© Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Zając szarak

Zając szarak (Lepus europaeus) to ssak z rodziny zającowatych o szarobrązowym kolorze ciała, białym spodzie. Ma bardzo duże i silne nogi oraz serce. Bardzo szybko biega. Naturalnymi wrogami zająca są: lis, myszołów, wrona siwa, pies, wilk, kuna, tchórz, orzeł przedni, puchacz, jastrząb. Zające czynią szkody w sadownictwie, niszcząc korę drzew.

Występowanie i środowisko PL

Europa i Azja są obszarami pierwotnego występowania. Gatunek został introdukowany w obu Amerykach i Australii. Zamieszkuje pola uprawne, łąki, skraje lasów. Unika dużych kompleksów leśnych. W Polsce występuje tylko podgatunek nominatywny. Najliczniej występuje u nas w centralnej części kraju, w Małopolsce i na Lubelszczyźnie.

Tryb życia i zachowanie

Zając nie przemieszcza się na duże odległości w terenie. Jest zwierzęciem osiadłym. Nie jest zwierzęciem towarzyskim. Żyje, poza okresem rui, samotnie.

Latem żeruje o zmroku i o świcie. W zimie żeruje także w nocy.

Niewiele ponad 2% populacji dożywa 13 lat, zwykle 5-6 lat.

Morfologia i anatomia

Zając osiąga rozmiary do 76 cm długości ciała i masę do 8 kg. Ogon ma długość około 10 cm.

Pożywienie

Jest roślinożerny. Zjada rośliny zielone, owoce, korę pędów drzew, nasiona, grzyby. Żeruje w nocy, rzadziej w dzień. Za dnia leży nieruchomo w legowisku, gdzie trudno go zauważyć.

Rozmnażanie

W ciągu roku możliwe 3-4 mioty. Okres porodu przypada na marzec-kwiecień. Liczba młodych w miocie - do 6. Możliwe jest ponowne zapłodnienie ciężarnej samicy. Młode bardzo szybko są zdolne do samodzielnego życia. Samica od razu opuszcza młode, które pozostają nieruchome przez kilka dni w gnieździe, potem rozchodzą się na odległość kilku-kilkunastu metrów od siebie. Samica karmi krótko młode w nocy o ściśle określonej porze. Po dwóch tygodniach młode jedzą rośliny zielone, a po miesiącu są samodzielne.

Samice osiągają dojrzałość płciową w wieku 7 miesięcy, samce nieco wcześniej, bo w 5-6 miesiącu życia.

W Polsce pierwsze mioty pojawiają się w marcu, ostatnie we wrześniu.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Dla tego gatunku bardzo zmienna jest liczebność, która zależy od pogody i czynników chorobowych. Zając jest zwierzyną łowną z okresem ochronnym.

Ciekawostki

Zając bez rozbiegu skacze na wysokość 2 m. Może poruszać się z prędkością 80 km/g. Pojedyncze skoki wynoszą do 4 m!

Młode zająca nie mają zapachu.

Pytania

Czym się różni zając od królika?

Zając jest większy od królika, mniej krępy, jego budowa wydaje się mocniejsza, ma bardzo duże i silne nogi. Królik ma stosunkowo większą głowę w odniesieniu do całego ciała, jego uszy są mniejsze, krótsze i zaokrąglone na końcach. Młode zająca są owłosione i mają oczy otwarte. Zając bardzo szybko biega.

Jak długo żyje zając?

Zając żyje zwykle 1-2 lata, chociaż w dogodnych warunkach może żyć nawet 13 lat. Przyczyną takiego stanu rzeczy są drapieżniki, choroby i polowania.

Zdjęcia - galeria

Filmy

© medianauka.pl, 2009-06-16, GAT-20