Szpak (zwyczajny)

Szpak (Sturnus vulgaris) to pospolity w Polsce ptak o czarnym metalizującym zielenią i fioletem ubarwieniem pierza. Pióra są nakrapiane białymi plamkami, których u samic jest więcej. Dziób ma żółty kolor, przy nasadzie przechodzący w kolor niebieski. Nie stroni od siedlisk ludzkich. Ze względu na niszczenie szkodników i łatwość rozmnażania, szpak ma duże znaczenie w biologicznej ochronie lasów, pól, sadów i ogrodów. W sadach czereśniowych szpaki czynią szkody, jednak są to ptaki z innej okolicy. Osobniki obu płci są tej samej wielkości.

Zdjęcia - galeria

Kliknij w obrazek, aby go powiększyć lub wyświetlić galerię, pokaz slajdów i dodatkowe opisy zdjęć.

⤢ POWIĘKSZ

Występowanie i środowisko PL

Europa, Azja oraz Ameryka Północna i Australia, gdzie został zaaklimatyzowany. Jest licznym gatunkiem lęgowym i przelotnym w naszym kraju. Obecny w lasach ze starodrzewiem, parkach, ogrodach, często w sąsiedztwie zabudowań ludzkich. Pierwotnym jego środowiskiem były liściaste lasy lub lasy mieszane.

Tryb życia i zachowanie

Ptak bardzo ruchliwy. Gromadzi się w ogromne, liczące do kilku tysięcy osobników stada. Ptak wędrowny. Przylatuje do Polski w marcu, a nawet w lutym, odlatuje od sierpnia do początku listopada. Zimuje w okolicach Morza Śródziemnego, także na zachodzie Polski.

Nie wyróżnia się charakterystycznym lotem. Jest szybki i prostoliniowy. Lot aktywny przerywany jest fazą szybowania. Bardzo dobrze i wytrwale lata.

Dorosłe szpaki wydają odgłosy "szpet-szpet", "sztar-sztar" i wiele innych różnorodnych głosów, młode: "tszyrr". Charakterystyczny jest śpiew samca, podczas którego stroszy upierzenie, macha lekko uniesionymi skrzydłami.

Morfologia i anatomia

Jajo szpaka ilustruje poniższy rysunek. Średnie wymiary: 29,6 mm × 21,1 mm.

jajo szpaka

Pożywienie

Szpaki żywią się małymi bezkręgowcami i owocami (czereśnie, wiśnie, truskawki). Owady zjada wiosną i latem.

Rozmnażanie

To gatunek monogamiczny. Około 3 m nad ziemią samica wybiera miejsce na gniazdo. Może to być dziupla, budynki (dziury, nisze), domki lęgowe. Samica składa od 4 do 6 jaj dwa razy w roku od kwietnia do czerwca, najczęściej w koloniach. Jaja wysiaduje samica i samiec przez dwa tygodnie, a następnie wspólnie karmią pisklęta. Pisklęta są gniazdownikami. Zdarza się, że samiec, do pierwszego wylęgu, współpracuje z kilkoma samicami. Młode tworzą koczujące stada.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce szpak jest gatunkiem chronionym.

Ciekawostki

Szpak świetnie naśladuje głosy wielu ptaków, plusku wody, a w niewoli potrafi gwizdać dłuższe melodie i wymawiać pojedyncze słowa. Niegdyś z tego powodu szpaki były trzymane w domach w klatkach.

Osiedlenie szpaka w Ameryce Północnej nastąpiło w latach 1872-73 w Nowym Jorku i 1890 roku w Oregonie. Próba ta zakończyła się niepowodzeniem. W tym samym roku wypuszczono w Nowym Jorku około 80 szpaków. Dziś szpaki w Ameryce Północnej zajmują ogromny obszar, co widać na załączonej mapie występowania (kolor żółty).

Szpaki tworzą największe stada w Europie ze wszystkim ptaków tego regionu świata. Stado może liczyć nawet 100 000 osobników.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
	◂	●										Przylatują do nas szpaki z południa Europy oraz z zachodniej części naszego kontynentu.
			●	●	●							Trwa okres lęgowy szpaków.
							◂	●	●	▸		Odlatują od nas niektóre szpaki. Ptaki gnieżdżące na zachodzie kraju często zimują w Polsce.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Pokrewne gatunki ptaków

Szpak jednobarwny
Sturnus unicolor

Szpaki
Zobacz inne gatunki
z tej rodziny.

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?

Ile jest ptaków na świecie?

Czy ptaków jest więcej niż ludzi na świecie? Ile jest gatunków ptaków na świecie a ile w Polsce? Które gatunki są najliczniejsze, a które rzadkie?

Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.

Jak dokarmiać ptaki?