Żbik europejski
Żbik europejski, żbik (Felis silvestris) jest to ssak z rodziny kotów, bardzo przypominający kota domowego. Jest od niego większy i ma krótszy ogon. Sierść szara, czasem z żółtym odcieniem. Na grzbiecie 1-2 czarne pręgi, 4-6 na głowie oraz kilka poprzecznych pręg na bokach i kończynach. Na ogonie również czarne, pierścieniowe pręgi. Futro na brzuchu jest jaśniejsze. Łatwo krzyżuje się z kotem domowym. Prawdopodobnie wszystkie osobniki europejskie to krzyżówka z kotem domowym. Bardzo rzadki w Polsce.
Występowanie i środowisko PL
Zasiedla gęste lasy, najczęściej górskie południowej i środkowej Europy, Azji Mniejszej, Kaukazu. W Polsce żbik występuje na południu w Karpatach i na Podkarpaciu. Preferuje rozległe i gęste lasy liściaste, a także lasy iglaste i mieszane z gęstym poszyciem. Lubi teren skalisty.
Tryb życia i zachowanie
Jest koczującym samotnikiem. Aktywny w nocy. Bardzo dobrze wspina się po drzewach. Gniazda zakłada w dziuplach, norach lisa i borsuka. Poluje z zasadzki. Jego terytorium to około 3 km2.
Morfologia i anatomia
Długość ciała od 50 cm do 90 cm, długość ogona wynosi około 40 cm. Ciężar ciała wynosi od 3,7 kg do 18 kg.
Pożywienie
co je żbik? Kot ten poluje na gryzonie, zające, małe sarny. Poluje na głuszce. Nie przyjmuje pokarmu pochodzenia roślinnego.
Rozmnażanie
Samce walczą zaciekle o samice. Samica po ciąży trwającej 63-68 dni zwykle rodzi raz w roku 3-4 kocięta na przełomie kwietnia i maja. Matka karmi kocięta przez 1,5 miesiąca. Samiczki uzyskują dojrzałość płciową już w pierwszym roku życia. Po osiągnięciu samodzielności przez młode, samica przepędza je ze swojego rewiru.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Praktycznie zaobserwowanie w ciągu dnia żbika w Polsce nie jest możliwe z uwagi na bardzo małą liczebność i skryty tryb życia. W Polsce żbik jest objęty ochroną gatunkową.
Ciekawostki
Żbik i ryś to jedyne żyjące dziś dzikie koty w Polsce.
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Felis s. cafra - kot kafryjski, Desmarest, 1822 - uznawany czasem za odrębny gatunek.
- Felis s. caucasica - żbik kaukaski, Satunin, 1905
- Felis s. caudata - żbik kaspijski, Gray, 1874
- Felis s. chutuchta, Birula, 1916
- Felis s. cretensis - żbik kreteński, Haltenorth, 1953
- Felis s. foxi, Pocock, 1944
- Felis s. gordoni, Harrison, 1968
- Felis s. grampia - żbik szkocki, Miller, 1907
- Felis s. griselda, Thomas, 1926
- Felis s. haussa, Thomas & Hinton, 1921
- Felis s. iraki, Cheesmann, 1921
- Felis s. jordansi - żbik balearski, Schwarz, 1930
- Felis s. lybica - kot nubijski, Forster, 1780 - uznawany czasem za odrębny gatunek.
- Felis s. mellandi, Schwann, 1904
- Felis s. nesterovi, Birula, 1916
- Felis s. ocreata, Gmelin, 1791
- Felis s. ornata - kot stepowy, Gray, 1832 - uznawany czasem za odrębny gatunek.
- Felis s. reyi - żbik korsykański, Lavauden, 1929
- Felis s. rubida, Schwann, 1904
- Felis s. silvestris - żbik europejski, Schreber, 1777
- Felis s. tristrami, Pocock, 1944
- Felis s. ugandae, Schwann, 1904
Pytania
Co to jest żbik afrykański?
To podgatunek żbika europejskiego, który czasem jest klasyfikowany jako odrębny gatunek: kot nubijski, kor afrykański.
Jak odróżnić kota od żbika?
Nie jest to łatwo tym bardziej, że prawdopodobnie większość dzisiejszych żbików to krzyżówka z kotem domowym. Żbik jest dużo większy ma gęstsze futro, bardziej okrągła głowę. Wzdłuż grzbietu biegnie ciemna pręga aż do nasady prążkowanego i ciemnego na końcu ogona. Ogon żbika jest zdecydowanie bardziej puszysty niż ogon kota domowego, przez co wydaje się większy. Poza tym żbik sprawia wrażenie potężniejszego, jego sylwetka jest bardziej rozbudowana. Nos ma barwę cielistą z ciemniejszym skrajem
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ◂ | ▸ | Trwa ruja u żbika | ||||||||||
| ◂ | ▸ | Rodzą się młode żbiki |
Pokrewne gatunki ssaków
- kot domowy (Felis catus)
- kot pustynny (Felis margarita)
- kot błotny (Felis chaus)
- kot nubijski (Felis lybica)
Dlaczego koty spadają na cztery łapy?
Ile śpią ssaki?
Najmniejszy ssak
Największy ssak
Jak dużo jedzą zwierzęta?
Rasy kotów cz.I — quiz
Prawda i mity o kotach — quiz
Ssaki Polski — quizBibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Klaus Richarz – Zwierzęta w ogrodzie zoologicznym, ISBN 978-83-7175-788-4, Delta
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
- Hanna i Antoni Gucwińscy – Zoologia Tom I Ssaki Część I Leksykon popularnonaukowy., ISBN 83-88988-01-8, Albatros 2003
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
© medianauka.pl, 2013-01-05, GAT-272
Data aktualizacji artykułu: 2022-04-28