Jastrząb

Jastrząb, jastrząb zwyczajny, jastrząb gołębiarz (Accipiter gentilis) to typowy przedstawiciel rodziny jastrzębiowatych, niezbyt liczny w naszym kraju. Samiec jest o 20% mniejszy od samicy. Wierzch ciała u obu płci jest szary. Spód jest jasny, ciemno prążkowany. W prążki są też lotki i sterówki. Nad okiem ze złotą tęczówką znajduje się dość długa, biała brew. Głowa, wierzch ciała i skrzydła młodych są brązowe, a jasny spód jest kreskowany. Skrzydła są krótsze od skrzydeł myszołowa i są dość szerokie.

Zdjęcia – galeria

W galerii publikujemy zdjęcia, grafiki i mapy związane z danym gatunkiem. Klikając na dowolną ikonkę podglądu grafik na końcu galerii, możesz zobaczyć prezentowane tu materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Jastrząb (Accipiter gentilis)

© Erni - Fotolia.com


Kliknijk na dowolną miniaturę grafiki aby zobaczyć materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Występowanie i środowisko PL

Jest to ptak szponiasty szeroko rozpowszechniony na świecie. Można go spotkać w Europie, Azji i Ameryce Północnej, a także na niewielkim obszarze w Afryce. W Polsce nie jest liczny, ale spotykany na terenie całego kraju. Mamy zaledwie 3-4 tysiące par. Najwięcej jastrzębi występuje w Parku Kampinoskim.

Tryb życia i zachowanie

To na ogół ptak osiadły, ale niektóre populacje podejmują wędrówki. Polowanie na ofiary odbywa się w powietrzu, na ziemi lub na drzewie. Jastrząb podejmuje tylko jedną próbę pogoni. Nie lubi otwartych przestrzeni.

Kilkakrotne uderzenia skrzydłami są energiczne, później występuje faza lotu szybowcowego.

Głos jastrzębia można usłyszeć głównie o świcie, "kja-kja-..." oraz gdakanie. Odzywa się głównie w okresie rozrodu.

Morfologia i anatomia

Długość ciała wynosi 48-66 cm, rozpiętość skrzydeł wynosi 100 cm u samców i 125 cm u samic, a ciężar ciała 650-1500 g.

Pożywienie

Najczęściej poluje na ptaki (w tym gołębie, które stanowią duży udział w ich diecie, ale także kuraki) oraz drobne ssaki (wiewiórki, zające).

Rozmnażanie

Para ustanawia rewir lęgowy na kilka miesięcy wcześniej. Wyprowadza jeden lęg w roku. Gniazduje na drzewie, a gniazdo budowane jest przez samca i samicę z patyków i gałęzi. Gniazdo może być użytkowane przez kilka sezonów i rozrosnąć się do średnicy 1 m oraz wysokości 50 cm. Samica składa od 2 do 5(6) jaj w odstępach co dwa dni. Inkubacja trwa 35-38 dni, a zaczyna się wraz ze zniesieniem 1. lub 2. jaja. Samiec nie potrafi zajmować się pisklętami, choć dostarcza pożywienie do gniazda. Lotność młode uzyskują po 5-6 tygodniach od chwili wyklucia się. Usamodzielniają się przez kolejny miesiąc. Do rozrodu przystępują po 2-3 latach życia.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce ptak ten podlega ochronie ścisłej. Jastrząb był uważany za szkodnika hodowli gołębi i był jeszcze niedawno tępiony przez człowieka z tego powodu.

Ciekawostki

Mimo, że samiec dostarcza pożywienie do gniazda, to gdy samica zginie, samiec nie jest w stanie zaopiekować się potomstwem. Wówczas pisklęta szybko giną.

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:



Kalendarz przyrody

123456789101112

Opis

Okres występowania w Polsce jastrzębia.
Pokaż tylko bieżące wydarzenia


Pokrewne gatunki ptaków


Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?
To, co robi kukułka nosi nazwę pasożytnictwa lęgowego. Czy w świecie przyrody kukułka jest wyjątkiem, czy też jest to zjawisko spotykane także u innych gatunków?
Największe gniazda ptaków
Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.
Jak dokarmiać ptaki?
Czym i jak mądrze dokarmiać ptaki, aby im nie zaszkodzić?
Najmniejsze ptaki na świecie
Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?
Największe ptaki na świecie
Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?

Powiązane quizy

Ptaki Polski — quiz

Liczba pytań: 30
Quiz szkolny
Średni wynik:
20.73 / 69.1%
2024-01-18



Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

  • IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
  • pod red. Przemysława Busse – Mały Słownik Zoologiczny - PTAKI t.I i II, ISBN 83-214-0043-4, Wiedza Powszechna 1990
  • Jacek Twardowski, Kamila Twardowska – Ptaki Świata, 978-83-8059-276-6, SBM 2016
  • Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek – Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
  • Lars Svensson – Przewodnik Collinsa - Ptaki, ISBN 978-83-7763-261-1, Multico 2012
  • Michał Radziszewski, Mateusz Matysiak – Atlas Ptaków Polski - ilustrowana encyklopedia, ISBN 978-83-7705-659-2, Fenix
  • Andrzej Kruszewicz – Ptaki Polski t.1,2, 978-837763-073-0, Multico Oficyna Wydawnicza 2011

© medianauka.pl, 2015-05-17, GAT-808
Data aktualizacji artykułu: 2021-12-24




©® Media Nauka 2008-2023 r.