Barczatkowate

Barczatkowate (Lasiocampidae) to rodzina dużych motyli, która liczy dziś około 2200 gatunków. W Polsce żyje 19 gatunków z tej rodziny owadów.

Wygląd

To zwykle motyle pokryte gęstymi włoskami. Ciało jest zwykle masywne, odwłok gruby. Skrzydła są zwykle brązowe, czerwonawe, pomarańczowe lub szare ze skromnym rysunkiem w postaci pojedynczej przepaski lub delikatnych kropek. Samce są na ogół mniejsze od samic, obie płcie mogą się również różnić kolorem skrzydeł. Samce mają też bardziej pierzaste czułki. Postać dorosła tego motyla ma zredukowaną ssawkę. Nie ma też przyoczek. Gąsienice są obficie owłosione, włosy często tworzą szczoteczki. Włoski niektórych gatunków są parzące.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Barczatka chochołówka PL

Gastropacha populifolia

Barczatka chochołówka (Gastropacha populifolia) to gatunek motyla z rodziny barczatkowatych. Ubarwienie żółtawobrązowe, pokrojem i barwą upodabnia się do uschniętego listka.

Barczatka dębolistna PL

Gastropacha quercifolia

To najwieksza barczatka w naszym kraju. Przypomina nieco opadły, jesienny liść dębu. Niewielka plamka znajduje się środku skrzydeł pierwszej pary. Tułów i odwłok są duże i silnie zbudowane, są też owłosione.

Barczatka dębówka PL

Lasiocampa quercus

Barczatka dębówka (Lasiocampa quercus) to gatunek motyla z rodziny barczatkowatych. Skrzydła są brunatne z żółtawymi przepaskami u samców i żółtobrązowe z jasnymi przepaskami u samic.

Barczatka koniczynówka PL

Lasiocampa trifolii

Barczatka koniczynówka (Lasiocampa trifolii) to gatunek motyla z rodziny barczatkowatych. Samica jest większa od samca, poza tym podobnie ubarwiona. Ubarwienie dość zmienne, od brązowego do szarawego.

♂

Barczatka napójka PL

Euthrix potatoria

Barczatka napójka (Euthrix potatoria) to gatunek motyla z rodziny barczatkowatych. Samica jest większa od samca, a jej skrzydła są dużo bardziej jaśniejsze, żółtawe. Ubarwienie brązowawe.

Barczatka osiczanka PL

Phyllodesma tremulifolia

Barczatka osiczanka (Phyllodesma tremulifolia) to motyl z rodziny barczatkowatych. Ubarwienie rudobrązowe z ciemną plamką na żyłce poprzecznej. Skraj przedniego skrzydła biało przyprószony.

Barczatka osinówka PL

Poecilocampa populi

Barczatka osinówka (Poecilocampa populi) to gatunek motyla nocnego z rodziny barczatkowatych. Ubarwienie ciemnobrunatne, kołnierz jaśniejszy. Na pierwszej parze skrzydeł żółtawe przepaski.

Barczatka sosnówka PL

Dendrolimus pini

Barczatka sosnówka (Dendrolimus pini) to motyl nocny z rodziny barczatkowatych. Samica jest nieco większa od samca. Skrzydła na brzegach są lekko pofałdowane. Ubarwienie tułowia, skrzydeł oraz rysunek na skrzydłach są bardzo zmienne.

Barczatka śliwienica PL

Odonestis pruni

Barczatka śliwienica (Odonestis pruni) to motyl z rodziny barczatkowatych. Ubarwienie pomarańczowe z brunatnymi przepaskami. Skrzydła zakończone faliście. Na żyłce poprzecznej widoczna biała plamka.

♀

Barczatka wilczomleczówka PL

Malacosoma castrensis

Barczatka wilczomleczówka to dość rzadki u nas motyl. Samica jest większa od samca. Samiec ma żółtą głowę, tułów i skrzydła pierwszej pary. Dwie wąskie, brunatne przepaski przebiegają przez skrzydła pierwszej pary.

Pierścienica nadrzewka, prządka pierścienica PL

Malacosoma neustria

Pierścienica nadrzewka, prządka pierścienica (Malacosoma neustria) to motyl z rodziny barczatkowatych. Skrzydła koloru beżowego, z czego druga para jest jaśniejsza. Na skrzydłach pierwszej pary widoczne dwa cienkie paski.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Barczatka miesięcznica (Cosmotriche lobulina)
Barczatka kataks (Eriogaster catax)
Barczatka puchowica (Eriogaster lanestris)
Barczatka rymikola (Eriogaster rimicola)
Barczatka malinówka (Macrothylacia rubi)
Barczatka frankońska (Malacosoma franconica)
Barczatka borówczanka (Phyllodesma ilicifolia)
Barczatka głogowica (Trichiura crataegi)

Występowanie i środowisko

Motyle te wystepują na terenie całego kraju. Związane są na ogół ze środowiskiem leśnym, spotykane są rzadziej na łąkach i ugorach.

Tryb życia i zachowanie

To owady o nocnej aktywności, choć niektóre gatunki można zobaczć podczas lotu także za dnia. Lot samic jest ociężały i powolny. Samce latają lepiej. Niektóre gatunki tworzą grupy i budują specjalne gniazda z przędzy. Zimują gąsienice, jaja lub poczwarki.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

Samce giną zaraz po kopulacji. Samica składa jaja pojedynczo lub w pakiecie. Przepoczwarzenie następuje w kokonie.

Pożywienie

Owady dorosłe zwykle nie pobierają pokarmu. Larwy odżywiają się tkankami roślin zielnych, krzewów i drzew, zjadają głównie liście.

Ochrona i zagrożenia

Kilka gatunków występuje rzadko w Polsce. W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt znajdują się dwa gatunki. Barczatka rymikola i frańkowska uważane są za wymarłe w Polsce. Barczatka sosnówka i barczatka pierścienica to szkodniki drzew.

Ciekawostki

Gąsienice niektórych gatunków bronią się za pomocą parzących włosków.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

Barczatka chochołówka: Okres lotu barczatki chochołówki.

●

Barczatka dębolistna: Okres występowania postaci dorosłej barczatki dębolistnej.

●

Barczatka dębolistna: Następuje przepoczwarzenie barczatki dębolistnej.

●

Barczatka koniczynówka: Okres lotu barczatki koniczynówki.

●

Barczatka osiczanka: Okres lotu barczatki osiczanki.

●

Barczatka osinówka: Okres lotu barczatki osinówki.

◂

●

▸

Barczatka sosnówka: Okres lotu motyla barczatki sosnówki.

●

Barczatka śliwienica: Okres lotu barczatki śliwienicy.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia