest miękka w dotyku o barwie lekko rudej i białej pod spodem. Ma słaby węch, dobry wzrok i słuch. Samica jest mniejsza od samca. Jest wyposażony w mocne pazury. W Polsce mamy dwa umaszczenia rysia: jednolite z delikatnym cętkowaniem (na niżu) oraz intensywnie cętkowane (obszary górskie).

Zdjęcie zbiorów ZOO w Opolu © medianauka.pl

Występowanie i środowisko

Występuje w lasach Eurazji. W Polsce jedynie w Puszczy Białowieskiej, Knyszyńskiej, Boreckiej, Piskiej, Mielnickiej, Kampinoskiej, Augustowskiej, a także na Roztoczu i w Karpatach (Bieszczady po Beskid Żywiecki). Zasiedla stare i duże lasy z wykrotami. Wspina się po drzewach i poluje z zaskoczenia.

Tryb życia i zachowanie

Jest to kot, prowadzący nocny tryb życia. Unika towarzystwa człowieka. Jest samotnikiem. Swój teren zaznacza w nietypowy sposób: zostawia głębokie rysy na drzewach. Teren łowiecki jest bardzo rozległy. Konkurują o niego zarówno samce jak i samice. Ryś gnieździ się w stałej kryjówce. To kot bardzo trudny do obserwacji.

Morfologia i anatomia

Długość ciała rysia wynosi od 70 do 130 cm, wysokość w kłębie zaś 70-110 cm. Frędzelki na uszach mają 3-4 cm wysokości. Ryś ma krótki ogon, ma długość zaledwie kilkanaście centymetrów. Na jego końcu włosy są czarne. Maksymalny ciężar rysia wynosi 38 kg, zwykle jednak nie przekracza 25 kg. Kończyny są dość wysokie, a łapy szerokie.

Pożywienie

Ryś poluje na zające, sarny, młode jelenie, młode dziki, ptaki, gryzonie. Zjada także chętnie jaja ptaków. Ryś potrafi zapolować na młodego niedźwiadka. Ulubionym celem polowań są jednak sarny. Zapotrzebowanie dzienne na mięso to aż 1,5-2 kg dziennie.

Rozmnażanie

Ruja przypada na luty i marzec. Samce walczą o samice. Okres ciąży trwa 70-74 dni. Samica rodzi od 2 do 3 młodych, które ssą mleko matki do 3 miesięcy. Po roku młode stają się samodzielne.

Ochrona i zagrożenia

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Ryś poza człowiekiem nie ma naturalnego wroga. Od 1955 roku ryś w Polsce jest objęty ochroną gatunkową.