Spis treści:

Wikłaczowate

Wikłaczowate (Ploceidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 117 gatunków. W Polsce wikłaczowate nie występują. Wyróżniamy cztery podrodziny wikłaczy: wikłacze (Ploceinae), bawoliki (Bubalornithinae), dziergacze (Plocepasserinae) oraz łuskogłowiki (Sporopipinae).

Wygląd

Są to ptaki średniej wielkości o żółtym, białym, brązowym i czarnym upierzeniu. Podczas godów samce przybierają jaskrawe kolory nie tylko upierzenia, ale także oczu i dzioba. Samice i młode, a także czasem samce, mają przytłumione kolory.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Bawolik białodzioby

Bubalornis albirostris

Bawolik białodzioby (Bubalornis albirostris) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Ma czarne upierzenie z białymi przejaśnieniami. Dziób jasny, ciemniejszy na końcu. U nasady w okolicy czoła narośl.

Bawolik czerwonodzioby

Bubalornis niger

Bawolik czerwonodzioby (Bubalornis niger) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca czarne z białymi plamami na skrzydłach. Dziób gruby, czerwony.

Brunatniczka

Amblyospiza albifrons

Brunatniczka (Amblyospiza albifrons) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca ciemnobrązowe z białą plamą na czole. Dziób i nogi czarne. Samica ma brązowy wierzch, jaśniejszy, kreskowany spód.

Gromadnik siwogłowy

Pseudonigrita arnaudi

Gromadnik siwogłowy (Pseudonigrita arnaudi) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie brązowo-szare. Wierzch głowy jest szary. Szara jest też część skrzydeł. Reszta ma odcień kawy z mlekiem.

Łuskogłowik czarnobrody

Sporopipes squamifrons

Łuskogłowik czarnobrody (Sporopipes squamifrons) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie z wierzchu popielate. Pod dziobem czarna broda. . Na głowie czapeczka z czarno-białych piórek, przypominających łuski.

Sawannik

Histurgops ruficauda

Sawannik (Histurgops ruficauda) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie brązowe. Pióra mają jasne brzegi. Brązowe są także nogi i dziób, choć w dolnej jego części jest żółtawy.

Tkacz

Philetairus socius

Tkacz (Philetairus socius) to ptak z rodziny wikłaczowatych. Brak dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała jest brązowawy, spód, policzki jasnobrązowe. Od oka w dół wokół dzioba biegnie czarny obszar.

Wikłacz bengalski

Ploceus benghalensis

Wikłacz bengalski (Ploceus benghalensis) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Samiec w szacie godowej ma charakterystyczną, żółtą czapeczkę na głowie. Poza tym upierzenie ciemne, na skrzydłach pióra mają jasne skraje.

Wikłacz białoskrzydły

Euplectes albonotatus

Wikłacz białoskrzydły (Euplectes albonotatus) to gatunek wikłacza. Upierzenie czarne z żółto-białą plamą skrzydle. Dziób dość jasny. Pióra na głowie mogą być nastroszone.

♂

Wikłacz czarnogardły

Malimbus nigricollis

Wikłacz czarnogardły (Ploceus nigricollis) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Samiec ma ciemne upierzenie z wierzchu, ogona, maski biegnącej przez oko, gardła, żółty spód, żółto-pomarańczową głowę.

Wikłacz czarnogłowy

Malimbus melanocephalus

Wikłacz czarnogłowy (Ploceus melanocephalus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie żółte, z pomarańczowo-brązowawą plamą na piersi, czarną głową i dziobem. Wierzch żółtawy.

♂

Wikłacz czarnoskrzydły

Euplectes hordeaceus

Wikłacz czarnoskrzydły (Euplectes hordeaceus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca w okresie lęgowym czarne z czerwonym wierzchem głowy, karkiem i śliniakiem oraz grzbietem, który w części ma odcień brązowawy.

♂

Wikłacz czarny

Malimbus nigerrimus

Wikłacz czarny (Ploceus nigerrimus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Samiec ma czarne upierzenie, spód i wierzch ciemnobrązowe. Oczy mają żółte tęczówki. Samica jest brązowa.

♂

Wikłacz czerwony

Foudia madagascariensis

Wikłacz czerwony (Foudia madagascariensis) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca czerwone, jaśniejsze od spodu, pomarańczowe z wierzchu w czarne kreski. Skrzydła i ogon ciemne z białymi brzegami piór. Wokół oka czarna obrączka.

♂

♀

Wikłacz kreskowany

Ploceus manyar

Wikłacz kreskowany (Ploceus manyar) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Samiec w szacie godowej ma żółtą czapeczkę na głowie. ciemną resztę głowy i dziób, reszta brązowawa w ciemne plamy i kreski, spód nieco jaśniejszy.

Wikłacz kryzowany

Euplectes gierowii

Wikłacz kryzowany (Euplectes gierowii) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie czarne z pomarańczową kryzą na szyi, karku i wierzchu głowy.

♂

Wikłacz łuskowany

Malimbus spekei

Wikłacz łuskowany (Ploceus spekei) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Samiec ma żółte upierzenie z czarną częścią twarzową głowy, gardłem i wewnętrzną częścią piór na skrzydłach. Dziób czarny.

♂

Wikłacz maskowy

Malimbus velatus

Wikłacz maskowy (Ploceus velatus) to ptak z rodziny wikłaczy. Samiec ma żółte upierzenie, poza czarnymi bokami głowy i czołem oraz gardłem i żółto-szarymi skrzydłami. Na czole pomarańczowy odcień. Oko czerwone, nogi cieliste.

♂

Wikłacz ognisty

Euplectes orix

Upierzenie samca w szacie godowej czarne z czerwonym lub pomarańczowym wierzchem głowy, obroża na szyi, wierzchem ciała, częścią piór na skrzydłach oraz kuprem. Samica ma brązowe, niepozorne upierzenie.

Wikłacz okularowy

Malimbus ocularis

Wikłacz okularowy (Ploceus ocularis) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy o żółtawym upierzeniu głowy i spodu. Częśc twarzowa z pomarańczowymi przebarwieniami. Wierzch jest oliwkowy.

♂

Wikłacz olbrzymi

Euplectes progne

Upierzenie samca w szacie godowej czarne z czerwonymi i białymi piórami na skrzydłach. Szczególnie imponujący jest długi, czarny ogon, tworzący tren. Samica ma niepozorne, brązowo-płowe upierzenie z jaśniejszym spodem.

Wikłacz pomarańczowy

Malimbus bojeri

Wikłacz pomarańczowy (Ploceus bojeri) to afrykański przedstawiciel wikłaczowatych, o pięknym pomarańczowożółtym upierzeniu. Prowadzi dzienny tryb życia. To bardzo ruchliwy ptak.

Wikłacz półobrożny

Euplectes ardens

Upierzenie samca czarne z czerwoną obrożą na szyi, czerwonym czołem i drygą plamą nieco wyżej. Ptak ma imponujący ogon. Samica brązowa z jaśniejszym spodem, przypomina wróbla.

Wikłacz rdzawogłowy

Malimbus castaneiceps

Wikłacz rdzawogłowy (Ploceus castaneiceps) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Upierzenie żółte z rdzawą głową, jak sama nazwa gatunkowa wskazuje.

Wikłacz rdzawolicy

Malimbus galbula

Wikłacz rdzawolicy (Malimbus galbula) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Upierzenie żółte z ciemną, rdzawą częścią twarzową. Wierzch czarno-żółtawy. Dziób czarny.

♂

Wikłacz słoneczny

Euplectes afer

Upierzenie samca czarne z jaskrawym, żółtym wierzchem i żółtymi przebarwieniami na skrzydłach i po bokach. Dziób ciemny. Samica przypomina wróbla.

♂

Wikłacz złotobrzuchy

Ploceus hypoxanthus

Wikłacz złotobrzuchy (Ploceus hypoxanthus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Samiec ma żółte upierzenie za wyjątkiem części twarzowej głowy i gardła, części piór na skrzydłach i ogonie.

Wikłacz złotoczelny

Malimbus baglafecht

Wikłacz złotoczelny (Ploceus baglafecht) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie czarno-żółte. Czarna jest maska, biegnąca przez oczy z żółtą tęczówką, kark i wierzch oraz część piór na skrzydłach.

Wikłacz złotogłowy

Ploceus philippinus

Samiec ma żółty wierzch głowy i pierś. Część twarzowa głowy brązowa. Spód żółto-białawy. Skrzydła mają brązowe i żółtawe pióra z jasnymi brzegami. Samica ma żółto-brązowe ubarwienie.

♂

Wikłacz zmienny

Malimbus cucullatus

Upierzenie samca w szacie godowej żółte z rdzawym odcieniem wokół czarnej części twarzowej. Spód żółtawy, wierzch czarno-żółtawy. Dziób czarny. Oczy mają czerwoną tęczówkę. Poza okresem godowym samiec jest podobny do samicy.

Wikłacz żółty

Malimbus subaureus

Wikłacz żółty (Ploceus subaureus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie żółte, z pomarańczowym, delikatnym odcieniem w części twarzowej głowy i na piersi.

Zdjęcia - galeria

Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

Inne gatunki

bawolik białogłowy (Dinemellia dinemelli)
wikłacz kusy (Euplectes anomalus)
wikłacz ozdobny (Euplectes aureus)
wikłacz wachlarzowaty (Euplectes axillaris)
wikłacz przylądkowy (Euplectes capensis)
wikłacz diademowy (Euplectes diadematus)
wikłacz płomienisty (Euplectes franciscanus)
wikłacz płomiennoskrzydły (Euplectes hartlaubi)
baletnik (Euplectes jacksoni)
wikłacz płaszczowy (Euplectes macroura)
wikłacz płowoskrzydły (Euplectes psammacromius)
wikłacz aldabrański (Foudia aldabrana)
wikłacz reunioński (Foudia delloni)
wikłacz komorski (Foudia eminentissima)
wikłacz maskareński (Foudia flavicans)
wikłacz leśny (Foudia omissa)
wikłacz maurytyjski (Foudia rubra)
wikłacz seszelski (Foudia sechellarum)
wikłacz posępny (Malimbus albinucha)
wikłacz brązowopierśny (Malimbus alienus)
wikłacz angolski (Malimbus angolensis)
wikłacz złoty (Malimbus aurantius)
wikłacz złotoszyi (Malimbus aureonucha)
wikłacz cynamonowy (Malimbus badius)
wikłacz wspaniały (Malimbus ballmanni)
wikłacz kameruński (Malimbus bannermani)
wikłacz dżunglowy (Malimbus batesi)
wikłacz masajski (Malimbus bertrandi)
wikłacz dwubarwny (Malimbus bicolor)
wikłacz rzeczny (Malimbus burnieri)
wikłacz złotolicy (Malimbus capensis)
wikłacz czarnorzytny (Malimbus cassini)
wikłacz papirusowy (Malimbus castanops)
wikłacz koroniasty (Malimbus coronatus)
wikłacz żółtogrzbiety (Malimbus dichrocephalus)
wikłacz kongijski (Malimbus dorsomaculatus)
wikłacz czerwonobrzuchy (Malimbus erythrogaster)
wikłacz żółtonogi (Malimbus flavipes)
wikłacz nadbrzeżny (Malimbus golandi)
wikłacz wielki (Malimbus grandis)
wikłacz czarnolicy (Malimbus heuglini)
wikłacz krasnoszyi (Malimbus ibadanensis)
wikłacz brązowogłowy (Malimbus insignis)
wikłacz sawannowy (Malimbus intermedius)
wikłacz złotogrzbiety (Malimbus jacksoni)
wikłacz katangijski (Malimbus katangae)
wikłacz mały (Malimbus luteolus)
wikłacz czubaty (Malimbus malimbicus)
wikłacz żółtogłowy (Malimbus melanogaster)
wikłacz górski (Malimbus nicolli)
wikłacz czarnobrody (Malimbus nigrimentus)
wikłacz czerwonogardły (Malimbus nitens)
wikłacz oliwkowogłowy (Malimbus olivaceiceps)
wikłacz ciemnodzioby (Malimbus pelzelni)
wikłacz nigeryjski (Malimbus preussi)
wikłacz zatokowy (Malimbus princeps)
wikłacz żółtopierśny (Malimbus racheliae)
wikłacz tanzański (Malimbus reichardi)
wikłacz kasztanowaty (Malimbus rubiginosus)
wikłacz czerwonogłowy (Malimbus rubriceps)
wikłacz pąsowogłowy (Malimbus rubricollis)
wikłacz bagienny (Malimbus ruweti)
wikłacz wyspowy (Malimbus sanctithomae)
wikłacz obrożny (Malimbus scutatus)
wikłacz łuskogrzbiety (Malimbus spekeoides)
wikłacz gaboński (Malimbus subpersonatus)
wikłacz jeziorowy (Malimbus taeniopterus)
wikłacz buszmeński (Malimbus temporalis)
wikłacz trójbarwny (Malimbus tricolor)
wikłacz akacjowy (Malimbus vitellinus)
wikłacz żałobny (Malimbus weynsi)
wikłacz złotawy (Malimbus xanthops)
wikłacz śliniaczkowy (Malimbus xanthopterus)
wikłacz potokowy (Nelicurvius nelicourvi)
wikłacz nizinny (Nelicurvius sakalava)
wikłacz grubodzioby (Pachyphantes superciliosus)
dziergacz łuskowany (Plocepasser donaldsoni)
dziergacz białobrewy (Plocepasser mahali)
dziergacz kasztanowaty (Plocepasser rufoscapulatus)
dziergacz wąsaty (Plocepasser superciliosus)
wikłacz wielkodzioby (Ploceus megarhynchus)
gromadnik czarnogłowy (Pseudonigrita cabanisi)
wikłacz kardynalski (Quelea cardinalis)
wikłacz czerwonolicy (Quelea erythrops)
wikłacz czerwonodzioby (Quelea quelea)
łuskogłowik rdzawoszyi (Sporopipes frontalis)

Występowanie i środowisko

Ptaki te są obecne w Afryce na południe od Sahary, w południowej części Azji oraz w Azji Mniejszej na niewielkim obszarze. Najwięcej gatunków można spotkać w Afryce, a ściślej biorąc w Kenii i Ugandzie. Zasiedlają na ogół tereny suche.

Tryb życia i zachowanie

Część gatunków żyje samotnie, inne tworzą ogromne stada. To zwykle bardzo ruchliwe ptaki, prowadzące dzienny tryb życia.

Rozmnażanie

Ptaki te słyną ze złożonych konstrukcji gniazd, ale tylko niektóre gatunki plotą bardzo misterne budowle. Kształt gniazda jest charakterystyczny dla danego gatunku. Czasem w wyplataniu gniazd biorą udział całe społeczności.

Budulcem są trawy, ogonki liści, porosty. Do gniazda często prowadzi korytarz wejściowy o długości nawet 50 cm. Ptak zaczyna od uplecenia pionowej obręczy, zwisając zazwyczaj głową w dół i spinając wiązki budulca nogami. Samica składa od 2 do 7 jaj, których wysiadywanie trwa 11-24 dni. Niektóre gatunki prowadzą pasożytnictwo lęgowe.

Pożywienie

Podstawą ich diety są nasiona i owady. Uzupełniają ją pączkami kwiatów, owocami. Prawie wszystkie piją każdego dnia wodę.

Ochrona i zagrożenia

Jeden gatunek jest krytycznie zagrożony, 6 jest zagrożonych, a 7 narażonych na wymarcie. Niektóre gatunki są plagą rolników uprawiających proso i ryż. Prowadzi się programy ograniczenia liczebności takich gatunków.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Wikłaczowate tworzą jedne z najbardziej niezwykłych konstrukcji w świecie ptaków.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/

Ptaki online na żywo

W Internecie jest wiele stron z możliwością podglądania ptaków na żywo online, za pośrednictwem kamer. Najczęściej podgląda się ptaki w ich gniazdach oraz przy karmnikach.

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?

Ile jest ptaków na świecie?