Spis treści:

Żołny

Żołny (Meropidae) to rodzina ptaków, który liczy dziś 27 gatunków. W Polsce i w Europie żyje tylko jeden przedstawiciel tej rodziny.

Wygląd

To ptaki o smukłym ciele, dość długich skrzydłach, długim, lekko wygiętym w dół dziobie. Upierzenie bardzo kolorowe. Wierzch ciała zwykle zielony. Ogon jest dość długi i jednolicie ubarwiony.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Żołna (zwyczajna) PL Lęgowy sporadycznie Skrajnie nieliczny

Merops apiaster

Żołna to jeden z najbardziej kolorowych krajowych ptaków. Ptak ten żywi się żądłówkami, nawet tymi jadowitymi. Przez oko biegnie ciemna pręga. Samica ma mniej kontrastowe barwy. Jest ptakiem wędrownym.

Żołna białoczelna

Merops bullockoides

Żołna białoczelna (Merops bullockoides) to gatunek ptaka z rodziny żołn. Głowa w części czoła biaława, biały jest też wąs. Przez oko biegnie czarna pręga. Gardło czerwonawe, pierś i spód pomarańczowożółty, kuper niebieski, ogon ciemny, skrzydła zielone.

Żołna brodata

Nyctyornis athertoni

Żołna brodata (Nyctyornis athertoni) to ptak z rodziny żołn. Ma dość długi, wygięty w dół, szary dziób. Upierzenie zielonkawo-niebieskawe poza brązowawym, żółtawym lub oliwkowym spodem.

Żołna czerwonogardła

Merops bulocki

Żołna czerwonogardła (Merops bulocki) to przedstawiciel rodziny żołn, bardzo kolorowo ubarwiony. Przez oko od nasady dzioba biegnie czarna maska. Żołna czerwonogardła poluje także na ryby.

Żołna karminowa

Merops nubicoides

Żołna karminowa (Merops nubicoides) to ptak z rodziny żołn. Spód karminowy. Kark i wierzch rudo-brązowe. Skrzydła czerwono-brązowe z ciemnymi końcówkami lotek. Głowa z niebiesko-szmaragdową czapeczką.

Żołna mała

Merops pusillus

Żołna mała (Merops pusillus) to gatunek ptaka z rodziny żołn, najmniejszy przedstawiciel rodziny. Upierzenie zielone z wierzch, żółtawe od spodu z pomarańczowym nalotem na piersi. Gardło żółte z czarną obrożą.

Żołna modrogardła

Merops viridis

Wierzch głowy i kark czerwone. Gardło ogon i skrzydła niebieskie. Boki i spód są zielone. Przez czerwone oko biegnie czarna maska. Dziób długi, wygięty w dół.

Żołna modrolica

Merops persicus

Żołna modrolica (Merops persicus) to gatunek ptaka z rodziny żołn. Upierzenie zielone, jaśniejsze od spodu z niebieskawym czołem i żółto-rdzawym gardłem. Przez czerwone oko biegnie czarna pręga.

Żołna modrosterna

Merops philippinus

Żołna modrosterna (Merops philippinus) to gatunek ptaka z rodziny żołn. Upierzenie zielone z niebieskimi przebarwieniami, jaśniejsze i bardziej żółtawe od spodu. Przez czerwone oko biegnie czarna pręga z niebieskimi brzegami.

żołna niebieskoczelna

Merops lafresnayii

Żołna niebieskoczelna (Merops lafresnayii) to ptak z rodziny żołn. Wierzch zielolnkawy, spód rdzawy. Ogon ciemniejszy z białymi zakończeniami. Przez oko biegnie czarna pręga, pod nią żółty obszar i ciemny kołnierz.

Żołna obrożna

Merops leschenaulti

Żołna obrożna (Merops leschenaulti) to ptak z rodziny żołn. Upierzenie zielonkawe, jaśniejsze od spodu, jasnoniebieskawe w tylnej części z wierzchu, z żółtym gardłem, ciemną obrożą, rdzawym wierzchem głowy i karku.

Żołna purpurowogłowa

Merops forsteni

Żołna purpurowogłowa (Merops forsteni) to gatunek ptaka z rodziny żołn. Ubarwienie głowy i piersi fioletowe, na karku rdzawa plama. Skrzydła zielone. Dziób czarny, zakrzywiony w dół.

Żołna rudogłowa

Merops boehmi

Wierzch głowy i gardło są rude. Wierzch, skrzydła, boki i spód są zielone. Przez czerwone oko biegnie czarna maska, podkreślona od spodu jasnoniebieską kreską.

Żołna widłosterna

Merops hirundineus

Żołna widłosterna (Merops hirundineus) to ptak z rodziny żołn. Upierzenie zielonkawe z żółtym gardłem, niebieskim kołnierzem, białym wąsem i ciemną pręgą biegnącą przez oko. Kuper biały, ogon niebieskawy, brązowawy, rozwidlony.

Żołna wschodnia

Merops orientalis

Upierzenie zielone z turkusowymi przebarwieniami, gardło turkusowe z delikatna, cienką obrożą. Przez oko biegnie czarna pręga. Oczy mają czerwone tęczówki. Wierzch głowy oliwkowo-złoty.

Żołna zielona

Merops superciliosus

Żołna zielona (Merops superciliosus) to ptak z rodziny żołn. Upierzenie zielonkawe, jaśniejsze od spodu, z rdzawym gardłem, ciemną pręgą biegnącą przez oko w białawo-niebieskawe brzegi. Ogon długi, ostro zakończony.

Zdjęcia - galeria

Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

Inne gatunki

żołna białogardła (Merops albicollis)
żołna czarnogłowa (Merops breweri)
żołna czarna (Merops gularis)
żołna różowa (Merops malimbicus)
żołna maskowa (Merops mentalis)
żołna szafirowa (Merops muelleri)
żołna szkarłatna (Merops nubicus)
żołna tęczowa (Merops ornatus)
żołna blada (Merops revoilii)
żołna niebieskopierśna (Merops variegatus)
żołna wielka (Nyctyornis amictus)

Występowanie i środowisko

Ptaki te zamieszkują południową Eurazję, Afrykę, Australię i Nową Gwineę. Występują w środowisku pustynnym, półpustynnym i stepowym. Kilka gatunków żyje w lasach tropikalnych.

Tryb życia i zachowanie

Są szybkie, zwinne i wytrwałe w locie. Są towarzyskie. Na gałęziach śpią przytulone do siebie.

Rozmnażanie

Gniazdują w koloniach. Gniazdują w norach umieszczonych na pionowych urwiskach piaskowych lub gliniastych. Głębokość nory to czasem nawet 3 m. Samica raz w roku składa 2-7 jaj, które sama wysiaduje przez okres 3 tygodni. Pisklęta są nagie i ślepe. Przebywają w gnieździe do miesiąca czasu.

Pożywienie

Zjadają owady, chwytając je w powietrzu lub zbierając z liści. Polują głównie na osy i pszczoły. Niektóre gatunki rzadko polują na ryby, zanurzając się pod wodę jak zimorodki.

Ochrona i zagrożenia

Ta rodzina ptaków nie jest zagrożona wyginięciem. Te ptaki są szkodnikami pasiek, gdyż pszczoły miodne stanowią 1/3 część ich diety.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

W Australii przylot żołny tęczowej zwiastuje nadejście wiosny.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	▸							Żołna (zwyczajna): Żołny przylatują na lęgi do Polski.
				◂	●	▸						Żołna (zwyczajna): Trwa okres lęgowy żołny.
							●					Żołna (zwyczajna): Żołny odlatują do Afryki.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/

Kolorowe ptaki Polski