Czosnek pospolity
Czosnek pospolity (Allium sativum) to roślina cebulowa z rodziny liliowatych, powszechnie uprawiana, przejściowo dziczejąca, o znanych właściwościach leczniczych i kulinarnych. Różne odmiany czosnku różnią się od siebie barwą i kształtem główek, liczbą ząbków, intensywnością aromatu.
Zdjęcia – galeria
Kliknij obrazek, aby go powiększyć lub wyświetlić galerię, pokaz slajdów i dodatkowe opisy zdjęć.
© Graham - Fotolia.com
⤢ POWIĘKSZWystępowanie i środowisko PL - tylko ogrody
Czosnek pospolity pochodzi z Azji. Jest uprawiany niemalże na całym świecie. Wymaga gleby żyznej, lekkiej, średnio wilgotnej. Preferuje duże nasłonecznienie. Uprawa nie należy do łatwych.
Brak danych.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 25-80 cm.
Liście są wstęgowe, zielone.
Kwiaty są zebrane w kulisty baldach, różowe lub białe. Często kwiatów brak.
Cebula złożona z kilku ząbków, które są rozrośniętymi pąkami.
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
Udomowienie czosnku nastąpiło już 5 tysięcy lat temu. Czosnek był uprawiany już w starożytnym Egipcie i Grecji i Rzymie. W Polsce jest znany od średniowiecza.
W rolnictwie czosnku używa się do zwalczania mączniaka prawdziwego - pasożytniczego grzyba. Sadzi się go zachowawczo między krzakami truskawek, krzewów i drzew owocowych.
Pytania
Czy można sadzić czosnek kupiony w sklepie spożywczym?
Posadzenie takiego czosnku nie przyniesie najprawdopodobniej plonów, gdyż najpewniej czosnek, który kupisz w warzywniaku to czosnek sprowadzany z cieplejszych rejonów świata. U nas uprawa takiego czosnku nie uda się.
Przepisy kucharskie
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | Kwitnie czosnek pospolity. | ||||||||||
| ● | ▸ | ◂ | ▸ | Pora sadzenia czosnku. | ||||||||
| ◂ | ● | ● | ▸ | Zbiór czosnku. |
Parametry
bylina
nasłonecznione
Gatunek jadalny
Uprawa
| Czynności i właściwości | Opis |
|---|---|
| Odczyn gleby | Odczyn od obojętnego d lekko zasadowego. pH 6.5-7.4 |
| Właściwości gleby | Dowolna gleba ogrodowa, najlepiej lekko zasadowa, piaszczysta, wilgotna. |
| Trudność uprawy | Uprawa i pielęgnacja łatwa. |
| Zmianowanie | Konieczna jest przerwa 4-5 lat po uprawie roślin z rodziny czosnkowatych. |
| Czas uprawy | 1 rok (czasem z zimowaniem). |
| Nawożenie | Regularne nawożenie, ma średnie wymagania co do nawożenia. Nawóz azotowy wysiewamy wcześnie wiosną tuż przed posadzeniem. Drugie nawożenie podczas wzrostu liści. Jesienią nawozimy fosforem i potasem. Nawóz powinien zawierać siarczany. |
| Podlewanie | Regularne i obficie od maja do początku czerwca, gnije w stojącej wodzie. |
| Mrozoodporność | Odporny na mróz. |
| Stanowisko | Dobrze nasłonecznione. |
| Rozstawa | 15-30 cm na 5-10 cm, |
| Terminy siewu / zbioru plonów / pielęgnacji | Zobacz w kalendarzu. |
| Rozmnażanie | Przez cebulki powietrzne lub ząbki. Należy je sadzić piętką w dół na 3-7 cm w głąb. Ząbki uzyskujemy z cebulek dopiero przed sadzeniem. |
| Choroby i szkodniki | Grzybice, w tym wirus żółtej karłowatości cebuli, utajony wirus czosnku. Mączniak rzekomy, szara pleśń, bakteryjna plamistość liści, niszczyk zjadliwy, miniarka psiankowata, wciornastki, śmietka cebulanka. |
| Zbiór i przechowywanie | Czosnek zbieramy jesienią po zżółknięciu liści. cebule suszymy w miejscu przewiewnym. |
| Dodatkowe informacje | W ciepłych rejonach czosnek można zbierać jesienią. W innych rejonach zaraz po odwilży. Nie dopuszczać do zachwaszczenia. Cebulki nie rosną w upale. Cebule nie są odporne na uszkodzenia mechaniczne. |
Zbiory i zastosowanie w zielarstwie
| Zastosowanie | Opis |
|---|---|
| Zastosowanie ogólne | Roślina przyprawowa i lecznicza. |
| Zastosowanie terapeutyczne |
|
| Sposób działania, właściwości lecznicze | Czosnek jest źródłem wielu preparatów stosowanych w medycynie. Jest stosowany przy przeziębieniach. Zwalcza infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze. Obniża poziom cholesterolu oraz ciśnienie tętnicze krwi. Zapobiega powstawaniu zakrzepów. Stosowany zewnętrznie zwalcza trądzik i opryszczkę. Pomaga w leczeniu biegunki. Ma działanie antynowotworowe (rak prostaty, jelita grubego). |
| Przyjmowana postać |
|
| Dawkowanie | Nie więcej niż 4 ząbki czosnku dziennie, aby nie zaburzyć krzepliwości. |
| Przeciwwskazania | Czosnek obniża krzepliwość krwi, przed operacją należy zaprzestać jego spożywania (na co najmniej 10 dni). Wchodzi w interakcję z lekami przeciw HIV. |
| Przyprawa | Czosnek dodawany jest do potraw mięsnych i warzywnych. Bywa także pieczony, kiszony i marynowany. |
Pokrewne gatunki roślin
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej., ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
- Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
- Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
- Franz-Xaver Treml – Zioła z ogrodu i balkonu - 500 ziół przyprawowych i leczniczych, ISBN 978-83-7175-702-0, Delta
- Rebecca L. Johnson, Steven Foster, Tieraona Low Dog, David Kiefer – Przewodnik po ziołach leczniczych, ISBN 978-83-274-8955-5, wydawnictwo Olesiejuk 2019
© medianauka.pl, 2018-10-01, GAT-13921
Data aktualizacji artykułu: 2020-03-14