Wikłaczowate

Wikłaczowate (Ploceidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 118 gatunków w 17 rodzajach. W Polsce wikłaczowate nie występują. Wyróżniamy cztery podrodziny wikłaczy: wikłacze (Ploceinae), bawoliki (Bubalornithinae), dziergacze (Plocepasserinae) oraz łuskogłowiki (Sporopipinae).

Wygląd

Są to ptaki średniej wielkości o żółtym, białym, brązowym i czarnym upierzeniu. Podczas godów samce przybierają jaskrawe kolory nie tylko upierzenia, ale także oczu i dzioba. Samice i młode, a także czasem samce, mają przytłumione kolory.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Bawolik czerwonodzioby

Bubalornis niger

Bawolik czerwonodzioby (Bubalornis niger) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca czarne z białymi plamami na skrzydłach. Dziób gruby, czerwony.

Tkacz

Philetairus socius

Tkacz (Philetairus socius) to ptak z rodziny wikłaczowatych. Brak dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała jest brązowawy, spód, policzki jasnobrązowe. Od oka w dół wokół dzioba biegnie czarny obszar.

♂

Wikłacz maskowy

Ploceus velatus

Wikłacz maskowy (Ploceus velatus) to ptak z rodziny wikłaczy. Samiec ma żółte upierzenie, poza czarnymi bokami głowy i czołem oraz gardłem i żółto-szarymi skrzydłami. Na czole pomarańczowy odcień. Oko czerwone, nogi cieliste.

Wikłacz pomarańczowy

Ploceus bojeri

Wikłacz pomarańczowy (Ploceus bojeri) to afrykański przedstawiciel wikłaczowatych, o pięknym pomarańczowożółtym upierzeniu. Prowadzi dzienny tryb życia. To bardzo ruchliwy ptak.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Brunatniczka (Amblyospiza albifrons)
Wikłacz czerwonogłowy (Anaplectes rubriceps)
Kukulnik (Anomalospiza imberbis)
Wikłacz kusy (Brachycope anomala)
Bawolik białodzioby (Bubalornis albirostris)
Wróbel krótkopalcowy (Carpospiza brachydactyla)
Bawolik białogłowy (Dinemellia dinemelli)
Wikłacz słoneczny (Euplectes afer)
Wikłacz białoskrzydły (Euplectes albonotatus)
Wikłacz półobrożny (Euplectes ardens)
Wikłacz ozdobny (Euplectes aureus)
Wikłacz wachlarzowaty (Euplectes axillaris)
Wikłacz przylądkowy (Euplectes capensis)
Wikłacz diademowy (Euplectes diademata)
Wikłacz kryzowany (Euplectes gierowii)
Wikłacz płomiennoskrzydły (Euplectes hartlaubi)
Wikłacz czarnoskrzydły (Euplectes hordeaceus)
Baletnik (Euplectes jacksoni)
Wikłacz płaszczowy (Euplectes macrourus)
Wikłacz czarnobrzuchy (Euplectes nigroventris)
Wikłacz ognisty (Euplectes orix)
Wikłacz olbrzymi (Euplectes progne)
Wikłacz płowoskrzydły (Euplectes psammocromius)
Wikłacz komorski (Foudia eminentissima)
Wikłacz maskareński (Foudia flavicans)
Wikłacz czerwony (Foudia madagascariensis)
Wikłacz leśny (Foudia omissa)
Wikłacz maurytyjski (Foudia rubra)
Wikłacz malgaski (Foudia sakalava)
Wikłacz seszelski (Foudia sechellarum)
Sawannik (Histurgops ruficauda)
Wikłacz wspaniały (Malimbus ballmanni)
Wikłacz czerwonorzytny (Malimbus cassini)
Wikłacz koroniasty (Malimbus coronatus)
Wikłacz czerwonobrzuchy (Malimbus erythrogaster)
Wikłacz żółtonogi (Malimbus flavipes)
Wikłacz krasnoszyi (Malimbus ibadanensis)
Wikłacz czubaty (Malimbus malimbicus)
Wikłacz czerwonogardły (Malimbus nitens)
Wikłacz żółtopierśny (Malimbus racheliae)
Wikłacz pąsowogłowy (Malimbus rubricollis)
Wikłacz obrożny (Malimbus scutatus)
Śnieżka mongolska (Montifringilla davidiana)
Śnieżka białorzytna (Montifringilla taczanowskii)
Śnieżka maskowa (Montifringilla theresae)
Wróbel mongolski (Passer ammodendri)
Wróbel rudogłowy (Passer castanopterus)
Wróbel złoty (Passer euchlorus)
Wróbel oliwkowy (Passer flaveolus)
Wróbel papugodzioby (Passer gongonensis)
Wróbel siwogłowy (Passer griseus)
Wróbel śródziemnomorski (Passer hispaniolensis)
Wróbel rudogrzbiety (Passer iagoensis)
Wróbel szarogrzbiety (Passer insularis)
Wróbel cytrynowy (Passer luteus)
Wróbel palestyński (Passer moabiticus)
Wróbel rdzawy (Passer motitensis)
Wróbel pakistański (Passer pyrrhonotus)
Wróbel rdzawobrewy (Passer rufocinctus)
Wróbel cynamonowy (Passer rutilans)
Wróbel suahilijski (Passer suahelicus)
Wróbel szary (Passer swainsonii)
Wróbel płowy (Petronia dentata)
Wróbel żółtogardły (Petronia xanthocollis)
Dziergacz łuskowany (Plocepasser donaldsoni)
Dziergacz białobrewy (Plocepasser mahali)
Dziergacz kasztanowaty (Plocepasser rufoscapulatus)
Dziergacz wąsaty (Plocepasser superciliosus)
Wikłacz posępny (Ploceus albinucha)
Wikłacz brązowopierśny (Ploceus alienus)
Wikłacz angolski (Ploceus angolensis)
Wikłacz złoty (Ploceus aurantius)
Wikłacz złotoszyi (Ploceus aureonucha)
Wikłacz cynamonowy (Ploceus badius)
Wikłacz złotoczelny (Ploceus baglafecht)
Wikłacz kameruński (Ploceus bannermani)
Wikłacz dżunglowy (Ploceus batesi)
Wikłacz bengalski (Ploceus benghalensis)
Wikłacz masajski (Ploceus bertrandi)
Wikłacz dwubarwny (Ploceus bicolor)
Wikłacz rzeczny (Ploceus burnieri)
Wikłacz złotolicy (Ploceus capensis)
Wikłacz rdzawogłowy (Ploceus castaneiceps)
Wikłacz papirusowy (Ploceus castanops)
Wikłacz zmienny (Ploceus cucullatus)
Wikłacz żółtogrzbiety (Ploceus dicrocephalus)
Wikłacz kongijski (Ploceus dorsomaculatus)
Wikłacz rdzawolicy (Ploceus galbula)
Wikłacz nadbrzeżny (Ploceus golandi)
Wikłacz wielki (Ploceus grandis)
Wikłacz czarnolicy (Ploceus heuglini)
Wikłacz złotobrzuchy (Ploceus hypoxanthus)
Wikłacz brązowogłowy (Ploceus insignis)
Wikłacz sawannowy (Ploceus intermedius)
Wikłacz złotogrzbiety (Ploceus jacksoni)
Wikłacz katangijski (Ploceus katangae)
Wikłacz mały (Ploceus luteolus)
Wikłacz kreskowany (Ploceus manyar)
Wikłacz czarnogłowy (Ploceus melanocephalus)
Wikłacz żółtogłowy (Ploceus melanogaster)
Wikłacz potokowy (Ploceus nelicourvi)
Wikłacz górski (Ploceus nicolli)
Wikłacz czarny (Ploceus nigerrimus)
Wikłacz somalijski (Ploceus nigriceps)
Wikłacz czarnogardły (Ploceus nigricollis)
Wikłacz czarnobrody (Ploceus nigrimentum)
Wikłacz okularowy (Ploceus ocularis)
Wikłacz oliwkogłowy (Ploceus olivaceiceps)
Wikłacz ciemnodzioby (Ploceus pelzelni)
Wikłacz złotogłowy (Ploceus philippinus)
Wikłacz nigeryjski (Ploceus preussi)
Wikłacz zatokowy (Ploceus princeps)
Wikłacz tanzański (Ploceus reichardi)
Wikłacz kasztanowaty (Ploceus rubiginosus)
Wikłacz bagienny (Ploceus ruweti)
Wikłacz wyspowy (Ploceus sanctaethomae)
Wikłacz łuskowany (Ploceus spekei)
Wikłacz łuskogrzbiety (Ploceus spekeoides)
Wikłacz żółty (Ploceus subaureus)
Wikłacz gaboński (Ploceus subpersonatus)
Wikłacz grubodzioby (Ploceus superciliosus)
Wikłacz jeziorowy (Ploceus taeniopterus)
Wikłacz buszmeński (Ploceus temporalis)
Wikłacz trójbarwny (Ploceus tricolor)
Wikłacz ugandyjski (Ploceus victoriae)
Wikłacz akacjowy (Ploceus vitellinus)
Wikłacz żałobny (Ploceus weynsi)
Wikłacz złotawy (Ploceus xanthops)
Wikłacz śliniaczkowy (Ploceus xanthopterus)
Gromadnik siwogłowy (Pseudonigrita arnaudi)
Gromadnik czarnogłowy (Pseudonigrita cabanisi)
Wikłacz kardynalski (Quelea cardinalis)
Wikłacz czerwonolicy (Quelea erythrops)
Wikłacz czerwonodzioby (Quelea quelea)
Wróbel kasztanowaty (Sorella eminibey)
Łuskogłowik czarnobrody (Sporopipes frontalis)
Łuskogłowik rdzawoszyi (Sporopipes squamifrons)
Wdówka płowosterna (Vidua fischeri)
Wdówka czarna (Vidua funerea)
Wdówka szafirowa (Vidua hypocherina)
Wdówka uboga (Vidua larvaticola)
Wdówka ozdobna (Vidua orientalis)
Wdówka purpurowa (Vidua purpurascens)
Wdówka samotna (Vidua raricola)
Wdówka królewska (Vidua regia)
Wdówka ogrodowa (Vidua wilsoni)

Występowanie i środowisko

Ptaki te są obecne w Afryce na południe od Sahary, w południowej części Azji oraz w Azji Mniejszej na niewielkim obszarze. Najwięcej gatunków można spotkać w Afryce, a ściślej biorąc w Kenii i Ugandzie. Zasiedlają na ogół tereny suche.

Tryb życia i zachowanie

Część gatunków żyje samotnie, inne tworzą ogromne stada. To zwykle bardzo ruchliwe ptaki, prowadzące dzienny tryb życia.

Rozmnażanie

Ptaki te słyną ze złożonych konstrukcji gniazd, ale tylko niektóre gatunki plotą bardzo misterne budowle. Kształt gniazda jest charakterystyczny dla danego gatunku. Czasem w wyplataniu gniazd biorą udział całe społeczności. Budulcem są trawy, ogonki liści, porosty. Do gniazda często prowadzi korytarz wejściowy o długości nawet 50 cm. Ptak zaczyna od uplecenia pionowej obręczy, zwisając zazwyczaj głową w dół i spinając wiązki budulca nogami. Samica składa od 2 do 7 jaj, których wysiadywanie trwa 11-24 dni. Niektóre gatunki prowadzą pasożytnictwo lęgowe.

Pożywienie

Podstawą ich diety są nasiona i owady. Uzupełniają ją pączkami kwiatów, owocami. Prawie wszystkie piją każdego dnia wodę.

Ochrona i zagrożenia

Jeden gatunek jest krytycznie zagrożony, 6 jest zagrożonych, a 7 narażonych na wymarcie. Niektóre gatunki są plagą rolników uprawiających proso i ryż. Prowadzi się programy ograniczenia liczebności takich gatunków.

Ciekawostki

Wikłaczowate tworzą jedne z najbardziej niezwykłych konstrukcji w świecie ptaków.