Kąsaczowate
Kąsaczowate (Characidae) to rodzina ryb kostnoszkieletowych z rzędu kąsaczokształtnych, do której zaliczamy 130 gatunków ryb w Afryce i 900 gatunków w obu Amerykach. W Polsce nie występują żadne gatunki z tej rodziny ryb. Do tej rodziny zaliczamy słynne ze swojej krwiożerczości (choć nie zawsze słusznie) piranie, które tworzą odrębną podrodzinę piraniowatych (Serrasalminae). Jest to najliczniejsza w gatunki rodzina kąsaczokształtnych.
Zwykle ryby te mają srebrzyste ubarwienie ciała z żółtym lub turkusowym odcieniem. Wiele gatunków lśni różnymi kolorami.
Występowanie i środowisko
Jest to jedyna rodzina kąsaczokształtnych, która zamieszkuje wody Ameryki i Afryki. W Afryce najliczniej występują w rzekach przybrzeżnych zachodniej części kontynentu oraz w Zairze.
Tryb życia i zachowanie
Wiele gatunków żyje w ławicach.
Morfologia i anatomia
Ryby z tej rodziny osiągają rozmiary od 3 cm do 1,3 m. Szczęki są uzębione. W budowie anatomicznej pojawia się płetwa tłuszczowa.
Rozmnażanie
Większość gatunków rozrzuca swoją ikrę pośród roślinności wodnej. Część gatunków migruje na tarło. W przypadku około 50 gatunków ikra jest zapładniana w ciele samicy.
Pożywienie
Mniejsze gatunki polują na owady, bezkręgowce i w mniejszym stopniu zjadają pokarm roślinny. Gatunki większe są drapieżnikami. Są też gatunki żywiące się płetwami i łuskami innych ryb.
Ciekawostki
Wiele gatunków z tej rodziny uchodzi za ryby sportowe w wędkarstwie.
Wiele gatunków to ryby akwariowe.
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:
- błyszczyk brylantowy, błyszczyk Pittiera (Moenkhausia pittieri)
- błyszczyk cesarski, tetra cesarska (Nematobrycon palmeri)
- błyszczyk parański (Moenkhausia sanctaefilomenae)
- bystrzyk barwny (Hyphessobrycon callistus)
- bystrzyk czarny, bystrzyk Axelroda, neon czarny (Hyphessobrycon herbertaxelrodi)
- bystrzyk czerwonoplamy, bystrzyk Pereza (Hyphessobrycon erythrostigma)
- bystrzyk karlik (Hyphessobrycon amandae)
- bystrzyk ozdobny (Hyphessobrycon bentosi)
- bystrzyk pięknopłetwy, bystrzyk cytrynowy (Hyphessobrycon pulchripinnis)
- bystrzyk Socolofa (Hyphessobrycon socolofi)
- bystrzyk tęczowy, tetra tęczowa (Nematobrycon lacortei)
- fantom czarny, barwieniec czarny (Hyphessobrycon megalopterus)
- hokejówka amazońska (Thayeria boehlkei)
- kąsacz dwuplamy, kąsacz czarnoplamy (Exodon paradoxus)
- kruszczyk wielkołuski (Chalceus erythrotrurus)
- miedzik obrzeżony (Hasemania nana)
- neon czerwony (Paracheirodon axelrodi)
- neon Innesa, bystrzyk neonowy (Paracheirodon innesi)
- prystelka (Pristella maxillaris)
- ślepczyk jaskiniowy, ślepiec jaskiniowy (Astyanax mexicanus)
- zwinnik Blehera (Hemigrammus bleheri)
- zwinnik Costello, zwinnik zielony (Hemigrammus hyanuary)
- zwinnik czerwonousty (Hemigrammus rhodostomus)
- zwinnik jarzeniec (Hemigrammus erythrozonus)
- zwinnik latarnik (Hemigrammus ocellifer)
- żałobniczka, czarna tetra (Gymnocorymbus ternetzi)
- żwawik czerwieniak (Aphyocharax anisitsi)
- żwawik paragwajski (Aphyocharax paraguayensis)
Inne gatunki
- Acestrocephalus anomalus
- Acestrocephalus boehlkei
- żwawik srebrzysty (Aphyocharax alburnus)
- Argopleura chocoensis
- Argopleura conventus
- Argopleura diquensis
- Argopleura magdalenensis
- Asphonichthys condei
- Astyanacinus multidens
- Astyanacinus yariguies
- Astyanax atratoensis
- Astyanax caucanus
- Astyanax chaparae
- Astyanax cordovae
- Astyanax daguae
- Astyanax fasslii
- Astyanax filiferus
- Astyanax gisleni
- Astyanax guaporensis
- Astyanax kennedyi
- Astyanax longior
- Astyanax megaspilura
- Astyanax microlepis
- Astyanax orthodus
- lustrzeń (Astyanax sp.)
- Astyanax trierythropterus
- Astyanax villwocki
- Attonitus bounites
- Attonitus ephimeros
- Attonitus irisae
- Boehlkea fredcouchui
- Brachychalcinus nummus
- Bryconacidnus ellisi
- Bryconacidnus hemigrammus
- Bryconacidnus paipayensis
- Bryconamericus andresoi
- Bryconamericus bolivianus
- Bryconamericus dahli
- Bryconamericus deuterodonoides
- Bryconamericus diaphanus
- Bryconamericus emperador
- Bryconamericus galvisi
- Bryconamericus grosvenori
- Bryconamericus guaytarae
- Bryconamericus guizae
- Bryconamericus huilae
- Bryconamericus icelus
- Bryconamericus ichoensis
- Bryconamericus miraensis
- Bryconamericus multiradiatus
- Bryconamericus osgoodi
- Bryconamericus pachacuti
- Bryconamericus pectinatus
- Bryconamericus phoenicopterus
- Bryconamericus plutarcoi
- Bryconamericus simus
- Bryconamericus tolimae
- Bryconamericus zamorensis
- Carlastyanax aurocaudatus
- Ceratobranchia binghami
- Ceratobranchia delotaenia
- Ceratobranchia elatior
- Ceratobranchia obtusirostris
- Charax macrolepis
- Charax tectifer
- Cheirodon australe
- Cheirodon galusdae
- Cheirodon kiliani
- Cheirodon luelingi
- Cheirodon ortegai
- Cheirodon pisciculus
- Chrysobrycon eliasi
- Chrysobrycon hesperus
- Chrysobrycon myersi
- skrzelopiór (Corynopoma riisei)
- Creagrutus amoenus
- Creagrutus brevipinnis
- Creagrutus britskii
- Creagrutus caucanus
- Creagrutus changae
- Creagrutus flavescens
- Creagrutus gracilis
- Creagrutus guanes
- Creagrutus holmi
- Creagrutus kunturus
- Creagrutus magdalenae
- Creagrutus manu
- Creagrutus maracaiboensis
- Creagrutus muelleri
- Creagrutus nigrostigmatus
- Creagrutus ortegai
- Creagrutus ouranonastes
- Creagrutus paralacus
- Creagrutus pearsoni
- Creagrutus peruanus
- Creagrutus pila
- Creagrutus ungulus
- Creagrutus yanatili
- Crenuchus spilurus
- tarczyk srebrzysty (Ctenobrycon spilurus hauxwellianus)
- Cynopotamus atratoensis
- Cynopotamus magdalenae
- Deuterodon singularis
- Diapoma terofali
- Genycharax tarpon
- Gephyrocharax caucanus
- Gephyrocharax chaparae
- Gephyrocharax chocoensis
- Gephyrocharax major
- Gephyrocharax martae
- Gephyrocharax melanocheir
- Gephyrocharax sinuensis
- Gephyrocharax torresi
- Gnathocharax steindachneri
- Grundulus bogotensis
- Grundulus cochae
- Gymnocharacinus bergii
- żałobniczka "Thayera" (Gymnocorymbus cf. thayeri)
- Hemibrycon beni
- Hemibrycon boquiae
- Hemibrycon brevispini
- Hemibrycon cairoense
- Hemibrycon carrilloi
- Hemibrycon colombianus
- Hemibrycon decurrens
- Hemibrycon dentatus
- Hemibrycon divisorensis
- Hemibrycon helleri
- Hemibrycon huambonicus
- Hemibrycon inambari
- Hemibrycon mikrostiktos
- Hemibrycon orcesi
- Hemibrycon paez
- Hemibrycon palomae
- Hemibrycon polyodon
- Hemibrycon quindos
- Hemibrycon rafaelense
- Hemibrycon raqueliae
- Hemibrycon santamartae
- Hemibrycon tridens
- Hemibrycon velox
- Hemibrycon virolinica
- Hemibrycon yacopiae
- zwinnik ogonopręgi (Hemigrammus caudovittatus)
- Hemigrammus luelingi
- Hemigrammus megaceps
- zwinnik nadobny (Hemigrammus pulcher)
- zwinnik Ulreya (Hemigrammus ulreyi)
- zwinnik jednopręgi (Hemigrammus unilineatus)
- Hemiodopsis gracilis
- zwinnik złoty, zwinnik mosiężny (Hemmigrammus rodwayi)
- Hyphessobrycon amaronensis
- bystrzyk dwupręgi, bystrzyk żółty (Hyphessobrycon bifasciatus)
- Hyphessobrycon chocoensis
- Hyphessobrycon columbianus
- Hyphessobrycon condotensis
- bystrzyk czerwony (Hyphessobrycon flammeus)
- Hyphessobrycon frankei
- Hyphessobrycon gracilior
- bystrzyk Griema (Hyphessobrycon griemi)
- bystrzyk trójpręgi (Hyphessobrycon heterorhabdus)
- bystrzyk loretański (Hyphessobrycon loretoensis)
- Hyphessobrycon nigricinctus
- Hyphessobrycon ocasoensis
- Hyphessobrycon oritoensis
- Hyphessobrycon pando
- Hyphessobrycon peruvianus
- Hyphessobrycon poecilioides
- Hyphessobrycon proteus
- Hyphessobrycon robustulus
- bystrzyk czarnopręgi (Hyphessobrycon scholzei)
- Hyphessobrycon sebastiani
- Hyphessobrycon taguae
- Hyphessobrycon tenuis
- Hyphessobrycon tortuguerae
- Hyphessobrycon wajat
- Iguanodectes cf. spilurus
- Inpaichthys kerri
- Jupiaba poranga
- Knodus delta
- Knodus gamma
- Knodus hypopterus
- Knodus longus
- Knodus megalops
- Knodus mizquae
- Knodus pasco
- Knodus shinahota
- Lepidarchus adonis
- Lobodeuterodon euspilurus
- Markiana nigripinnis
- barwieniec czarny (Megalamphodus megalopterus)
- barwieniec różowy, fantom różowy (Megalamphodus roseus)
- barwieniec czerwony (Megalamphodus sweglesi)
- Microgenys lativirgata
- Microgenys minuta
- Microgenys weyrauchi
- Microschemobrycon elongatus
- gruczołowiec niebieskopręgi (Mimagoniates barberi)
- Moenkhausia atahualpiana
- błyszczyk przezroczysty (Moenkhausia colletti)
- Moenkhausia crisnejas
- bystrzyk pręgoogonowy (Moenkhausia dichroura)
- Moenkhausia dorsinuda
- Moenkhausia georgiae
- Moenkhausia margitae
- Moenkhausia orteguasae
- Moenkhausia ovalis
- Moenkhausia simulata
- bystrzyk matogrossański (Moenkhausia sp.)
- Monotocheirodon pearsoni
- Odontostilbe dierythrura
- Odontostilbe ecuadorensis
- Odontostilbe microcephala
- Oligosarcus bolivianus
- Oligosarcus longirostris
- Oligosarcus schindleri
- Othonocheirodus eigenmanni
- Paracheirodon simulans
- Paragoniates alburnus
- Parastremma album
- Parastremma pulchrum
- Parastremma sadina
- czerwonogłówka (Petitella georgiae)
- Phenacogaster beni
- Phenacogaster calverti
- Poecilocharax weitzmani
- Priocharax pygmaeus
- promieniak białopłetwy (Prionobrama filigera)
- Pseudochalceus bohlkei
- Pseudochalceus kyburzi
- Pseudochalceus lineatus
- Pseudochalceus longianalis
- płotwianka Dorii (Pseudocorynopoma doriae)
- Pterobrycon landoni
- Rhoadsia minor
- Roadsia altipinna
- Roeboides affinis
- Roeboides bonariensis
- Roeboides occidentalis
- szklarek (Roeboides sp.)
- Saccoderma hastata
- Saccoderma robusta
- Scopaeocharax atopodus
- Stygichthys typhlops
- Tetragonopterus argenteus
- hokejówka krótkopręga (Thayeria obliqua)
- kątnik cętkowany (Triportheus angulatus)
- Trochilocharax ornatus
- Tyttobrycon dorsimaculatus
- Tyttobrycon hamatus
- Tyttobrycon spinosus
- Tyttocharax tambopatensis
- Xenurobrycon heterodon
- Xenurobrycon polyancistrus
Ciekawostki
Elektryczne rybyCiekawostki
Latające rybyCiekawostki
Jadowite rybyCiekawostki
Najszybsza ryba świata© medianauka.pl, 2016-06-22, RODZ-960