Spis treści:
Jastrzębiowate
Jastrzębiowate (Accipitridae) to rodzina ptaków z rzędu szponiastych. Jest to najliczniejsza grupa ptaków drapieżnych. Rodzina ta liczy dziś 243 gatunki, z czego 23 gatunki spotykamy w Polsce, a gniazduje u nas zaledwie 14 gatunków z tej rodziny.
Podział gatunków
Można spośród wszystkich gatunków wyodrębnić pewne grupy jastrzębiowatych. Są to:
- jastrzębie - 58 gatunków w 6 rodzajach,
- myszołowy - 57 gatunków w 13 rodzajach,
- orły - 33 gatunki w 9 rodzajach,
- kanie - 29 gatunków w 15 rodzajach,
- sępy - 15 gatunków w 9 rodzajach,
- bieliki - 10 gatunków w 2 rodzajach,
- gadożery - 16 gatunków w 5 rodzajach,
- błotniaki - 16 gatunków w 3 rodzajach.
Wygląd
Ubarwienie upierzenia jest zwykle szare, brązowe, czarne i białe. Nierzadko obecny deseń lub plamy. Dziób jest silny, zakrzywiony w dół, hakowaty. U nasady zwykle obecna woskówka, najczęściej żółta. Tęczówki oczu zwykle mają kolor brązowy. Nogi silne, zakończone szponami, najczęściej ciemnymi. Samice są zwykle większe od samic.
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Haliaeetus albicilla
Bielik jest największym ptakiem drapieżnym w Polsce. Samica jest większa od samca, ale upierzenie jest takie samo w obu przypadkach. Głowa i szyja są jasnobrązowe, grzbiet i strona brzuszna ciemnobrunatne, ogon biały.


Circus pygargus
Błotniak łąkowy (Circus pygargus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych, podobny do błotniaka zbożowego, ale smuklejszy od niego, o węższych skrzydłach i nieco ciemniejszym ubarwieniu.

Circus aeruginosus
To najbardziej pospolity błotniak w naszym kraju, związany z terenami podmokłymi. Ma dość smukłe ciało. U samca pierś i głowa są jasne, a spód ciała jest brązowawy, podobnie jak grzbiet. Ogon jest niebieskawy.

Circus macrourus
Błotniak stepowy (Circus macrourus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Samiec jest z wierzchu popielaty i biały od spodu, na końcu skrzydeł występuje czarna, klinowata plama.


Circus cyaneus
Błotniak zbożowy (Circus cyaneus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Dobrze widoczna jest szlara u tego gatunku. Samiec różni się od samicy. Preferuje przestrzenie otwarte na niżu.

Circaetus gallicus
To skrajnie nieliczny u nas ptak szponiasty, żywiący się głównie zaskrońcami i żmijami zygzakowatymi, na których jad nie jest odporny. Ptak ten ma duże i szerokie skrzydła. Ma również dużą głowę, przypominającą nieco głowę sowy.

Accipiter gentilis
To tępiony niegdyś przez hodowców gołębi piękny ptak - typowy przedstawiciel rodziny. Dziś znajduje się pod ścisłą ochroną. Występuje na terenie całego kraju, choć nielicznie. Wierzch ciała u obu płci jest szary. Spód jest jasny, ciemno prążkowany.

Milvus migrans
To nieliczny ptak szponiasty w naszym kraju, nieco większy od myszołowa. Ma lekko wcięty ogon, skrzydła zaostrzone na końcach. Ciało ma brązowe upierzenie. Głowa jest jaśniejsza od reszty ciała, z szarym odcieniem.

Milvus milvus
To nieliczny ptak szponiasty w Polsce, występujący głownie na zachodzie kraju. Ma ogon silnie wcięty, co odróżnia ją od kani czarnej. Upierzenie rdzawe z czarnym kreskowaniem na brzusznej stronie. Głowa jasna.

Elanus caeruleus
Kaniuk, kaniuk zwyczajny (Elanus caeruleus) to ptak szponiasty z rodziny jastrzębiowatych. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Upierzenie z wierzchu jasnoszare, ogon oraz spód są białe. Nogi są żółte, a dziób ciemny.

Accipiter nisus
To niewielki ptak szponiasty, jedyny polujący na małe ptaki, które spotykamy przy naszych karmnikach. Ma krótkie i szerokie skrzydła. Ogon jest dość długi, nie jest rozwidlony. Samica jest podobna do jastrzębia, nie ma jednak białej brwi nad okiem.

Buteo rufinus
Myszołów kurhannik to ptak z rodziny jastrzębiowatych. To nasz największy myszołów i jednocześnie najrzadszy w naszym kraju. Upierzenie płowe, rdzawe. Pierś i ogon oraz głowa zwykle nieco jaśniejsze.

Buteo buteo
Myszołów zwyczajny to najbardziej pospolity ptak szponiasty w Polsce. Myszołów ma szerokie skrzydła, zaokrąglone na końcu. Ogon jest krótki i bardzo szeroki. Ubarwienie bardzo różnorodne. To częściowo wędrowny ptak.

Buteo lagopus
Myszołów włochaty (Buteo lagopus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Gatunek charakteryzuje duża zmienność ubarwienia. Przeważa ubarwienie brunatne, białawe, brązowawe.

Clanga clanga
Orlik grubodzioby (Aquila clanga) to gatunek ptaka szponiastego z rodziny jastrzębiowatych, podobny do orlika krzykliwego. Ma szerokie skrzydła. Upierzenie ciemne.

Clanga pomarina
Orlik krzykliwy (Clanga pomarina) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Ma krępą sylwetkę. Skrzydła mają końce palczaste, ogon zaokrąglony. Ubarwienie brązowe. To nasz najliczniejszy orzeł.

Aquila heliaca
Orzeł cesarski (Aquila heliaca) to gatunek ptaka szponiastego z rodziny jastrzębiowatych. Samiec jest mniejszy od samicy. Na głowie widoczna brunatna plama, upierzenie rdzawopłowe na karku, na barkach widoczne białe plamy.

Aquila chrysaetos
Orzeł przedni to ptak drapieżny będący symbolem męstwa. Bardzo rzadki w naszym kraju. Ma ciemnobrunatne upierzenie, głowę i kark z odcieniem złota. Spód jest nieco jaśniejszy. Lotki są czarne, podobnie jak koniec ogona. Dziób jest czarny, palce żółte.

Hieraaetus pennatus
Orzełek (Hieraaetus pennatus) to ptak szponiasty z rodziny jastrzębiowatych, najmniejszy z europejskich orłów. Skrzydła w locie są palczasto zakończone. Ogon jest równo ścięty. Znane są odmiany jasne i ciemne. U odmiany jasnej spód jest biały, czasem kresk

Aegypius monachus
Sęp kasztanowaty to ptak z podrodziny sępów, który do XIX w. gnieździł się w Tatrach, dziś tylko sporadycznie zalatuje do naszego kraju. Brak dymorfizmu płciowego. Szyja i głowa pokryta jest krótki puch, u nasady szyi znajduje się kryza. Całość ubarwiona n

Gyps fulvus
Sęp płowy (Gyps fulvus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Głowa i szyja są nagie, pokryte jedynie częściowo puchem. Na szyi u osobników dorosłych występuje brązowawa kryza. Upierzenie z wierzchu szarordzawe.

Neophron percnopterus
Ścierwnik zwyczajny, ścierwnik (Neophron percnopterus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych, zaliczany do sępów. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Upierzenie białe z brązowymi i szarymi nalotami.

Pernis apivorus
To piekny ptak drapieżny, który jako jeden z nielicznych odżywia się owadami, głównie żądłówkami. To ptak z podrodziny czubaków, bardzo podobny do myszołowa, o zmiennym upierzeniu. Kolor piór może być od białawego do brunatnego.

Geranoaetus melanoleucus
Aguja (Geranoaetus melanoleucus) to gatunek dużego ptaka szponiastego z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie głowy, piersi i wierzchu szare, spód jasny, drobno prążkowany. Silne nogi żółte, z nogawicami.

Haliaeetus vocifer
Bielik afrykański (Haliaeetus vocifer) to gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych, zaliczany do orłów. Głowa, wierzch, a także pierś i ogon są białe. Reszta brązowo-czarna.

Haliaeetus leucocephalus
Bielik amerykański to najbardziej rozpoznawalny ptak Ameryki Północnej, to także symbol Stanów Zjednoczonych. Upierzenie brązowe za wyjątkiem białej głowy i ogona. Dziób silny, żółty, zakrzywiony na końcu w dół. Nogi również są żółte.

Haliaeetus vociferoides
Bielik madagaskarski (Haliaeetus vociferoides) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych o brązowym upierzeniu, rozjaśnionej głowie, szarawych lotkach i sterówkach.

Haliaeetus pelagicus
Orłan, zwany też bielikiem olbrzymim, jest największym bielikiem świata. Rozpiętość jego skrzydeł to 2,5 m. Upierzenie ciemnobrązowe. Ogon jest biały, podobnie jak część skrzydeł i nogi, pokryte piórami. Palce nóg są żółte. Wokół oczu żółta obwódka.

Buteogallus anthracinus
Czarnostrząb (Buteogallus anthracinus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Dziób żółty, na końcu czarny i haczykowato zagięty w dół. Nogi silne, żółte. Upierzenie ciemnobrązowe.

Buteogallus meridionalis
Czarnostrząb rdzawy (Buteogallus meridionalis) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie osobników dorosłych brązowe, rdzawe, z wierzchu ciemniejsze, szarawe, spód ciemno prążkowany.

Aviceda leuphotes
Czubak czarny (Aviceda leuphotes) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Na głowie charakterystyczny, sterczący czub z czarnych piór. Upierzenie czarne za wyjątkiem białej piersi oraz elementów na skrzydłach.

Circaetus pectoralis
Gadożer białobrzuchy (Circaetus pectoralis) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie brązowe z wierzchu i białe od spodu. Oczy mają pomarańczowożółtawe tęczówki.

Circaetus cinereus
Gadożer brunatny (Circaetus cinereus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie brązowe. Skrzydła od spodu szarawe. Oczy mają żółtopomarańczowe tęczówki. Nogi są szare. Na ogonie szare przepaski.

Harpia harpyja
Harpia wielka (Harpia harpyja) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych, jeden z największych drapieżnych ptaków świata. Głowa jasnoszara z z charakterystyczną, rozwidloną kryzą na karku.

Melierax canorus
Jastrzębiak jasny (Melierax canorus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie szare z drobnym, delikatnym prążkowaniem od spodu. Dziób pomarańczowy z ciemnym, hakowatym zakończeniem.

Micronisus gabar
Jastrzębiak mały (Micronisus gabar) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie szare, jaśniejsze od spodu z drobnym, delikatnym prążkowaniem od spodu. Głowa i skrzydła ciemniejsze.

Melierax poliopterus
Jastrzębiak ciemny to piękny ptak drapieżny o jaskrawo czerwonym dziobie. Ma niebieskawe upierzenie, od spodu jaśniejsze z falistym prążkowaniem. Dziób czerwony, mocno zakrzywiony na końcu, który jest czarny. Nogi czerwone. Ogon ciemny.

Haliastur indus
Kania bramińska (Haliastur indus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Od głowy do połowy ciała upierzenie białe z ciemnymi, długimi, cienkimi kreskami od spodu. Reszta brązowa w różnych odcieniach.

Elanus leucurus
Kaniuk amerykański (Elanus leucurus) to gatunek szponiastego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie białe, skrzydeł szare. Wokół oczu z czerwonymi tęczówkami ciemniejsza maska.

Accipiter novaehollandiae
Krogulec australijski (Accipiter novaehollandiae) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Istnieje odmiana szara i biała tego gatunku. U odmiany szarej, wierzch i głowa są szarawe. Oczy mają czerwone tęczówki.

Accipiter soloensis
Krogulec chiński (Accipiter soloensis) to drapieżny ptak z rodziny jastrzębiowatych. Cechą charakterystyczną są białe od spodu skrzydła i ogon.

Accipiter cooperii
Krogulec czarnołbisty (Accipiter cooperii) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Wierzch ciemny, spód białawy z rdzawymi prążkami. Tęczówki mają pomarańczowy kolor. Nogi żółte.

Accipiter badius
Krogulec mały (Accipiter badius) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Wierzch szarawy, spód jasny w rdzawe prążki. Na ogonie od spodu widoczne ciemne przepaski. Oczy samicy są żółtawe, samiec ma kolor oczu czerwonawy.

Accipiter cirrocephalus
Krogulec obrożny (Accipiter cirrocephalus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie z wierzchu ciemnoszare, spód rudy w białe prążki. Dziób żółty u nasady (woskówka). Nogi żółte.

Accipiter striatus
Krogulec zmienny (Accipiter striatus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Wierzch u osobników dojrzałych jest niebieskoszary. spód białawy z rdzawymi prążkami.

Terathopius ecaudatus
Kuglarz, akrobata (Terathopius ecaudatus) to piękny ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych. Ma dość kolorowe upierzenie jak na jastrzębia. Podstawowy kolor to czerń, grzbiet jest brązowy, plecy i ogon mają kolor kasztanowy,.

Pithecophaga jefferyi
Małpożer (Pithecophaga jefferyi) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych, zaliczany do orłów. Upierzenie z wierzchu brązowe, od spodu białe. Na głowie znajduje się charakterystyczna grzywa utworzona z luźniejszych piór.

Butastur indicus
Myszołap białobrewy - ptak z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie szaro-brązowe, spód prążkowany. Oczy żółtopomarańczowe, Dziób u nasady jest żółtawy, na końcu czarny i zakrzywiony..

Rupornis magnirostris
Myszołowczyk (Rupornis magnirostris) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. upierzenie obu płci z wierzchu brązowe, kremowe od spodu w jasnobrązowe prążki.

Parabuteo unicinctus
Myszołowiec towarzyski (Parabuteo unicinctus) to gatunek ptaka szponiastego z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie ciemnobrązowe, skrzydła kasztanowate. Pokrywy podogonowe białe, sterówki mają białe końcówki.

Buteo regalis
Myszołów królewski (Buteo regalis) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. wierzch brązowo-szarawy, spód biały. Nogi i woskówka żółtawe.

Buteo swainsoni
Myszołów preriowy (Buteo swainsoni) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie ciemnobrązowe z wierzchu, głowy i piersi poza jasnym gardłem. Spód białawy z ciemnymi prążkami.

Buteo rufofuscus
Myszołów przylądkowy (Buteo rufofuscus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie ciemnobrązowe, ciemnoszare z wierzchu, pierś, cześć brzucha rdzawa, oddzielona od szyi białymi fragmentami. Rdzawy jest też ogon.

Buteo lineatus
Myszołów rdzawoskrzydły (Buteo lineatus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Upierzenie z wierzchu brązowe, czarno plamkowane, spód białawy z rdzawymi prążkami.

Buteo jamaicensis
Myszołów rdzawosterny (Buteo jamaicensis) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie z wierzchu brązowe, z jasnymi i czarnymi plamami. spód jasny, rdzawo prążkowany.

Buteo platypterus
Myszołów szerokoskrzydły (Buteo platypterus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Wierzch brązowy, spód jasny, rdzawo prążkowany.

Aquila audax
Orzeł australijski (Aquila audax) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych o czarnym upierzeniu. Przez skrzydła przebiega jasnobrązowy pas. Szyja i kark brązowawe. Skoki porośnięte obficie piórami.

Aquila verreauxii
Orzeł czarny (Aquila verreauxii) to gatunek ptaka szponiastego z rodziny jastrzębiowatych, zaliczany do orłów o czarnym upierzeniu. Pióra kupra i pokryw nadogonowych i dwa pasy na grzbiecie są białe.

Aquila adalberti
Orzeł iberyjski (Aquila adalberti) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych o ciemnobrązowym upierzeniu z białymi plamami na barkówkach i brzegach skrzydeł. Ponadto kark i tył głowy żółtawy.

Aquila nipalensis
Orzeł stepowy to duży drapieżny ptak o ciemnobrązowym upierzeniu, ostrym, żółtym, zakrzywionym ku dołowi dziobie. Orzeł stepowy jest częściowo wędrowny. Żyje w parach.

Polyboroides typus
Owadożer palmowy (Polyboroides typus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie szare, końce lotek i sterówki czarne. Na ogonie biała przepaska. Spód prążkowany. Wokół oczu różowa skóra.

Gypohierax angolensis
Palmojad (Gypohierax angolensis) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie białe z wyjątkiem czarnych lotek i piór na grzbiecie. Obszar wokół oka nagi, cielisty u młodszych ptaków, czerwonawy u dorosłych.

Gyps africanus
Sęp afrykański (Gyps africanus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie z wierzchu kremowobrązowe, brunatne. Głowa i szyja jest z rzadka tylko pokryta jaśniejszymi piórkami.

Necrosyrtes monachus
Sęp brunatny (Necrosyrtes monachus) to gatunek dużego ptaka szponiastego z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie brązowe. Głowa poza potylicą i część szyi nieopierzona, szarawa, różowawa.

Gyps himalayensis
Sęp himalajski (Gyps himalayensis) to gatunek dużego, drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Dziób jasny, haczykowato zakrzywiony w dół. Upierzenie biało-czarne u osobników dorosłych.

Sarcogyps calvus
Sęp łysy (Sarcogyps calvus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Głowa i szyja nieopierzona, różowo-czerwona. Na szyi fałdy skórne. Dziób czarny, potężny, hakowato zakończony.

Gyps rueppelli
Sęp plamisty (Gyps rueppellii) to gatunek szponiastego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie ciemnobrązowe, biały kołnierz, szyja słabo opierzona z ciemną skórą. Pióra wierzchniej strony ciała mają jasne krawędzie.

Gyps coprotheres
Sęp przylądkowy (Gyps coprotheres) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Występuje w południowej Afryce.

Rostrhamus sociabilis
Ślimakojad czerwonooki (Rostrhamus sociabilis) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Ma smukłą sylwetkę. Samiec stalowoszary z białymi pokrywami podogonowymi i końcami sterówek. Samica brązowa z jasnymi prążkami.

Busarellus nigricollis
Tarczownik (Busarellus nigricollis) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Ciało dość krępe. Upierzenie osobnika dorosłego jest rdzawobrązowe za wyjątkiem białawyej głowy, czarnego gardła, ogona i części piór na skrzydłach.

Buteogallus urubitinga
Urubitinga czarna (Buteogallus urubitinga) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie czarne z białą końcówką i nasadą ogona.

Spizaetus tyrannus
Wojownik czarny (Spizaetus tyrannus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie czarne z delikatnym prążkowaniem od spodu. Na głowie czub. Ogon z trzema przepaskami.

Spizaetus ornatus
Wojownik ozdobny (Spizaetus ornatus) to gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych. Upierzenie z wierzchu jasnobrązowe. Gardło białe otoczone czarnymi piórami. Na głowie ciemny czub.

Stephanoaetus coronatus
Wojownik wspaniały (Stephanoaetus coronatus) to gatunek ptaka szponiastego z rodziny jastrzębiowatych, zaliczany do orłów. Samiec jest mniejszy od samicy. Z wierzchu upierzenie jest szaropopielate, spód jasny, ciemno plamkowany i prążkowany.

Gypaetus barbatus
Orłosęp, orłosęp brodaty (Gypaetus barbatus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny jastrzębiowatych, zaliczany do sępów. Upierzenie grzbietu, ogona i skrzydeł jest brunatne. Spód, głowa, szyja i uda są żółtobrązowe z rdzawymi końcówkami piór.
Zdjęcia - galeria
Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.












































































Inne gatunki
- krogulec białobrzuchy (Accipiter albogularis)
- krogulec dwubarwny (Accipiter bicolor)
- krogulec trójbarwny (Accipiter brachyurus)
- krogulec krótkonogi (Accipiter brevipes)
- krogulec nikobarski (Accipiter butleri)
- krogulec rdzawoboczny (Accipiter castanilius)
- krogulec kryzowany (Accipiter collaris)
- krogulec rdzawy (Accipiter erythrauchen)
- krogulec tropikalny (Accipiter erythropus)
- krogulec brunatny (Accipiter fasciatus)
- krogulec malgaski (Accipiter francesiae)
- krogulec plamisty (Accipiter griseiceps)
- krogulec japoński (Accipiter gularis)
- krogulec kubański (Accipiter gundlachi)
- krogulec czarnogardły (Accipiter haplochrous)
- krogulec molucki (Accipiter henicogrammus)
- jastrząb brunatny (Accipiter henstii)
- krogulec rdzawobrzuchy (Accipiter hiogaster)
- krogulec żałobny (Accipiter imitator)
- krogulec białogardły (Accipiter luteoschistaceus)
- krogulec prążkowany (Accipiter madagascariensis)
- krogulec czarnogrzbiety (Accipiter melanochlamys)
- jastrząb czarno-biały (Accipiter melanoleucus)
- jastrząb papuaski (Accipiter meyerianus)
- krogulec skromny (Accipiter minullus)
- krogulec rdzawopierśny (Accipiter nanus)
- krogulec szary (Accipiter ovampensis)
- krogulec nowogwinejski (Accipiter poliocephalus)
- krogulec siwobrzuchy (Accipiter poliogaster)
- krogulec szarobiały (Accipiter princeps)
- krogulec różany (Accipiter rhodogaster)
- krogulec rdzawoszyi (Accipiter rufitorques)
- krogulec rudobrzuchy (Accipiter rufiventris)
- jastrząb drobny (Accipiter superciliosus)
- krogulec trzypręgowy (Accipiter tachiro)
- krogulec plamosterny (Accipiter trinotatus)
- krogulec czubaty (Accipiter trivirgatus)
- krogulec orientalny (Accipiter virgatus)
- orzeł białobrzuchy (Aquila africana)
- orzeł południowy (Aquila fasciata)
- orzeł molucki (Aquila gurneyi)
- orzeł sawannowy (Aquila rapax)
- orzeł plamisty (Aquila spilogaster)
- czubak afrykański (Aviceda cuculoides)
- czubak brunatny (Aviceda jerdoni)
- czubak madagaskarski (Aviceda madagascariensis)
- czubak australijski (Aviceda subcristata)
- myszołów bermudzki (Bermuteo avivorus)
- myszołap białobrzuchy (Butastur liventer)
- myszołap rdzawoskrzydły (Butastur rufipennis)
- myszołap białooki (Butastur teesa)
- myszołów białogardły (Buteo albigula)
- myszołów czarny (Buteo albonotatus)
- myszołów białobrzuchy (Buteo augur)
- myszołów plamisty (Buteo auguralis)
- myszołów madagaskarski (Buteo brachypterus)
- myszołów krótkoogonowy (Buteo brachyurus)
- myszołów galapagoski (Buteo galapagoensis)
- myszołów mongolski (Buteo hemilasius)
- myszołów amurski (Buteo japonicus)
- myszołowik prążkowany (Buteo nitidus)
- myszołów górski (Buteo oreophilus)
- myszołowik popielaty (Buteo plagiatus)
- myszołów himalajski (Buteo refectus)
- myszołów siwogłowy (Buteo ridgwayi)
- myszołów hawajski (Buteo solitarius)
- myszołów leśny (Buteo trizonatus)
- myszołów patagoński (Buteo ventralis)
- czarnostrząb rdzawoskrzydły (Buteogallus aequinoctialis)
- urubitinga czubata (Buteogallus coronatus)
- czarnostrząb brunatny (Buteogallus gundlachii)
- białogłowiec (Buteogallus lacernulatus)
- czarnostrząb śniady (Buteogallus schistaceus)
- urubitinga górska (Buteogallus solitarius)
- kaniuk długosterny (Chelictinia riocourii)
- hakodziób (Chondrohierax uncinatus)
- gadożer prążkowany (Circaetus beaudouini)
- gadożer białopręgi (Circaetus cinerascens)
- gadożer krótkoskrzydły (Circaetus fasciolatus)
- błotniak moczarowy (Circus approximans)
- błotniak plamisty (Circus assimilis)
- błotniak długoskrzydły (Circus buffoni)
- błotniak prążkowany (Circus cinereus)
- błotniak amerykański (Circus hudsonius)
- błotniak maskareński (Circus macrosceles)
- błotniak malgaski (Circus maillardi)
- błotniak czarny (Circus maurus)
- błotniak czarnogłowy (Circus melanoleucos)
- błotniak afrykański (Circus ranivorus)
- błotniak wschodni (Circus spilonotus)
- orlik hinduski (Clanga hastata)
- szarostrząb (Cryptoleucopteryx plumbea)
- gadożer kongijski (Dryotriorchis spectabilis)
- jaskólak (Elanoides forficatus)
- kaniuk australijski (Elanus axillaris)
- kaniuk stepowy (Elanus scriptus)
- rdzawostrząb ciemnoskrzydły (Erythrotriorchis buergersi)
- rdzawostrząb jasnoskrzydły (Erythrotriorchis radiatus)
- pręgoczub (Eutriorchis astur)
- jaszczurnik (Gampsonyx swainsonii)
- aguja białosterna (Geranoaetus albicaudatus)
- aguja rdzawogrzbieta (Geranoaetus polyosoma)
- jastrzębiec (Geranospiza caerulescens)
- sęp bengalski (Gyps bengalensis)
- sęp indyjski (Gyps indicus)
- sęp długodzioby (Gyps tenuirostris)
- bielik białobrzuchy (Haliaeetus leucogaster)
- bielik wschodni (Haliaeetus leucoryphus)
- bielik melanezyjski (Haliaeetus sanfordi)
- kania złotawa (Haliastur sphenurus)
- kanialec ogorzały (Hamirostra melanosternon)
- cykadojad rdzawopierśny (Harpagus bidentatus)
- cykadojad białopierśny (Harpagus diodon)
- harpia papuaska (Harpyopsis novaeguineae)
- ślimakojad żółtooki (Helicolestes hamatus)
- pszczołojad ciemny (Henicopernis infuscatus)
- pszczołojad długosterny (Henicopernis longicauda)
- orzełek plamisty (Hieraaetus ayresii)
- orzełek australijski (Hieraaetus morphnoides)
- orzełek afrykański (Hieraaetus wahlbergi)
- orzełek nowogwinejski (Hieraaetus weiskei)
- rybożer brunatny (Icthyophaga humilis)
- rybożer białosterny (Icthyophaga ichthyaetus)
- orlik malajski (Ictinaetus malaiensis)
- kanialuk jasnogłowy (Ictinia mississippiensis)
- kanialuk szary (Ictinia plumbea)
- jaszczurkołap (Kaupifalco monogrammicus)
- leptodon szarogłowy (Leptodon cayanensis)
- leptodon białogłowy (Leptodon forbesi)
- białostrząb białobrewy (Leucopternis kuhli)
- białostrząb okularowy (Leucopternis melanops)
- białostrząb panamski (Leucopternis semiplumbeus)
- orlik długoczuby (Lophaetus occipitalis)
- kanialec czubaty (Lophoictinia isura)
- rdzawobrzuch (Lophotriorchis kienerii)
- gackożer (Macheiramphus alcinus)
- pręgostrząb (Megatriorchis doriae)
- jastrzębiak ciemny (Melierax metabates)
- paskowiec (Morphnarchus princeps)
- harpia gujańska (Morphnus guianensis)
- wojownik żałobny (Nisaetus alboniger)
- wojownik jawajski (Nisaetus bartelsi)
- wojownik indyjski (Nisaetus cirrhatus)
- wojownik jarzębaty (Nisaetus kelaarti)
- wojownik krótkoczuby (Nisaetus lanceolatus)
- wojownik mały (Nisaetus nanus)
- wojownik górski (Nisaetus nipalensis)
- wojownik filipiński (Nisaetus philippensis)
- wojownik leśny (Nisaetus pinskeri)
- myszołowiec czarnoskrzydły (Parabuteo leucorrhous)
- trzmielojad prążkowany (Pernis celebensis)
- trzmielojad czubaty (Pernis ptilorhynchus)
- trzmielojad krótkoczuby (Pernis steerei)
- wojownik zbrojny (Polemaetus bellicosus)
- owadożer madagaskarski (Polyboroides radiatus)
- białostrząb duży (Pseudastur albicollis)
- białostrząb szarogłowy (Pseudastur occidentalis)
- białostrząb płaszczowy (Pseudastur polionotus)
- wężojad czubaty (Spilornis cheela)
- wężojad andamański (Spilornis elgini)
- wężojad górski (Spilornis kinabaluensis)
- wężojad nikobarski (Spilornis klossi)
- wężojad celebeski (Spilornis rufipectus)
- andowik (Spizaetus isidori)
- wojownik białogłowy (Spizaetus melanoleucus)
- sęp uszaty (Torgos tracheliotos)
- sęp białogłowy (Trigonoceps occipitalis)
- długostrząb (Urotriorchis macrourus)
Występowanie i środowisko
Występują na całym świecie poza Antarktydą. Zajmują różne środowiska, od lasów tropikalnych po pustynie. Są obecne w miastach.
Tryb życia i zachowanie
Jastrzębiowate są aktywne w dzień.
Rozmnażanie
Gnieżdżą się raz w roku. Większość gatunków ma jednego partnera w sezonie rozrodczym. Gniazdo to platforma zbudowana z patyków i gałęzi, wyściełana liśćmi, umiejscowione na półce skalnej lub u rozwidlenia gałęzi. Samica składa 1-7 jaj. Okres inkubacji trwa 28-60 dni. Pisklęta są gniazdownikami. W gnieździe pozostają do 148 dni. Po opuszczeniu gniazda rodzice nadal opiekują się młodymi, czasem nawet 2 lata.
Pożywienie
Odżywiają się upolowanymi kręgowcami, padliną, dużymi owadami, czasem bezkręgowcami.
Ochrona i zagrożenia
Osiem gatunków jest uznanych za krytycznie zagrożone. Są to między innymi hakodziób kubański, sęp bengalski, sęp indyjski, myszołów siwogłowy. Cztery gatunki uznaje się za zagrożone, 22 na narażone.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem PL
(wszystkie wymienione polskie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
◂ | ● | ▸ | Bielik (zwyczajny): Trwa okres składania jaj przez bielika. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Błotniak stawowy: Możliwość obserwacji w Polsce błotniaka stawowego. | ||||
● | ▸ | Błotniak stawowy: Okres lęgów błotniaka stawowego. | ||||||||||
● | ● | Błotniak zbożowy: Przylatuje do Polski błotniak zbożowy. | ||||||||||
● | ● | Błotniak zbożowy: Błotniak zbożowy odlatuje na zimę. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | Gadożer: Okres występowania w naszym kraju gadożera. | ||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Gadożer: Okres ochrony strefowej w promieniu 500 m od gniazda. | |||||
◂ | ▸ | Gadożer: Okres składania jaj przez gadożery. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Jastrząb: Okres występowania w Polsce jastrzębia. |
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Kania czarna: Okres występowania w Polsce kani czarnej. | ||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | Kania czarna: Okres ochrony strefowej w promieniu 500 m od miejsca lęgów. Poza tym okresem 100 m. | ||||||
● | ▸ | Kania czarna: Samica kani czarnej składa jaja. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Kania ruda: Możliwość obserwacjiw Polsce kani rudej. | |||
● | ● | ● | ● | ● | ● | Kania ruda: Okres ochronny kani rudej. W tym czasie nie można zbliżać się do gniazda na odległość mniejszą niż 500 m. | ||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Krogulec (zwyczajny): Okres występowania w Polsce krogulca. |
◂ | ● | ▸ | Krogulec (zwyczajny): Samica krogulca składa jaja. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Myszołów (zwyczajny): Okres występowania myszołowa w Polsce. |
◂ | ● | Myszołów (zwyczajny): Okres składania jaj przez myszołowa w Polsce. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Orlik grubodzioby: W Polsce występuje orlik grubodzioby. | ||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Orlik krzykliwy: Okres występowania w Polsce orlika krzykliwego. | |||||
◂ | ● | ▸ | Orzeł przedni: Trwa okres składania jaj u orła przedniego. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Orzełek (włochaty): Okres występowania w Polsce orzełka. | ||||
◂ | ▸ | Trzmielojad: Trzmielojady przylatują do Polski. | ||||||||||
◂ | ▸ | Trzmielojad: Trwa okres składania jaj u trzmielojadów. | ||||||||||
◂ | ▸ | Trzmielojad: Trzmielojady odlatują na zimowiska do Afryki. |
Oznaczenia
Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.
Występowanie w Polsce
Liczebność
Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).
Status
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
Ptaki online na żywo

W Internecie jest wiele stron z możliwością podglądania ptaków na żywo online, za pośrednictwem kamer. Najczęściej podgląda się ptaki w ich gniazdach oraz przy karmnikach.
Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.
Najmniejsze ptaki na świecie

Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?
Największe ptaki na świecie

Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?
© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-69
Data aktualizacji artykułu: 2021-10-04