Raniuszki

Raniuszki (Aegithalidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 7 gatunków w 2 rodzajach. W Polsce żyje tylko jeden gatunek z tej rodziny ptaków.

Czasami do tej rodziny zalicza się jawajski gatunek o nazwie raniuszczyk (Psaltria exilis). Niegdyś raniuszka maskowego uważano za odrębny gatunek. Dziś jest to podgatunek raniuszka amerykańskiego.

Wygląd

To bardzo małe ptaki o krępej budowie ciała. Ubarwienie zwykle brązowawe, różowawe, jaśniejsze od spodu z białymi i czarnymi elementami. Głowa dość duża, ogon długi.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Raniuszek czarnogardły

Aegithalos concinnus

Raniuszek czarnogardły (Aegithalos concinnus) to gatunek niewielkiego ptaka z rodziny raniuszków. Upierzenie z wierzchu niebieskawoszare, spód pomarańczowo-białawy. Pierś rdzawa.

Raniuszek, raniuszek zwyczajny PL Lęgowy Nieliczny

Aegithalos caudatus

Raniuszek zwyczajny (Aegithalos caudatus) to jedyny przedstawiciel raniuszków, który żyje w naszym kraju. Można go spotkać przez cały rok. To ptak bardzo małych rozmiarów, o krępej budowie ciała, przypominający kulkę z ogonkiem.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Raniuszek szarolicy (Aegithalos fuliginosus)
Raniuszek himalajski (Aegithalos iouschistos)
Raniuszek czarnobrody (Aegithalos leucogenys)
Raniuszek białogardły (Aegithalos niveogularis)
Raniuszek malutki (Psaltria exilis)
Raniuszek maskowy (Psaltriparus melanotis)
Raniuszek amerykański (Psaltriparus minimus)

Występowanie i środowisko

Jeden gatunek zamieszkuje Europę, drugi Amerykę Północną i Środkową, pięć pozostałych gatunków żyje w Azji. Wszystkie gatunki raniuszków zamieszkują lasy.

Tryb życia i zachowanie

Ptaki te żyją w grupach liczących od 6 do 22 osobników. Ptaki te utrzymują temperaturę ciała powyżej 40°C. Ptak nocujący samotnie w nocy podczas mrozów nie jest w stanie przeżyć ze względu na zbyt dużą utratę ciepła. Dlatego ptaki te na noc zbijają się w ciasne grupki.

Rozmnażanie

Ptaki te budują zamknięte gniazda w kształcie sakwy z bocznym wejściem. Budulcem są mchy, pióra i porosty. Samice składają 6-10 jaj. Okres inkubacji trwa 13-14 dni. Pisklęta w gnieździe pozostają przez 16-17 dni.

Pożywienie

Polują przede wszystkim na owady.

Ochrona i zagrożenia

Nie są zagrożone wymarciem.

Ciekawostki

Ptaki te utrzymują temperaturę ciała powyżej 40°C. To oznacza duże zapotrzebowanie na pokarm. W przypadku jego braku i występowania mrozów wiele ptaków ginie.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	Raniuszek, raniuszek zwyczajny: Okres obserwacji w Polsce raniuszka.
		◂	●									Raniuszek, raniuszek zwyczajny: Raniuszek zakłada gniazdo.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.