Spis treści:
Jeleniowate
Jeleniowate (Cervidae) to rodzina ssaków, która liczy dziś 69 gatunków. W Polsce żyją 4 gatunki z tej rodziny ssaków. Szczątki kopalne pochodzą od oligocenu.
Wygląd
Są to duże zwierzęta o długich kończynach. Na głowie u samców występuje poroże w postaci rozgałęzionych wyrostków na kości czołowej, które zwykle zwierzęta raz w roku zrzucają. Samica renifera również ma poroże, co jest wyjątkiem wśród jeleniowatych. Boczne palce kończyn są szczątkowe. W uzębieniu brak górnych siecznych zębów.
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów. Kliknij na nazwę gatunkową, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.
- Daniel zwyczajny (Dama dama) PL
- Jeleń szlachetny (Cervus elaphus) PL
- Jeleń wschodni (Cervus nippon) PL
- Łoś euroazjatycki (Alces alces) PL
- Sarna europejska (Capreolus capreolus) PL
- Aksis bengalski (Axis porcinus)
- Aksis czytal (Axis axis)
- Barasinga bagienna (Rucervus duvaucelii)
- Barasinga tykoczelna (Rucervus eldii)
- Daniel mezopotamski (Dama mesopotamica)
- Huemal peruwiański (Hippocamelus antisensis)
- Jeleniak bagienny (Blastocerus dichotomus)
- Jeleniec białowargi (Przewalskium albirostris)
- Jelonek czubaty (Elaphodus cephalophus)
- Mazama karłowata (Mazama rufina)
- Mazama ruda (Mazama americana)
- Milu chiński (Elaphurus davidianus)
- Mulak białoogonowy (Odocoileus virginianus)
- Mulak czarnoogonowy (Odocoileus hemionus)
- Mundżak chiński (Muntiacus reevesi)
- Mundżak indyjski (Muntiacus muntjak)
- Mundżak laotański (Muntiacus rooseveltorum)
- Pudu południowy (Pudu puda)
- Renifer tundrowy (Rangifer tarandus)
- Wapiti, Jeleń kanadyjski (Cervus canadensis)
Inne gatunki
- łoś amerykański (Alces americanus)
- aksis kalamiański (Axis calamianensis)
- aksis baweański (Axis kuhlii)
- sarna syberyjska (Capreolus pygargus)
- jeleń berberyjski (Cervus barbarus)
- jeleń karłowaty (Cervus corsicanus)
- jeleń kaszmirski (Cervus hanglu)
- jeleń kaspijski (Cervus maral)
- jeleń panoński (Cervus pannoniensis)
- jeleń wietnamski (Cervus pseudaxis)
- jeleń wyspowy (Cervus pulchellus)
- jeleń tajwański (Cervus taiouanus)
- jeleń tybetański (Cervus wallichii)
- jeleń mandżurski (Cervus xanthopygus)
- jeleń bucharski (Cervus yarkandensis)
- huemal chilijski (Hippocamelus bisulcus)
- jelonkowiec błotny (Hydropotes inermis)
- mazama parańska (Mazama bororo)
- mazama rdzawa (Mazama bricenii)
- mazama lilipucia (Mazama chunyi)
- mazama szara (Mazama gouazoubira)
- mazama mała (Mazama nana)
- mazama amazońska (Mazama nemorivaga)
- mazama blada (Mazama ochroleuca)
- mazama jukatańska (Mazama pandora)
- mazama środkowoamerykańska (Mazama temama)
- jeleń olbrzymi (Megaloceros giganteus †)
- mundżak żółty (Muntiacus atherodes)
- mundżak czarny (Muntiacus crinifrons)
- mundżak samotny (Muntiacus feae)
- mundżak czuboczelny (Muntiacus gongshanensis)
- mundżak sumatrzański (Muntiacus montanus)
- mundżak stokowy (Muntiacus puhoatensis)
- mundżak liściowy (Muntiacus putaoensis)
- mundżak annamski (Muntiacus truongsonensis)
- mundżak szczekliwy (Muntiacus vaginalis)
- mundżak olbrzymi (Muntiacus vuquangensis)
- sarniak pampasowy (Ozotoceros bezoarticus)
- pudu północny (Pudu mephistophiles)
- barasinga tajska (Rucervus schomburgki)
- barasinga birmańska (Rucervus siamensis)
- sambar kropkowany (Rusa alfredi)
- sambar filipiński (Rusa marianna)
- sambar sundajski (Rusa timorensis)
- sambar jednobarwny (Rusa unicolor)
Występowanie i środowisko
Jeleniowate nie występują jedynie w Australii i na Antarktydzie. Zajmują środowiska leśne (większość) i tereny otwarte.
Tryb życia i zachowanie
Gromadzą się w stada. Renifery odbywają dalekie wędrówki.
Morfologia i anatomia
Wysokość w kłębie wynosi od 40 cm do 2,5 m. Masa ciała waha się od 7 do 825 kg.
Rozmnażanie
Są zazwyczaj poligamiczne. Samce gromadzą kilka samic w haremy. W ciepłym klimacie rozmnażanie przebiega przez cały rok, w klimacie umiarkowanym okres rui przypada na jesień. Młode są często cętkowane.
Pożywienie
Ich pokarm to liście drzew i krzewów.
Ochrona i zagrożenia
Wszystkie gatunki są łowne. Renifer ma duże znaczenie w gospodarce człowieka.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ● | Aksis czytal: Okres godowy jelenia aksis. | ||||||||
| ◂ | ▸ | Daniel zwyczajny: Trwa okres godowy danieli | ||||||||||
| ● | Daniel zwyczajny: Na świat przychodzą młode daniele | |||||||||||
| ● | Daniel zwyczajny: Daniel zrzuca poroże | |||||||||||
| ● | Jeleń szlachetny: Jelenie zmieniają szatę na letnią | |||||||||||
| ▸ | Jeleń szlachetny: Na świat przychodzą młode jelenie | |||||||||||
| ● | ▸ | Jeleń szlachetny: Rozpoczyna się rykowisko jeleni | ||||||||||
| ● | ▸ | Jeleń szlachetny: Samiec jelenia zrzuca poroże | ||||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | ● | ● | Jeleń szlachetny: Rośnie poroże samców jelenia | ||||||
| ◂ | ● | ● | Jeleń wschodni: Trwa ruja u jelenia wschodniego. | |||||||||
| ● | ● | Jeleń wschodni: Sika rodzi młode. | ||||||||||
| ◂ | ● | ▸ | Łoś euroazjatycki: Trwa ruja łosia | |||||||||
| ◂ | ● | Łoś euroazjatycki: Na świat przychodzą młode łosie | ||||||||||
| ● | ● | Łoś euroazjatycki: Łosie zrzucają poroże | ||||||||||
| ● | Sarna europejska: Sarna zmienia szatę z zimowej (bardziej szarej) na letnią (rudobrązową) | |||||||||||
| ● | Sarna europejska: Rodzą się młode sarenki | |||||||||||
| ● | Sarna europejska: Kończy się wzrost nowego poroża sarny | |||||||||||
| ● | Sarna europejska: Samce saren zrzucają poroże | |||||||||||
| ◂ | ▸ | Sarna europejska: Trwa okres rui u sarny |
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz - Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz - Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Jiří Gaisler, Jan Zejda - Ssaki świata, ISBN 83-7079-773-3, MUZA SA 1995
- Praca zbiorowa - Encyklopedia zwierząt Ssaki, ISBN 83-85-85152-05-9, Elipsa 1991
- pod red. Kazimierza Kowalskiego - Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Alfred Brehm - Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Praca zbiorowa - Wielka Encyklopedia Przyrody. Ssaki, ISBN 83-7079-784-9, MUZA SA 1997
© medianauka.pl, 2014-01-09, RODZ-22
Data aktualizacji artykułu: 2022-09-08