Parzystokopytne

Parzystokopytne (Artiodactyla) to rząd ssaków, który liczy dziś około 302 gatunków w 10 rodzinach. Wyróżniamy pośród nich świniokształtne (świniowate, pekari i hipopotamy) oraz przeżuwacze (wielbłądowate, jeleniowate, kanczyle, piżmowce, żyrafowate, widłorogie, krętorogie). W Polsce żyje 12 gatunków.

Atlas

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych, opisujących rodziny z wybranego rzędu. Ciemniejsze kafelki oznaczają ważniejsze, bardziej znane rodziny.

Filtry

Użyj poszczególnych filtrów, aby ustalić odpowiednią kolejność wyświetlania rodzin.

Sortuj według:
Ukryj obce rodziny
Ukryj polskie rodziny


Hipopotamowate

Hippopotamidae


Liczba gatunków: 4
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Jeleniowate

Cervidae


Liczba gatunków: 69
Liczba gatunków w Polsce: 4

Kanczylowate

Tragulidae


Liczba gatunków: 10
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Pekariowate

Tayassuidae


Liczba gatunków: 3
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Piżmowcowate

Moschidae


Liczba gatunków: 9
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Świniowate

Suidae


Liczba gatunków: 21
Liczba gatunków w Polsce: 1

Widłorogowate

Antilocapridae


Liczba gatunków: 1
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Wielbłądowate

Camelidae


Liczba gatunków: 4
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Wołowate

Bovidae


Liczba gatunków: 177
Liczba gatunków w Polsce: 3

Żyrafowate

Giraffidae


Liczba gatunków: 4
Liczba gatunków w Polsce: nie występują


Występowanie i środowisko

Dzikie gatunki nie występują tylko w Australii i na Antarktydzie. Zajmują różnorodne środowiska, od terenów otwartych po gęste lasy i tereny górskie.

Tryb życia i zachowanie

Ssaki parzystokopytne żyją dość długo (kilkadziesiąt lat). Najczęściej tworzą stada, często bardzo duże. Czasem odbywają dalekie wędrówki (renifery). Prawie wszystkie są przystosowane do szybkiego i wytrwałego biegu.


Morfologia i anatomia

Parzystokopytne charakteryzują się dużą różnorodnością w zakresie rozmiarów i ciężaru. Wszystkie mają 2 lub 4 palce na każdej z kończyn. Na kości czołowej często występują wyrostki, stanowiące między innymi poroże.

W obu parach kończyn najsilniej są rozwinięte III i IV palec zakończone racicami, palce boczne zredukowane. W śródstopiu palce te są zwykle zrośnięte. Mózg jest dobrze rozwinięty. Najlepiej rozwinięte zmysły to wzrok i słuch. Żołądek złożony z wielu komór. U przeżuwaczy pokarm fermentuje w pierwszej komorze z udziałem bakterii i orzęsków, następnie wraca do jamy gębowej, zostaje przeżuty i trafia do dalszych odcinków układu pokarmowego, gdzie zostaje strawiony. Występują zwykle 1 lub 2 pary sutek (za wyjątkiem świń), które są usytuowane w pachwinie, czasem tworzą wymię.

Rozmnażanie

Są poligamiczne. Zwykle w miocie 1 lub 2 młode, a u świniowatych mioty są liczniejsze. Rozród zwykle ma miejsce raz w roku. U sarny występuje ciąża przedłużona.

Pożywienie

Zwierzęta te są zwykle roślinożerne. Świniowate i pekari zjadają też pokarm zwierzęcy.

Ochrona i zagrożenia

Wiele gatunków parzystokopytnych jest zagrożonych wyginięciem. Nalezą do nich: Sus salvanius, Cervus eli, Cervus duvauceli, Hippocamelus bisulcus, Muntiacus feai, Bos grunniens, Bos sauveli, Bubalus depressicornis, Bubalus mindorensis, Bubalus quarlesi, Cephalopus jentinki, Gazella cuvieri, Gazella leptoceros, Hemitragus jayakari, Oryx leucoryx, Ovis musimon.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danego rzędu. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rzędu)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rzędu)

Struktura zagrożenia wymarciem PL
(wszystkie wymienione polskie gatunki rzędu)


Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Najwięcej zwierząt domowych pochodzi z tego rzędu ssaków (bydło, świnia, owca, koza, renifer, wielbłądy, inne). Wiele dzikich gatunków to zwierzęta łowne.


Kalendarz przyrody

123456789101112

Opis

        Aksis czytal: Okres godowy jelenia aksis.
          Antylopa indyjska: Pora godowa u antylopy indyjskiej.
         Bizon amerykański: Okres rui u bizona.
          Daniel zwyczajny: Trwa okres godowy danieli
           Daniel zwyczajny: Na świat przychodzą młode daniele
           Daniel zwyczajny: Daniel zrzuca poroże
           Dzik euroazjatycki: Trwa okres rui u dzika
           Dzik euroazjatycki: Na świat przychodzą młode dziki
           Gaur indyjski: Rodzą się młode gaura indyjskiego.
          Guziec zwyczajny: Trwa ruja u guźca zwyczajnego.
           Jeleń szlachetny: Jelenie zmieniają szatę na letnią
           Jeleń szlachetny: Na świat przychodzą młode jelenie
          Jeleń szlachetny: Rozpoczyna się rykowisko jeleni
          Jeleń szlachetny: Samiec jelenia zrzuca poroże
      Jeleń szlachetny: Rośnie poroże samców jelenia
         Jeleń wschodni: Trwa ruja u jelenia wschodniego.
          Jeleń wschodni: Sika rodzi młode.
          Kozica północna: Trwa okres rui u kozicy
           Kozica północna: Rodzą się młode kozice
         Łoś euroazjatycki: Trwa ruja łosia
          Łoś euroazjatycki: Na świat przychodzą młode łosie
          Łoś euroazjatycki: Łosie zrzucają poroże
         Muflon śródziemnomorski: Trwa ruja u muflonów.
           Piżmowiec syberyjski: Okres godowy piżmowców.
           Sarna europejska: Sarna zmienia szatę z zimowej (bardziej szarej) na letnią (rudobrązową)
           Sarna europejska: Rodzą się młode sarenki
           Sarna europejska: Kończy się wzrost nowego poroża sarny
           Sarna europejska: Samce saren zrzucają poroże
          Sarna europejska: Trwa okres rui u sarny
         Wielbłąd jednogarbny: Trwa okres godowy u wielbłąda jednogarbnego.
          Żubr europejski: Trwa okres rui u żubra
           Żubr europejski: Samica żubra rodzi zwykle 1 młode
Pokaż tylko bieżące wydarzenia



Powiązane quizy

Ssaki Polski — quiz

Liczba pytań: 30
Quiz szkolny
Średni wynik:
19.4 / 64.67%
2024-01-20



Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:


© medianauka.pl, 2014-01-09, RZAD-2
Data aktualizacji artykułu: 2022-09-09




©® Media Nauka 2008-2023 r.