Sarna europejska

Zobacz dodatkowe zdjęcia i filmy (9).

Sarna europejska, sarna (Capreolus capreolus) to często spotykany w Polsce ssak łowny. Samica (koza, siuta) jest mniejsza od samca. Samiec (kozioł) ma niewielkie poroże, które zrzuca jesienią. Nowe poroże wyrasta w ciągu zimy. Sierść latem jest rdzaworuda lub brązowawa, zimą szarzeje. Sierść na brzuchu jest biała. Wokół ogona występuje biała plama - tak zwane lustro.

Występowanie i środowisko PL

Sarna zamieszkuje Europę i wschodnią część Azji. Pionowy zasięg występowania to 3000 m n.p.m. Występuje na obrzeżach lasów, pól i łąk. Sarny w Polsce to jedne z najłatwiejszych do zaobserwowania ssaków.

Tryb życia i zachowanie

Tworzy niewielkie grupy. Zimą grupuje się w większe stada. Świetnie pływa i wspina się po stromiznach. Jest płochliwa. Z daleka wyczuwa zagrożenie. Ratuje się szybką ucieczką. Pierwszy zrywa się zawsze samiec. Przywiązuje się do danego obszaru. Jest aktywna za dnia i w nocy, najbardziej o zmierzchu i o poranku. Prowadzi zwykle osiadły tryb życia. Sarna dożywa 16-20 lat.

Morfologia i anatomia

Długość sarny wynosi od 100 cm do 135 cm, wysokość w kłębie - 55-90 cm. Ciężar ciała od 15 kg do 35 kg. Ma bardzo dobry węch. Poroże jest trójdzielne. Długość poroża: do 35 cm.

Pożywienie

Sarna zjada roślinność łąk i pól.

Rozmnażanie

Ruja występuje od lipca do sierpnia. W tym czasie kozły walczą ze sobą o samice. Gonią je, zacieśniając kręgi. To jednak do samicy należy ostatnie zdanie co do wyboru partnera i długości kopulacji. Ciąża trwa 10 miesięcy. Samica (koza) rodzi 1-3 młode, zwane koźlętami. Przez pierwsze 3-5 dni młode zostają same, a matka zbliża się do nich tylko na karmienie. Młode zostają przy matce przez rok czasu. Młode są zdolne do rozmnażania po 14-16 miesiącach.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Jest to u nas ssak łowny z określonym czasem ochronnym. Szacuje się, że aż 10-40% (w zależności od regionu) młodych umiera od maszyn rolniczych.

Ciekawostki

W niektórych rejonach kraju młode padają ofiarą maszyn rolniczych w znacznym stopniu. Śmiertelność małych saren może osiągać nawet 40%. Co ciekawe umieszczenie wzdłuż łąk i pól trzepoczących na tyczkach plastikowych przedmiotów powoduje, że sarnie matki nie ukrywają w tych miejscach swoich młodych.

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Capreolus c. canus, Miller, 1910
Capreolus c. capreolus - sarna europejska, (Linnaeus, 1758)
Capreolus c. caucasicus - Dinnik, 1910,
Capreolus c. italicus, Festa, 1925

Pytania

Ile waży sarna?

Dorosły samiec sarny może ważyć 35 kg.

Jak nazywa się samica i samiec sarny?

Samica sarny to koza lub siuta, a samiec to kozioł.

Czy sarna jest pod ochroną?

Nie. To ssak łowny.

Co jedzą sarny?

Sarna je głownie rośliny zielne oraz liście i gałązki drzew, krzewów, krzewinek. Zjadają też jagody, orzeszki bukowe, żołędzie i grzyby. Na polach zjadają rośliny uprawne.

Potrącona sarna - co robić?

Jeżeli sami potrąciliśmy sarnę na drodze lub widzimy przy drodze ranne zwierzę należy powiadomić policję, która zawiadomi służby leśne i lekarza weterynarii. Nie zabieramy zwierzęcia ze sobą, nie skracamy życia sarny na własną rękę, nie podchodzimy do zwierzęcia.

Jak się nazywa młode sarny?

Młode sarny to koźlę.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●									Sarna zmienia szatę z zimowej (bardziej szarej) na letnią (rudobrązową)
				●								Rodzą się młode sarenki
				●								Kończy się wzrost nowego poroża sarny
									●			Samce saren zrzucają poroże
						◂	▸					Trwa okres rui u sarny

Pokrewne gatunki ssaków

Ciekawostki

Ile śpią ssaki?

Ciekawostki

Najmniejszy ssak

Ciekawostki

Największy ssak

Ciekawostki

Jak dużo jedzą zwierzęta?

QUIZ

Ssaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015