Paziowate
Paziowate (Papilionidae) to rodzina owadów, która liczy dziś 600 gatunków. W Polsce żyje 5 gatunków z tej rodziny owadów.
To zwykle duże motyle, pięknie latające. Czułki są krótkie i grubsze na ich końcach. Kolorystyka krajowych motyli to biel z czerwonymi lub czarnymi plamkami albo żółty kolor z wyraźnym rysunkiem. Wewnętrzny brzeg drugiej pary skrzydeł jest wklęsły. Nie występuje tu wyraźny dymorfizm płciowy.
Gąsienice są gładkie, pokryte wyrostkami lub brodawkami z delikatnymi włoskami. Barwy są jaskrawe lub maskujące.
Prosty test, który sprawdzi twoją umiejętność rozpoznawania najpiękniejszych i najbardziej pospolitych motyli dziennych Polski.
Występowanie i środowisko
Występują na całym świecie. Największa liczba gatunków występuje w tropikach. W kraju najłatwiej spotkać paziowate na terenach otwartych porośniętych roślinnością.
Tryb życia i zachowanie
Są to motyle dzienne. Lubią wysoką temperaturę i dobre nasłonecznienie. Lot jest zgrabny, szybki, szybujący. Motyle te chętnie siadają na kwiatach.
Morfologia i anatomia
Gąsienice są wyposażone w gruczoł (osmeterium), który wytwarza substancje odstraszające. Gruczoł ten znajduje się tuż za głową i w razie zagrożenia jest wysuwany.
Rozmnażanie
Przeobrażenie jest zupełne. Poczwarki są przyczepione do roślin kremasterem i są przepasane w połowie nitką przędzy. Niepylaki przepoczwarzają się na ziemi w luźnym kokonie.
Pożywienie
Gąsienice żywią się zielonymi częściami roślin, dorosłe osobniki żywią się nektarem.
Ochrona i zagrożenia
Z wyjątkiem pazia królowej to rzadkie motyle w Polsce. Podejmowano próby reintrodukcji w Polsce niepylaka apollo.
Ciekawostki
Do paziowatych należy największy gatunek motyla dziennego - Ornithoptera alexandrae z Papui-Nowej Gwinei
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:
- niepylak apollo (Parnassius apollo) PL
- niepylak mnemozyna (Parnassius mnemosyne) PL
- paź królowej (Papilio machaon) PL
- paź żeglarz (Iphiclides podalirius) PL
- zygzakowiec kokornakowiec (Zerynthia polyxena) PL
- Protographium marcellus
- Papilio pilumnus
- Papilio cresphontes
- Byasa alcinous
- Papilio memnon
- Papilio demolion
- Papilio thoas
- Papilio zalmoxis
- Ornithoptera alexandrae
- Ornithoptera euphorion
- Pachliopta hector
- Protographium epidaus
- Papilio troilus
- Papilio phorcas
- Papilio nobilis
- Papilio lowi
- Papilio lormieri
- Papilio isidorus
- Baronia brevicornis
- Atrophaneura priapus
- Papilio antimachus
- Papilio aegeus
- Teinopalpus imperialis
- Trogonoptera brookiana
- Archon apollinus
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ◂ | ▸ | Okres lotu Archon apollinus. | ||||||||||
| ● | ● | ● | Możliwa obserwacja motyli niepylaka apollo. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Możliwa obserwacja gąsienic niepylaka apollo. | |
| ● | ● | ● | Możliwa obserwacja motyla niepylaka mnemozyny w Polsce. | |||||||||
| ● | ● | ● | Możliwa obserwacja gąsienic niepylaka mnemozyny w Polsce. | |||||||||
| ● | ● | ● | Możliwa obserwacja motyli pazia królowej z pierwszego pokolenia. | |||||||||
| ● | ● | Możliwa obserwacja motyli pazia królowej z drugiego pokolenia. | ||||||||||
| ● | ● | Możliwa czasem obserwacja motyli pazia królowej z częściowo trzeciego pokolenia na południu kraju. | ||||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | Możliwa obserwacja gąsienic pazia królowej w Polsce. W październiku obserwacje bardzo rzadkie. | |||||||
| ◂ | ● | ▸ | Możliwa obserwacja dorosłych motyli pazia żeglarza w Polsce - pierwsze pokolenie. | |||||||||
| ● | ● | ▸ | Możliwa obserwacja dorosłych motyli pazia żeglarza w Polsce - drugie pokolenie. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | Możliwa obserwacja gąsienicy pazia żeglarza w Polsce. | |||||||
| ◂ | ● | Możliwość obserwowania w Polsce zygzakowca kokornakowca (migrujące osobniki). | ||||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | ▸ | Możliwość obserwowania w południowej Europie zygzakowca kokornakowca. |
Jaki jest największy motyl świata? 
Czy gąsienice są nudne?
Co to jest efekt motyla?
Jak szybko latają owady?
Motyle dzienne Polski — quiz© medianauka.pl, 2014-01-05, RODZ-15
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-09