Selery zwyczajne, seler
Seler, selery zwyczajne (Apium graveolens) to dwuletnia roślina uprawna, warzywo z rodziny baldaszkowatych. Uprawia się odmiany korzeniowe i naciowe. W Polsce uprawia się głównie seler korzeniowy.
Wybrane odmiany:
- 'Prinz', 'Talar', 'Ilona', 'Denar', 'Makar', 'Brilliant', 'Albin' - odmiany korzeniowe.
- 'Golden Detroit', 'Helios', 'Golden Self Blanching' - odmiany naciowe żółtoogonkowe.
- 'Pascal', 'Zefir', 'Tandercrisp' - odmiany naciowe zielonoogonkowe.
- 'Aromatischer', 'Wiener Markt' - odmiany liściowe.
Zdjęcia – galeria
W galerii publikujemy zdjęcia, grafiki i mapy związane z danym gatunkiem. Klikając na dowolną ikonkę podglądu grafik na końcu galerii, możesz zobaczyć prezentowane tu materiały w trybie prezentacji multimedialnej.
© Uros Petrovic – stock.adobe.com
Kliknijk na dowolną miniaturę grafiki aby zobaczyć materiały w trybie prezentacji multimedialnej.
Występowanie i środowisko PL - obcy
Seler występuje w Europie, północnej części Afryki i w Azji Mniejszej, ale jest uprawiany w wielu rejonach świata. Preferuje wilgotne podłoże, żyzne i przepuszczalne, o obojętnym odczynie.
Kwitnie w okresie od lipca do września. Seler jest odporny na mróz.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 30-100 cm.
Łodyga jest wzniesiona.
Liście są 3-sieczne, pierzastodzielne, z połyskiem.
Kwiaty są drobne, żółtawe, zielonobiałe.
Korzeń bulwiasty, spichrzowy, białawy.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.
Ciekawostki
Seler zawiera fumarokumarynę, przez co po spożyciu dużej ilości selera skóra ludzka jest bardziej wrażliwa na promieniowanie słoneczne.
Przepisy kucharskie
Zbiory i zastosowanie
Seler stosuje się w dolegliwościach żołądka, wątroby, a także w leczeniu miażdżycy. Jest stosowany także jako środek napotny, moczopędny i odkażający drogi moczowe. Był uważany nawet za afrodyzjak.
Jako warzywo jest dodatkiem do zup, sałatek, zapiekanek i innych potraw. Może być spożywany na surowo, zarówno nać jak i korzeń.
Seler zawiera witaminy z grupy B, witaminę C, PP, E, kwas foliowy, beta-karoten, a przede wszystkim fosfor (najwięcej ze wszystkich warzyw korzeniowych). Ponadto zawiera potas i cynk.
Pielęgnacja
Najczęściej seler uprawia się z rozsady wysiewanej pod koniec lutego lub na początku marca.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | Kwitną selery zwyczajne. |
Parametry
roślina zielna dwuletnia
nasłonecznione
Gatunek jadalny
Uprawa
| Czynności i właściwości | Opis |
|---|---|
| Trudność uprawy | Uprawa i pielęgnacja łatwa. |
| Zmianowanie | Zalecana przerwa 2 lat w uprawie po roślinach baldaszkowatych. |
| Czas uprawy | Jeden rok. |
| Nawożenie | Wymaga intensywnego nawożenia. Ma wysokie wymagania wobec potasu, bor. |
| Rozsada | Tak. |
| Wysiew do gruntu | Tak. |
| Rozmnażanie | Seler korzeniowy i seler naciowy z rozsady, seler liściowy przez wysiew do gruntu. |
| Choroby i szkodniki | Septorioza. |
Pokrewne gatunki roślin
- Koper włoski, fenkuł włoski (Foeniculum vulgare)
- Biedrzeniec anyż, anyż (Pimpinella anisum)
- Mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum)
- Barszcz zwyczajny (Heracleum sphondylium)
- Barszcz mantegazyjski, barszcz Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum)
- Koper ogrodowy (Anethum graveolens)
- Mikołajek płaskolistny (Eryngium planum)
- Pasternak zwyczajny (Pastinaca sativa)
- Trybula leśna (Anthriscus sylvestris)
- Marchew zwyczajna (Daucus carota)
- Pietruszka zwyczajna (Petroselinum crispum)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
- Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
- Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
© medianauka.pl, 2020-01-26, GAT-5649
Data aktualizacji artykułu: 2020-04-22