Pluszcze

Pluszcze (Cinclidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 5 gatunków w 1 rodzaju. W Polsce żyje tylko jeden gatunek z tej rodziny ptaków, ale występuje rzadko.

Wygląd

Ptaki te są upierzone na brązowo, czarno lub szaro. Czasem występuje biała plama na podgardlu, plecach lub głowie. Mają krępą budowę ciała z krótkim ogonem. Ich upierzenie nie przemaka dzięki wydzielinie z gruczołu kuprowego. Mięśnie piersiowe są dobrze rozwinięte, co umożliwia im poruszanie skrzydłami pod wodą, nawet pod prąd. Samiec i samica wyglądają podobnie.

FILTRY

Ukryj obce gatunki

Ukryj polskie gatunki

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Pluszcz zwyczajny PL Lęgowy sporadycznie Bardzo nieliczny

Cinclus cinclus

Pluszcz zwyczajny to rodzimy przedstawiciel pluszczy, jednocześnie jedyny gatunek występujący w Europie. Ptak ten ma mocno rozwinięte mięśnie piersiowe, co umożliwia mu poruszanie skrzydłami pod wodą.

Inne gatunki

Pluszcz białogłowy (Cinclus leucocephalus)
Pluszcz meksykański (Cinclus mexicanus)
Pluszcz ciemny (Cinclus pallasii)
Pluszcz rdzawogardły (Cinclus schulzii)

Występowanie i środowisko

Zamieszkuje obszary czystych wód płynących, na ogół w górskich obszarach Ameryki Północnej i Południowej, Europy, Azji i północnej Afryki.

Tryb życia i zachowanie

Ptaki te przystosowały się do polowania w wartkich strumieniach, nurkowania w nich i chodzenia po ich dnie. Zdolności tej nie posiada wyłącznie pluszcz rdzawogardły, który prawdopodobnie zdolności te utracił. Pluszcze są odporne na mróz. Gdy woda zamarza, ptaki te polują pod lodem. Jeden z gatunków pod wodą może przebywać nawet 30 sekund.

Zwykle są to ptaki osiadłe, choć niektóre populacje podejmują dalsze wędrówki.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

To monogamiczne ptaki. Rozród przypada na wiosnę. Ptaki te budują z mchu duże i głębokie konstrukcje, zamknięte od góry, na ogół nad wodą płynącą. Gniazdo może być wykorzystywane wielokrotnie. Samica składa 4-6 jaj. Okres inkubacji trwa 17-25 dni. Śmiertelność w ciągu pierwszych 6 miesięcy wśród młodych ptaków wynosi 80%!

Pożywienie

Zjadają przede wszystkim larwy owadów, żyjących w wodzie, a więc widelnic, jętek, chruścików. Żywią się też mięczakami, rzadziej kijankami i małymi rybkami.

Ochrona i zagrożenia

Tylko pluszcz rdzawogardły jest narażony na wymarcie. Ptaki te są bardzo czułe na spadek czystości wody i degradację środowiska.

Ciekawostki

To ptaki bardzo odporne na ujemne temperatury. Pluszcz może przeżyć temperaturę -45°C.

Zdjęcia - galeria

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
ukryj/pokaż pluszcz zwyczajny
●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	Możliwość obserwacji pluszcza zwyczajnego w Polsce

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.