Kąsaczowate

Kąsaczowate (Characidae) to rodzina ryb kostnoszkieletowych z rzędu kąsaczokształtnych, do której zaliczamy 130 gatunków ryb w Afryce i 900 gatunków w obu Amerykach. W Polsce nie występują żadne gatunki z tej rodziny ryb. Do tej rodziny zaliczamy słynne ze swojej krwiożerczości (choć nie zawsze słusznie) piranie, które tworzą odrębną podrodzinę piraniowatych (Serrasalminae). Jest to najliczniejsza w gatunki rodzina kąsaczokształtnych.

Wygląd

Zwykle ryby te mają srebrzyste ubarwienie ciała z żółtym lub turkusowym odcieniem. Wiele gatunków lśni różnymi kolorami.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Błyszczyk cesarski, tetra cesarska

Nematobrycon palmeri

Błyszczyk cesarski, tetra cesarska (Nematobrycon palmeri) to gatunek ryby słodkowodnej z rodziny kąsaczowatych. Wzdłuż dolnej części boków biegnie ciemny pas. W akwarystyce znana jest także odmiana czarna.

Bystrzyk ozdobny

Hyphessobrycon bentosi

Bystrzyk ozdobny (Hyphessobrycon bentosi) to gatunek ryby z rodzaju bystrzyków (Hyphessobrycon) z czarną plamą na płetwie grzbietowej. W czasie tarła ubarwienie szczególnie samców jest bardziej intensywne.

Bystrzyk pięknopłetwy, cytrynka

Hyphessobrycon pulchripinnis

Bystrzyk pięknopłetwy, cytrynka (Hyphessobrycon pulchripinnis) to gatunek ryby słodkowodnej z rodziny kąsaczowatych. Ma piękną żółtą barwę ciała. Na płetwie odbytowej samców widnieje czarna obwódka.

Neon czerwony, neonek Axelroda

Paracheirodon axelrodi

Neon czerwony, neonek Axelroda (Paracheirodon axelrodi) to gatunek małej ryby z rodziny kąsaczowatych, bardzo popularnej w domowych akwariach. Cechą charakterystyczna jest błyszcząca, niebieska pręga.

Neon Innesa, bystrzyk neonowy

Paracheirodon innesi

Neon Innesa, bystrzyk neonowy (Paracheirodon innesi) to gatunek małej ryby z rodziny kąsaczowatych. dymorfizm płciowy bardzo słabo zaznaczony, samica jest nieco masywniejsza. Neony Innesa mają spłaszczone bocznie ciało.

Pirania kropkowana

Serrasalmus rhombeus

Pirania kropkowana (Serrasalmus rhombeus) to gatunek piranii, ryby z rodziny kąsaczowatych. Jej ciało jest wysokie, bocznie spłaszczone. Pysk jest krótki i tępo zakończony. Oczy są czerwone.

Zwinnik Blehera

Hemigrammus bleheri

Zwinnik Blehera (Hemigrammus bleheri) to gatunek niewielkiej ryby słodkowodnej z rodziny kąsaczowatych. Na płetwie ogonowej występują biało-czarne pasy. Występuje płetwa tłuszczowa. Znana jest także odmiana złota.

Żałobniczka, czarna tetra

Gymnocorymbus ternetzi

Żałobniczka, czarna tetra (Gymnocorymbus ternetzi) to gatunek niewielkiej ryby z rodziny kąsaczowatych. To często spotykana w hodowlach rybka akwariowa. Wyselekcjonowano w polskich hodowlach odmianę welonowatą.

Nazwa rodziny

Kąsaczowate (Characidae)

Występowanie

Afryka, Ameryka Północna i Ameryka Południowa.

Liczba gatunków na świecie

1030

Liczba gatunków w Polsce

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Ryby kostnoszkieletowe (Osteichtyes)
Rząd: Kąsaczokształtne (Characiformes)
Rodzina: Kąsaczowate (Characidae)

Długość ciała

Od 3 cm do 1,3 m długości ciała.

Inne gatunki

Żwawik srebrzysty (Aphyocharax alburnus)
Żwawik czerwieniak (Aphyocharax anisitsi)
Żwawik paragwajski (Aphyocharax paraguayensis)
Asphonichthys condei
Ślepczyk jaskiniowy, ślepiec jaskiniowy, śleporyb Jordana (Astyanax fasciatus)
Lustrzeń (Astyanax sp.)
Boehlkea fredcouchui
Kruszczyk wielkołuski (Chalceus erythrotrurus)
Skrzelopiór (Corynopoma riisei)
Crenuchus spilurus
Tarczyk srebrzysty (Ctenobrycon spilurus hauxwellianus)
Kąsacz dwuplamy, kąsacz czarnoplamy (Exodon paradoxus)
Gnathocharax steindachneri
Żałobniczka "Thayera" (Gymnocorymbus cf. thayeri)
Miedzik obrzeżony (Hasemania nana)
Zwinnik ogonopręgi (Hemigrammus caudovittatus)
Zwinnik jarzeniec (Hemigrammus erythrozonus)
Zwinnik zielony, zwinnik Costello (Hemigrammus hyanuary)
Zwinnik latarnik (Hemigrammus ocellifer)
Zwinnik nadobny (Hemigrammus pulcher)
Zwinnik czerwonousty (Hemigrammus rhodostomus)
Zwinnik Ulreya (Hemigrammus ulreyi)
Zwinnik jednopręgi (Hemigrammus unilineatus)
Hemiodopsis gracilis
Zwinnik złoty, zwinnik mosiężny (Hemmigrammus rodwayi)
Bystrzyk karlik (Hyphessobrycon amandae)
Bystrzyk dwupręgi, bystrzyk żółty (Hyphessobrycon bifasciatus)
Bystrzyk barwny (Hyphessobrycon callistus)
Bystrzyk czerwonoplamy, bystrzyk Pereza (Hyphessobrycon erythrostigma)
Bystrzyk czerwony (Hyphessobrycon flammeus)
Bystrzyk Griema (Hyphessobrycon griemi)
Bystrzyk czarny, bystrzyk Axelroda, neon czarny (Hyphessobrycon herbertaxelrodi)
Bystrzyk trójpręgi (Hyphessobrycon heterorhabdus)
Bystrzyk loretański (Hyphessobrycon loretoensis)
Bystrzyk czarnopręgi (Hyphessobrycon scholzei)
Bystrzyk Socolofa (Hyphessobrycon socolofi)
Iguanodectes cf. spilurus
Inpaichthys kerri
Lepidarchus adonis
Markiana nigripinnis
Barwieniec czarny (Megalamphodus megalopterus)
Barwieniec różowy, fantom różowy (Megalamphodus roseus)
Barwieniec czerwony (Megalamphodus sweglesi)
Gruczołowiec niebieskopręgi (Mimagoniates barberi)
Błyszczyk przezroczysty (Moenkhausia colletti)
Bystrzyk pręgoogonowy (Moenkhausia dichroura)
Błyszczyk brylantowy, błyszczyk Pittera (Moenkhausia pittieri)
Błyszczyk parański (Moenkhausia sanctaefilomenae)
Bystrzyk matogrossański (Moenkhausia sp.)
Bystrzyk tęczowy, tetra tęczowa (Nematobrycon lacortei)
Paracheirodon simulans
Paragoniates alburnus
Czerwonogłówka (Petitella georgiae)
Phenacogaster calverti
Poecilocharax weitzmani
Promieniak białopłetwy (Prionobrama filigera)
Prystelka (Pristella maxillaris)
Płotwianka Dorii (Pseudocorynopoma doriae)
Roadsia altipinna
Szklarek (Roeboides sp.)
Tetragonopterus argenteus
Hokejówka amazońska (Thayeria boehlkei)
Hokejówka krótkopręga (Thayeria obliqua)
Kątnik cętkowany (Triportheus angulatus)

Występowanie i środowisko

Jest to jedyna rodzina kąsaczokształtnych, która zamieszkuje wody Ameryki i Afryki. W Afryce najliczniej występują w rzekach przybrzeżnych zachodniej części kontynentu oraz w Zairze.

Tryb życia i zachowanie

Wiele gatunków żyje w ławicach.

Morfologia i anatomia

Ryby z tej rodziny osiągają rozmiary od 3 cm do 1,3 m. Szczęki są uzębione. W budowie anatomicznej pojawia się płetwa tłuszczowa.

Rozmnażanie

Większość gatunków rozrzuca swoją ikrę pośród roślinności wodnej. Część gatunków migruje na tarło. W przypadku około 50 gatunków ikra jest zapładniana w ciele samicy.

Pożywienie

Mniejsze gatunki polują na owady, bezkręgowce i w mniejszym stopniu zjadają pokarm roślinny. Gatunki większe są drapieżnikami. Są też gatunki żywiące się płetwami i łuskami innych ryb.