Krukowate

Krukowate (Corvidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Należą do podrzędu śpiewających. Rodzina ta liczy dziś 129 gatunków, z czego w Polsce można spotkać 9 gatunków, w tym 7 lęgowych.

Wygląd

To duże lub bardzo duże ptaki o silnej budowie ciała, mocnych nogach i dziobach, nozdrzami okrytymi szczeciniastymi piórami. W upierzeniu zwykle przeważa czarna kolorystyka, często z białymi lub szarymi obszarami. Sójki są zwykle ubarwione na niebiesko, kasztanowo, zielono lub płowo z jasnym spodem. Obie płci są ubarwione tak samo.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów. Kliknij na nazwę gatunkową, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Inne gatunki

• modrowronka wyspowa (Aphelocoma insularis)
• modrowronka meksykańska (Aphelocoma ultramarina)
• modrowronka jednobarwna (Aphelocoma unicolor)
• modrowronka dębowa (Aphelocoma wollweberi)
• modrowronka leśna (Aphelocoma woodhouseii)
• kitta zielona (Cissa hypoleuca)
• kitta białooka (Cissa jefferyi)
• kitta krótkosterna (Cissa thalassina)
• wrona mała (Corvus bennetti)
• wrona sundajska (Corvus compilator)
• kruk meksykański (Corvus cryptoleucus)
• kawka srokata (Corvus dauuricus)
• kruk somalijski (Corvus edithae)
• wrona cienkodzioba (Corvus enca)
• wrona floreska (Corvus florensis)
• wrona brązowogłowa (Corvus fuscicapillus)
• wrona ogorzała (Corvus hawaiiensis)
• wrona meksykańska (Corvus imparatus)
• wrona krzywodzioba (Corvus insularis)
• wrona jamajska (Corvus jamaicensis)
• wrona mariańska (Corvus kubaryi)
• wrona antylska (Corvus leucognaphalus)
• wrona wielkodzioba (Corvus macrorhynchos)
• wrona melanezyjska (Corvus meeki)
• wrona palmowa (Corvus minutus)
• wrona brodata (Corvus moneduloides)
• wrona kubańska (Corvus nasicus)
• wrona rybożerna (Corvus ossifragus)
• wrona haitańska (Corvus palmarum)
• wrona obrożna (Corvus pectoralis)
• wrona filipińska (Corvus philippinus)
• kruk kusy (Corvus rhipidurus)
• kruk pustynny (Corvus ruficollis)
• wrona lśniąca (Corvus sinaloae)
• wrona szara (Corvus tristis)
• wrona białoszyja (Corvus typicus)
• wrona jednobarwna (Corvus unicolor)
• wrona długodzioba (Corvus validus)
• wrona fioletowa (Corvus violaceus)
• wrona jasnodzioba (Corvus woodfordi)
• płaskogonka kapturowa (Crypsirina cucullata)
• modrowronka liliowoskrzydła (Cyanocorax affinis)
• modrowronka duża (Cyanocorax beecheii)
• modrowronka lazurowa (Cyanocorax caeruleus)
• modrowronka białogłowa (Cyanocorax cayanus)
• modrowronka czołoczuba (Cyanocorax cristatellus)
• modrowronka białokarkowa (Cyanocorax cyanopogon)
• modrowronka hełmiasta (Cyanocorax dickeyi)
• modrowronka amazońska (Cyanocorax heilprini)
• modrowronka kędzierzawa (Cyanocorax melanocyaneus)
• modrowronka białosterna (Cyanocorax mystacalis)
• modrowronka stokowa (Cyanocorax sanblasianus)
• modrowronka hiacyntowa (Cyanocorax violaceus)
• modrowronka jukatańska (Cyanocorax yucatanicus)
• modrowronka diademowa (Cyanolyca argentigula)
• modrowronka obrożna (Cyanolyca armillata)
• modrowronka czarnolica (Cyanolyca cucullata)
• modrowronka białogardła (Cyanolyca mirabilis)
• modrowronka mała (Cyanolyca nanus)
• modrowronka wspaniała (Cyanolyca pulchra)
• modrowronka czarnogardła (Cyanolyca pumilo)
• modrowronka maskowa (Cyanolyca viridicyanus)
• srokówka czarnoczelna (Dendrocitta bayleii)
• srokówka szara (Dendrocitta cinerascens)
• srokówka czarnolica (Dendrocitta frontalis)
• srokówka brązowa (Dendrocitta occipitalis)
• modrowroniec (Gymnorhinus cyanocephalus)
• sójka kanadyjska (Perisoreus canadensis)
• sójka okopcona (Perisoreus internigrans)
• sroka arabska (Pica asirensis)
• sroka tybetańska (Pica bottanensis)
• sroka czarnodzioba (Pica hudsonia)
• sroka gołooka (Pica mauritanica)
• sroka chińska (Pica serica)
• kruczak (Platylophus galericulatus)
• srokowiec (Platysmurus leucopterus)
• sójeczka białosterna (Podoces biddulphi)
• sójeczka mongolska (Podoces hendersoni)
• sójeczka pustynna (Podoces panderi)
• sójeczka perska (Podoces pleskei)
• kitta modra (Urocissa caerulea)
• kitta żółtodzioba (Urocissa flavirostris)
• kitta białoskrzydła (Urocissa whiteheadi)
• abisyniak (Zavattariornis stresemanni)

Występowanie i środowisko

Są ptakami kosmopolitycznymi. Są obecne na całym świecie poza Arktyką, Antarktydą, Nową Zelandią i niektórymi wyspami oceanicznymi. Zajmują bardzo różnorodne środowiska, od lasów poprzez obszary rolnicze po pustynie i tundrę. Nierzadko ptaki z tej rodziny zaaklimatyzowały się do życia w miastach.

Tryb życia i zachowanie

To bardzo inteligentne ptaki. Niektórzy uważają, że są to najinteligentniejsze zwierzęta w świecie ptaków. Niektóre gatunki potrafią używać narzędzi do wydobywania pokarmu, niektóre czarnowrony rozłupują orzechy zrzucając je pod koła samochodów na skrzyżowaniach, a zbierają je wówczas gdy jest czerwone światło. Niektóre gatunki mają zdolność naśladowania innych dźwięków, w tym ludzkiej mowy. Większość gatunków przejawia silny terytorializm.

Rozmnażanie

Wyprowadzają jeden lęg w roku. Gniazdo ma kształt czarki i umiejscawiane jest na drzewie. Zbudowane jest z patyków i wyściełane drobniejszym materiałem. Niektóre konstrukcje mają daszek. Czasem gniazdo budowane jest w dziupli. Samica składa 2-8 jaj. Wysiadywanie trwa 16-22 dni. Młode są gniazdownikami. W gnieździe przebywają 18-45 dni.

Niektóre gatunki przejawiają kooperację lęgową, tzn. młodymi opiekują się rodzice i inne osobniki, najczęściej starsze rodzeństwo.

Pożywienie

Są wszystkożerne. Zjadają najczęściej owoce, nasiona, owady, bezkręgowce, małe kręgowce, jaja, pisklęta ptaków, padlina. Większość gatunków magazynuje pożywienie. Już młode osobniki uczą się chować pokarm. Takie zachowanie przejawia się nawet u osobników trzymanych w niewoli.

Ochrona i zagrożenia

Krytycznie zagrożonymi gatunkami są wrona jednobarwna i mariańska, 2 inne gatunki uznano za zagrożone, 8 za narażone. Wrona ogorzała jest gatunkiem wymarłym na wolności. Niektóre gatunki są poważnymi szkodnikami upraw.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Kruki i wrony w kulturze europejskiej zawsze były postrzegane jako zły omen. Te ptaki jako pierwsze pojawiały się w Europie na pobojowiskach. Zaś w Ameryce uważano kruki za stworzycieli bohaterów.

Kruk jest największym ptakiem wróblowym na świecie.

Powszechnie sądzi się, że wrona i kruk (a także inne krukowate) to ptaki długowieczne. Tymczasem od 1/3 do połowy ptaków nie przeżywa 1 roku życia, osobniki 10-letnie na wolności to już rzadkość, a w niewoli najstarszy ze znanych kruków miał 29 lat i padł ze starości.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

Liczebność

Status

© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-13
Data aktualizacji artykułu: 2021-09-23