Wikłaczowate

Wikłaczowate (Ploceidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 118 gatunków w 17 rodzajach. W Polsce wikłaczowate nie występują. Wyróżniamy cztery podrodziny wikłaczy: wikłacze (Ploceinae), bawoliki (Bubalornithinae), dziergacze (Plocepasserinae) oraz łuskogłowiki (Sporopipinae).

Wygląd

Są to ptaki średniej wielkości o żółtym, białym, brązowym i czarnym upierzeniu. Podczas godów samce przybierają jaskrawe kolory nie tylko upierzenia, ale także oczu i dzioba. Samice i młode, a także czasem samce, mają przytłumione kolory.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Bawolik białodzioby

Bubalornis albirostris

Bawolik białodzioby (Bubalornis albirostris) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Ma czarne upierzenie z białymi przejaśnieniami. Dziób jasny, ciemniejszy na końcu. U nasady w okolicy czoła narośl.

Bawolik czerwonodzioby

Bubalornis niger

Bawolik czerwonodzioby (Bubalornis niger) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca czarne z białymi plamami na skrzydłach. Dziób gruby, czerwony.

Brunatniczka

Amblyospiza albifrons

Brunatniczka (Amblyospiza albifrons) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca ciemnobrązowe z białą plamą na czole. Dziób i nogi czarne. Samica ma brązowy wierzch, jaśniejszy, kreskowany spód.

Gromadnik siwogłowy

Pseudonigrita arnaudi

Gromadnik siwogłowy (Pseudonigrita arnaudi) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie brązowo-szare. Wierzch głowy jest szary. Szara jest też część skrzydeł. Reszta ma odcień kawy z mlekiem.

Łuskogłowik czarnobrody

Sporopipes squamifrons

Łuskogłowik czarnobrody (Sporopipes squamifrons) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie z wierzchu popielate. Pod dziobem czarna broda. . Na głowie czapeczka z czarno-białych piórek, przypominających łuski.

Sawannik

Histurgops ruficauda

Sawannik (Histurgops ruficauda) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie brązowe. Pióra mają jasne brzegi. Brązowe są także nogi i dziób, choć w dolnej jego części jest żółtawy.

Tkacz

Philetairus socius

Tkacz (Philetairus socius) to ptak z rodziny wikłaczowatych. Brak dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała jest brązowawy, spód, policzki jasnobrązowe. Od oka w dół wokół dzioba biegnie czarny obszar.

Wikłacz bengalski

Ploceus benghalensis

Wikłacz bengalski (Ploceus benghalensis) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Samiec w szacie godowej ma charakterystyczną, żółtą czapeczkę na głowie. Poza tym upierzenie ciemne, na skrzydłach pióra mają jasne skraje.

Wikłacz białoskrzydły

Euplectes albonotatus

Wikłacz białoskrzydły (Euplectes albonotatus) to gatunek wikłacza. Upierzenie czarne z żółto-białą plamą skrzydle. Dziób dość jasny. Pióra na głowie mogą być nastroszone.

♂

Wikłacz czarnogardły

Ploceus nigricollis

Wikłacz czarnogardły (Ploceus nigricollis) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Samiec ma ciemne upierzenie z wierzchu, ogona, maski biegnącej przez oko, gardła, żółty spód, żółto-pomarańczową głowę.

Wikłacz czarnogłowy

Ploceus melanocephalus

Wikłacz czarnogłowy (Ploceus melanocephalus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie żółte, z pomarańczowo-brązowawą plamą na piersi, czarną głową i dziobem. Wierzch żółtawy.

♂

Wikłacz czarnoskrzydły

Euplectes hordeaceus

Wikłacz czarnoskrzydły (Euplectes hordeaceus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca w okresie lęgowym czarne z czerwonym wierzchem głowy, karkiem i śliniakiem oraz grzbietem, który w części ma odcień brązowawy.

♂

Wikłacz czarny

Ploceus nigerrimus

Wikłacz czarny (Ploceus nigerrimus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Samiec ma czarne upierzenie, spód i wierzch ciemnobrązowe. Oczy mają żółte tęczówki. Samica jest brązowa.

♂

Wikłacz czerwony

Foudia madagascariensis

Wikłacz czerwony (Foudia madagascariensis) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie samca czerwone, jaśniejsze od spodu, pomarańczowe z wierzchu w czarne kreski. Skrzydła i ogon ciemne z białymi brzegami piór. Wokół oka czarna obrączka.

♂

♀

Wikłacz kreskowany

Ploceus manyar

Wikłacz kreskowany (Ploceus manyar) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Samiec w szacie godowej ma żółtą czapeczkę na głowie. ciemną resztę głowy i dziób, reszta brązowawa w ciemne plamy i kreski, spód nieco jaśniejszy.

Wikłacz kryzowany

Euplectes gierowii

Wikłacz kryzowany (Euplectes gierowii) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie czarne z pomarańczową kryzą na szyi, karku i wierzchu głowy.

♂

Wikłacz łuskowany

Ploceus spekei

Wikłacz łuskowany (Ploceus spekei) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Samiec ma żółte upierzenie z czarną częścią twarzową głowy, gardłem i wewnętrzną częścią piór na skrzydłach. Dziób czarny.

♂

Wikłacz maskowy

Ploceus velatus

Wikłacz maskowy (Ploceus velatus) to ptak z rodziny wikłaczy. Samiec ma żółte upierzenie, poza czarnymi bokami głowy i czołem oraz gardłem i żółto-szarymi skrzydłami. Na czole pomarańczowy odcień. Oko czerwone, nogi cieliste.

♂

Wikłacz ognisty

Euplectes orix

Upierzenie samca w szacie godowej czarne z czerwonym lub pomarańczowym wierzchem głowy, obroża na szyi, wierzchem ciała, częścią piór na skrzydłach oraz kuprem. Samica ma brązowe, niepozorne upierzenie.

Wikłacz okularowy

Ploceus ocularis

Wikłacz okularowy (Ploceus ocularis) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy o żółtawym upierzeniu głowy i spodu. Częśc twarzowa z pomarańczowymi przebarwieniami. Wierzch jest oliwkowy.

♂

Wikłacz olbrzymi

Euplectes progne

Upierzenie samca w szacie godowej czarne z czerwonymi i białymi piórami na skrzydłach. Szczególnie imponujący jest długi, czarny ogon, tworzący tren. Samica ma niepozorne, brązowo-płowe upierzenie z jaśniejszym spodem.

Wikłacz pomarańczowy

Ploceus bojeri

Wikłacz pomarańczowy (Ploceus bojeri) to afrykański przedstawiciel wikłaczowatych, o pięknym pomarańczowożółtym upierzeniu. Prowadzi dzienny tryb życia. To bardzo ruchliwy ptak.

Wikłacz półobrożny

Euplectes ardens

Upierzenie samca czarne z czerwoną obrożą na szyi, czerwonym czołem i drygą plamą nieco wyżej. Ptak ma imponujący ogon. Samica brązowa z jaśniejszym spodem, przypomina wróbla.

Wikłacz rdzawogłowy

Ploceus castaneiceps

Wikłacz rdzawogłowy (Ploceus castaneiceps) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Upierzenie żółte z rdzawą głową, jak sama nazwa gatunkowa wskazuje.

Wikłacz rdzawolicy

Malimbus galbula

Wikłacz rdzawolicy (Malimbus galbula) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Upierzenie żółte z ciemną, rdzawą częścią twarzową. Wierzch czarno-żółtawy. Dziób czarny.

♂

Wikłacz słoneczny

Euplectes afer

Upierzenie samca czarne z jaskrawym, żółtym wierzchem i żółtymi przebarwieniami na skrzydłach i po bokach. Dziób ciemny. Samica przypomina wróbla.

♂

Wikłacz złotobrzuchy

Ploceus hypoxanthus

Wikłacz złotobrzuchy (Ploceus hypoxanthus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczy. Samiec ma żółte upierzenie za wyjątkiem części twarzowej głowy i gardła, części piór na skrzydłach i ogonie.

Wikłacz złotoczelny

Ploceus baglafecht

Wikłacz złotoczelny (Ploceus baglafecht) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie czarno-żółte. Czarna jest maska, biegnąca przez oczy z żółtą tęczówką, kark i wierzch oraz część piór na skrzydłach.

Wikłacz złotogłowy

Ploceus philippinus

Samiec ma żółty wierzch głowy i pierś. Część twarzowa głowy brązowa. Spód żółto-białawy. Skrzydła mają brązowe i żółtawe pióra z jasnymi brzegami. Samica ma żółto-brązowe ubarwienie.

♂

Wikłacz zmienny

Malimbus cucullatus

Upierzenie samca w szacie godowej żółte z rdzawym odcieniem wokół czarnej części twarzowej. Spód żółtawy, wierzch czarno-żółtawy. Dziób czarny. Oczy mają czerwoną tęczówkę. Poza okresem godowym samiec jest podobny do samicy.

Wikłacz żółty

Ploceus subaureus

Wikłacz żółty (Ploceus subaureus) to gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych. Upierzenie żółte, z pomarańczowym, delikatnym odcieniem w części twarzowej głowy i na piersi.

Zdjęcia - galeria

Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

Inne gatunki

wikłacz czerwonogłowy (Anaplectes rubriceps)
wikłacz kusy (Brachycope anomala)
wróbel krótkopalcowy (Carpospiza brachydactyla)
bawolik białogłowy (Dinemellia dinemelli)
wikłacz ozdobny (Euplectes aureus)
wikłacz wachlarzowaty (Euplectes axillaris)
wikłacz przylądkowy (Euplectes capensis)
wikłacz diademowy (Euplectes diademata)
wikłacz płomiennoskrzydły (Euplectes hartlaubi)
baletnik (Euplectes jacksoni)
wikłacz płaszczowy (Euplectes macrourus)
wikłacz czarnobrzuchy (Euplectes nigroventris)
wikłacz płowoskrzydły (Euplectes psammocromius)
wikłacz komorski (Foudia eminentissima)
wikłacz maskareński (Foudia flavicans)
wikłacz leśny (Foudia omissa)
wikłacz maurytyjski (Foudia rubra)
wikłacz malgaski (Foudia sakalava)
wikłacz seszelski (Foudia sechellarum)
wikłacz wspaniały (Malimbus ballmanni)
wikłacz czerwonorzytny (Malimbus cassini)
wikłacz koroniasty (Malimbus coronatus)
wikłacz czerwonobrzuchy (Malimbus erythrogaster)
wikłacz żółtonogi (Malimbus flavipes)
wikłacz krasnoszyi (Malimbus ibadanensis)
wikłacz czubaty (Malimbus malimbicus)
wikłacz czerwonogardły (Malimbus nitens)
wikłacz żółtopierśny (Malimbus racheliae)
wikłacz pąsowogłowy (Malimbus rubricollis)
wikłacz obrożny (Malimbus scutatus)
śnieżka mongolska (Montifringilla davidiana)
śnieżka białorzytna (Montifringilla taczanowskii)
śnieżka maskowa (Montifringilla theresae)
wróbel płowy (Petronia dentata)
wróbel żółtogardły (Petronia xanthocollis)
dziergacz łuskowany (Plocepasser donaldsoni)
dziergacz białobrewy (Plocepasser mahali)
dziergacz kasztanowaty (Plocepasser rufoscapulatus)
dziergacz wąsaty (Plocepasser superciliosus)
wikłacz posępny (Ploceus albinucha)
wikłacz brązowopierśny (Ploceus alienus)
wikłacz angolski (Ploceus angolensis)
wikłacz złoty (Ploceus aurantius)
wikłacz złotoszyi (Ploceus aureonucha)
wikłacz cynamonowy (Ploceus badius)
wikłacz kameruński (Ploceus bannermani)
wikłacz dżunglowy (Ploceus batesi)
wikłacz masajski (Ploceus bertrandi)
wikłacz dwubarwny (Ploceus bicolor)
wikłacz rzeczny (Ploceus burnieri)
wikłacz złotolicy (Ploceus capensis)
wikłacz papirusowy (Ploceus castanops)
wikłacz żółtogrzbiety (Ploceus dicrocephalus)
wikłacz kongijski (Ploceus dorsomaculatus)
wikłacz nadbrzeżny (Ploceus golandi)
wikłacz wielki (Ploceus grandis)
wikłacz czarnolicy (Ploceus heuglini)
wikłacz brązowogłowy (Ploceus insignis)
wikłacz sawannowy (Ploceus intermedius)
wikłacz złotogrzbiety (Ploceus jacksoni)
wikłacz katangijski (Ploceus katangae)
wikłacz mały (Ploceus luteolus)
wikłacz żółtogłowy (Ploceus melanogaster)
wikłacz potokowy (Ploceus nelicourvi)
wikłacz górski (Ploceus nicolli)
wikłacz somalijski (Ploceus nigriceps)
wikłacz czarnobrody (Ploceus nigrimentum)
wikłacz oliwkogłowy (Ploceus olivaceiceps)
wikłacz ciemnodzioby (Ploceus pelzelni)
wikłacz nigeryjski (Ploceus preussi)
wikłacz zatokowy (Ploceus princeps)
wikłacz tanzański (Ploceus reichardi)
wikłacz kasztanowaty (Ploceus rubiginosus)
wikłacz bagienny (Ploceus ruweti)
wikłacz wyspowy (Ploceus sanctaethomae)
wikłacz łuskogrzbiety (Ploceus spekeoides)
wikłacz gaboński (Ploceus subpersonatus)
wikłacz grubodzioby (Ploceus superciliosus)
wikłacz jeziorowy (Ploceus taeniopterus)
wikłacz buszmeński (Ploceus temporalis)
wikłacz trójbarwny (Ploceus tricolor)
wikłacz ugandyjski (Ploceus victoriae)
wikłacz akacjowy (Ploceus vitellinus)
wikłacz żałobny (Ploceus weynsi)
wikłacz złotawy (Ploceus xanthops)
wikłacz śliniaczkowy (Ploceus xanthopterus)
gromadnik czarnogłowy (Pseudonigrita cabanisi)
wikłacz kardynalski (Quelea cardinalis)
wikłacz czerwonolicy (Quelea erythrops)
wikłacz czerwonodzioby (Quelea quelea)
wróbel kasztanowaty (Sorella eminibey)
łuskogłowik rdzawoszyi (Sporopipes frontalis)

Występowanie i środowisko

Ptaki te są obecne w Afryce na południe od Sahary, w południowej części Azji oraz w Azji Mniejszej na niewielkim obszarze. Najwięcej gatunków można spotkać w Afryce, a ściślej biorąc w Kenii i Ugandzie. Zasiedlają na ogół tereny suche.

Tryb życia i zachowanie

Część gatunków żyje samotnie, inne tworzą ogromne stada. To zwykle bardzo ruchliwe ptaki, prowadzące dzienny tryb życia.

Rozmnażanie

Ptaki te słyną ze złożonych konstrukcji gniazd, ale tylko niektóre gatunki plotą bardzo misterne budowle. Kształt gniazda jest charakterystyczny dla danego gatunku. Czasem w wyplataniu gniazd biorą udział całe społeczności.

Budulcem są trawy, ogonki liści, porosty. Do gniazda często prowadzi korytarz wejściowy o długości nawet 50 cm. Ptak zaczyna od uplecenia pionowej obręczy, zwisając zazwyczaj głową w dół i spinając wiązki budulca nogami. Samica składa od 2 do 7 jaj, których wysiadywanie trwa 11-24 dni. Niektóre gatunki prowadzą pasożytnictwo lęgowe.

Pożywienie

Podstawą ich diety są nasiona i owady. Uzupełniają ją pączkami kwiatów, owocami. Prawie wszystkie piją każdego dnia wodę.

Ochrona i zagrożenia

Jeden gatunek jest krytycznie zagrożony, 6 jest zagrożonych, a 7 narażonych na wymarcie. Niektóre gatunki są plagą rolników uprawiających proso i ryż. Prowadzi się programy ograniczenia liczebności takich gatunków.

Ciekawostki

Wikłaczowate tworzą jedne z najbardziej niezwykłych konstrukcji w świecie ptaków.

Ile jest ptaków na świecie?

Czy ptaków jest więcej niż ludzi na świecie? Ile jest gatunków ptaków na świecie a ile w Polsce? Które gatunki są najliczniejsze, a które rzadkie?

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?

Najmniejsze ptaki na świecie