Orzechówka (zwyczajna)

Zobacz dodatkowe zdjęcia i filmy (5).

Orzechówka (Nucifraga caryocatactes) to ptak krukowaty o dużej głowie, bardzo silnym dziobie, krótkim ogonie. Upierzenie jest brązowe w jasne plamki na prawie całym ciele. Czarne są tylko skrzydła, ogon i czapeczka na głowie. Pióra pod ogonem są białe. Białe są też zakończenia sterówek. Brak dymorfizmu płciowego.

Występowanie i środowisko PL

Ptak ten występuje w Europie i Azji. W Polsce jest obecny na północnym-wschodzie i na obszarach górskich, a także wyspowo w centralnej Polsce. Gdy występują naloty osobników syberyjskich orzechówki długodziobej, ptak ten pojawia się na terenie całego kraju. Zamieszkuje lasy świerkowe, sosnowe, jodłowe i mieszane.

Tryb życia i zachowanie

Prowadzi osiadły tryb życia. Gdy ma miejsce nieurodzaj nasion drzew iglastych, ptaki migrują za pokarmem za zachód. Poza okresem lęgowym orzechówki łączą się w stada. Najczęściej można orzechówkę zaobserwować jesienią tam, gdzie występują skupiska leszczyny. Orzechówka odzywa się twardym, skrzeczącym głosem. Potrafi też cicho śpiewać świergotem.

Pożywienie

Ptak ten zjada głównie nasiona drzew iglastych, a także orzechy laskowe. Te ostatnie, jak również nasiona limby, magazynuje w ziemi i dziuplach. W okresie wiosny i lata zjada także bezkręgowce. Zimą ptaki te korzystają ze swoich zapasów.

Rozmnażanie

Orzechówka wyprowadza jeden lęg w roku. Gniazduje wysoko na drzewach iglastych. Samica pod koniec marca lub w pierwszej połowie kwietnia składa (2) 3-4 (5) jaj. Jaja wysiaduje samiec i samica (co jest wyjątkowe w świecie krukowatych). Samiec pomaga też samicy w ogrzewaniu piskląt i ich karmieniu. Inkubacja trwa 18-19 dni. Zdolność do lotu młode uzyskują po 24-25 dniach. Po 2-4 miesiącach młode orzechówki stają się samodzielne.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce gatunek ten podlega ścisłej ochronie.

Ciekawostki

Ptak ten przyczynia się do rozprzestrzeniania limby w ekosystemie górskim. Nasiona tego drzewa orzechówka gromadzi w różnych kryjówkach. Jeden ptak może zebrać nawet 100 000 nasion limby na zimę. Część z nich nie odnajduje i dzięki temu nasiona mogą kiełkować.

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Nucifraga c. caryocatactes - orzechówka (zwyczajna), (Linnaeus, 1758)
Nucifraga c. multipunctata - orzechówka plamista, Gould, 1849
Nucifraga c. hemispila - orzechówka brązowa, Vigors, 1831

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	Okres występowania w Polsce orzechówki zwyczajnej.
		◂	▸									Okres składania jaj przez samicę orzechówki zwyczajnej.