Spis treści:
Kowaliki
Kowaliki (Sittidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowatych. Rodzina ta liczy dziś 26 gatunków w dwóch rodzajach, z czego w Polsce można spotkać tylko 1 gatunek. Należą do podrzędu ptaków śpiewających.
Wygląd
To małe ptaki o charakterystycznym wyglądzie. Mają dość długi i ostry dziób, krótki ogon. Zwykle upierzenie popielate lub niebieskawe od strony grzbietowej i jasne od strony brzusznej. Przez oko u wielu gatunków biegnie czarna pręga. Upierzenie godowe i dymorfizm płciowy nie występuje (poza pomurnikiem).
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Sitta europaea
Kowalik to chroniony ptak o pięknym ubarwieniu niebieskopopielatym z wierzchu i białokasztanowym spodzie. Kowalik potrafi chodzić po pniach drzew głową w dół. Zdarza się, że kowalik stuka dziobem w drzewo jak dzięcioł.

Sitta canadensis
Kowalik czarnogłowy (Sitta canadensis) to ptak z rodziny kowalików. Wierzch głowy i maska biegnąca przez oczy są czarne, reszta głowy biała. Wierzch łupkowaty, spód pomarańczowy.

Sitta carolinensis
Kowalik karoliński (Sitta carolinensis) to gatunek ptaka z rodziny kowalików, szarego z wierzchu, z ciemniejszymi plamami i ciemniejszym wierzchem głowy. Pozostała część głowy biała, pierś także. Brzuch szaro-rdzawy.

Sitta castanea
Kowalik kasztanowaty (Sitta castanea) to gatunek ptaka z rodziny kowalików. Wierzch szaroniebieskawy, spód brązowy. Gardło białe, biel przechodzi w pas po bokach głowy. Przez oko biegnie czarna maska.

Sitta frontalis
Kowalik krasnodzioby (Sitta frontalis) to gatunek ptaka z rodziny kowalików. Wierzch niebieskawy, spód białawy aż po pokrywy podogonowe. Czoło czarne. Dziób jest czerwony.

Sitta pusilla
Kowalik malutki (Sitta pusilla) to gatunek ptaka z rodziny kowalików. Upierzenie z wierzchu szaroniebieskawe za wyjątkiem głowy i karku, która w górnej części jest brązowa. Na karku biała plama.

Sitta neumayer
Kowalik skalny (Sitta neumayer) to gatunek ptaka z rodziny kowalików. Upierzenie z wierzchu szaroniebieskawe, spód w górnej części białawy, od brzusznej zaś rdzawy.

Sitta krueperi
Kowalik turecki (Sitta krueperi) to gatunek ptaka z rodziny kowalików. Wierzch niebieskawy, spód białawy, szarawy z rdzawą piersią i przebarwieniami na brzuchu i pokrywach podogonowych.
Zdjęcia - galeria
Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.








Inne gatunki
- kowalik białoczelny (Sitta arctica)
- kowalik okularowy (Sitta azurea)
- kowalik kaszmirski (Sitta cashmirensis)
- kowalik wspaniały (Sitta formosa)
- kowalik himalajski (Sitta himalayensis)
- kowalik bahamski (Sitta insularis)
- kowalik algierski (Sitta ledanti)
- kowalik białolicy (Sitta leucopsis)
- kowalik wielki (Sitta magna)
- kowalik tybetański (Sitta nagaensis)
- kowalik liliowy (Sitta oenochlamys)
- kowalik mały (Sitta pygmaea)
- kowalik żółtodzioby (Sitta solangiae)
- kowalik duży (Sitta tephronota)
- kowalik białobrewy (Sitta victoriae)
- kowalik płowy (Sitta villosa)
- kowalik korsykański (Sitta whiteheadi)
- kowalik skromny (Sitta yunnanensis)
Występowanie i środowisko
Zamieszkują Eurazję i Amerykę Północną. Zajmują lasy, parki oraz skały.
Tryb życia i zachowanie
Potrafią, jako jedyne ptaki, poruszać się po pniach drzew głową w dół. Są wyjątkowo ruchliwe. Nie są ptakami wędrownymi.
Rozmnażanie
Gniazda zakładają w dziuplach i szczelinach skalnych, których otwory oblepiają gliną. Dwa gatunki budują gniazda z błota. Liczba jaj: od 4 do 10. Są białe z czerwonawymi cętkami. Wysiadywanie trwa 14-18 dni. Pisklęta są gniazdownikami. W gnieździe przebywają 20-25 dni.
Pożywienie
Żywią się owadami, pająkami i nasionami.
Ochrona i zagrożenia
Zagrożone są dwa gatunki: kowalik algierski oraz białobrewy. Dwa kolejne gatunki są narażone na wyginięcie.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Ciekawostki
To jedyne ptaki, które chodzą po pniach drzew głową w dół.
Pomurnik to najrzadszy ptak w Polsce.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
◂ | ● | ▸ | Kowalik (zwyczajny): Trwa okres lęgowy kowalika. |
Oznaczenia
Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.
Występowanie w Polsce
Liczebność
Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).
Status
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
Ptaki online na żywo

W Internecie jest wiele stron z możliwością podglądania ptaków na żywo online, za pośrednictwem kamer. Najczęściej podgląda się ptaki w ich gniazdach oraz przy karmnikach.
Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?
Ile jest ptaków na świecie?

Czy ptaków jest więcej niż ludzi na świecie? Ile jest gatunków ptaków na świecie a ile w Polsce? Które gatunki są najliczniejsze, a które rzadkie?
Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.
Najmniejsze ptaki na świecie

Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?
Największe ptaki na świecie

Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?
© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-57
Data aktualizacji artykułu: 2021-09-23