Spis treści:

Żołny

Żołny (Meropidae) to rodzina ptaków, który liczy dziś 27 gatunków. W Polsce i w Europie żyje tylko jeden przedstawiciel tej rodziny.

To ptaki o smukłym ciele, dość długich skrzydłach, długim, lekko wygiętym w dół dziobie. Upierzenie bardzo kolorowe. Wierzch ciała zwykle zielony. Ogon jest dość długi i jednolicie ubarwiony.

Występowanie i środowisko

Ptaki te zamieszkują południową Eurazję, Afrykę, Australię i Nową Gwineę. Występują w środowisku pustynnym, półpustynnym i stepowym. Kilka gatunków żyje w lasach tropikalnych.

Tryb życia i zachowanie

Są szybkie, zwinne i wytrwałe w locie. Są towarzyskie. Na gałęziach śpią przytulone do siebie.

Rozmnażanie

Gniazdują w koloniach. Gniazdują w norach umieszczonych na pionowych urwiskach piaskowych lub gliniastych. Głębokość nory to czasem nawet 3 m. Samica raz w roku składa 2-7 jaj, które sama wysiaduje przez okres 3 tygodni. Pisklęta są nagie i ślepe. Przebywają w gnieździe do miesiąca czasu.

Pożywienie

Zjadają owady, chwytając je w powietrzu lub zbierając z liści. Polują głównie na osy i pszczoły. Niektóre gatunki rzadko polują na ryby, zanurzając się pod wodę jak zimorodki.

Ochrona i zagrożenia

Ta rodzina ptaków nie jest zagrożona wyginięciem. Te ptaki są szkodnikami pasiek, gdyż pszczoły miodne stanowią 1/3 część ich diety.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

W Australii przylot żołny tęczowej zwiastuje nadejście wiosny.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

żołna (zwyczajna) (Merops apiaster) PL
żołna białoczelna (Merops bullockoides)
żołna brodata (Nyctyornis athertoni)
żołna czerwonogardła (Merops bulocki)
żołna karminowa (Merops nubicoides)
żołna mała (Merops pusillus)
żołna modrogardła (Merops viridis)
żołna modrolica (Merops persicus)
żołna modrosterna (Merops philippinus)
żołna niebieskoczelna (Merops lafresnayii)
żołna obrożna (Merops leschenaulti)
żołna purpurowogłowa (Merops forsteni)
żołna rudogłowa (Merops boehmi)
żołna widłosterna (Merops hirundineus)
żołna wschodnia (Merops orientalis)
żołna zielona (Merops superciliosus)

Inne gatunki

żołna białogardła (Merops albicollis)
żołna czarnogłowa (Merops breweri)
żołna czarna (Merops gularis)
żołna różowa (Merops malimbicus)
żołna maskowa (Merops mentalis)
żołna szafirowa (Merops muelleri)
żołna szkarłatna (Merops nubicus)
żołna tęczowa (Merops ornatus)
żołna blada (Merops revoilii)
żołna niebieskopierśna (Merops variegatus)
żołna wielka (Nyctyornis amictus)

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	▸							Żołny przylatują na lęgi do Polski.
				◂	●	▸						Trwa okres lęgowy żołny.
							●					Żołny odlatują do Afryki.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Ciekawostki

Kolorowe ptaki Polski

Ciekawostki

Czy ptaki się kąpią?

Ciekawostki

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

Ciekawostki

Największe gniazda ptaków

Ciekawostki

Jak dokarmiać ptaki?

Ciekawostki

Najmniejsze ptaki na świecie

Ciekawostki

Największe ptaki na świecie

QUIZ

Ptaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/