Żbik
(Felis silvestris)

Żbik (Felis silvestris) to ssak z rodziny kotów, bardzo przypominający kota domowego. Jest od niego większy i ma krótszy ogon. Sierść szara, czasem z żółtym odcieniem. Na grzbiecie 1-2 czarne pręgi, 4-6 na głowie oraz kilka poprzecznych pręg na bokach i kończynach. Na ogonie również czarne, pierścieniowe pręgi. Futro na brzuchu jest jaśniejsze. Łatwo krzyżuje się z kotem domowym. Prawdopodobnie wszystkie osobniki europejskie to krzyżówka z kotem domowym. Bardzo rzadki w Polsce.

Nazwa gatunku

Żbik (Felis silvestris)

Nazwy obce

angielska: Wild Cat, Wildcat
niemiecka: Wildkatze
czeska: Kočka divoká
francuska: Chat Sauvage, Chat Orné
hiszpańska: Gato Montés, Gato Silvestre

Pierwsze opisanie gatunku

Schreber, 1777

Obszar występowania

Europa - tak; Polska - tak;
Azja - tak;
Afryka - tak;
Ameryka Północna - nie;
Ameryka Południowa - nie;
Ameryka Środkowa - nie;
Australia - nie;
Antarktyda - nie;
Żbik - mapa występowania na świecie

Wielkość

Długość: od 50 cm do 90 cm
Długość ogona: 40 cm
Ciężar: od 3.7 kg do 18 kg

Maksymalna długość życia

15 lat.

Podgatunki

Wyróżnia się ponad 20 podgatunków. Oto tylko niektóre z nich:
F. s. bieti Milne-Edwards, 1872;
F. s. cafra Desmarest, 1822;
F. s. lybica Forster, 1780;
F. s. ornata Gray, 1832;
F. s. silvestris Schreber, 1775.

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Ssaki (Mammalia)
Rząd: Drapieżne (Carnivora)
Rodzina: Kotowate (Felidae)

Występowanie i środowisko

Gęste lasy, najczęściej górskie południowej i środkowej Europy, Azja Mniejsza, Kaukaz. W Polsce na południu w Karpatach i na Podkarpaciu. Preferuje rozległe i gęste lasy liściaste, a także iglaste i mieszane z gęstym poszyciem. Lubi teren skalisty.

Tryb życia i zachowanie

Jest koczującym samotnikiem. Aktywny w nocy. Bardzo dobrze wspina się po drzewach. Gniazda zakłada w dziuplach, norach lisa i borsuka. Poluje z zasadzki. Jego terytorium to około 3 km².

Pożywienie

Gryzonie, zające, małe sarny. Poluje na głuszce. Nie przyjmuje pokarmu pochodzenia roślinnego.

Rozmnażanie

Samce walczą zaciekle o samice. Samica po ciąży trwającej 63-68 dni zwykle rodzi raz w roku 3-4 kocięta na przełomie kwietnia i maja. Matka karmi kocięta przez 1,5 miesiąca. Samiczki uzyskują dojrzałość płciową już w pierwszym roku życia. Po osiągnięciu samodzielności przez młode, samica przepędza je ze swojego rewiru.