Sarna europejska

Sarna europejska, sarna (Capreolus capreolus) to często spotykany w Polsce ssak łowny. Samica (koza, siuta) jest mniejsza od samca. Samiec (kozioł) ma niewielkie poroże, które zrzuca jesienią. Nowe poroże wyrasta w ciągu zimy. Sierść latem jest rdzaworuda lub brązowawa, zimą szarzeje. Sierść na brzuchu jest biała. Wokół ogona występuje biała plama - tak zwane lustro.

Zdjęcia – galeria

W galerii publikujemy zdjęcia, grafiki i mapy związane z danym gatunkiem. Klikając na dowolną ikonkę podglądu grafik na końcu galerii, możesz zobaczyć prezentowane tu materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Kliknijk na dowolną miniaturę grafiki aby zobaczyć materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Występowanie i środowisko PL

Sarna zamieszkuje Europę i wschodnią część Azji. Pionowy zasięg występowania to 3000 m n.p.m. Występuje na obrzeżach lasów, pól i łąk. Sarny w Polsce to jedne z najłatwiejszych do zaobserwowania ssaków.

Tryb życia i zachowanie

Tworzy niewielkie grupy. Zimą grupuje się w większe stada. Świetnie pływa i wspina się po stromiznach. Jest płochliwa. Z daleka wyczuwa zagrożenie. Ratuje się szybką ucieczką. Pierwszy zrywa się zawsze samiec. Przywiązuje się do danego obszaru. Jest aktywna za dnia i w nocy, najbardziej o zmierzchu i o poranku. Prowadzi zwykle osiadły tryb życia. Sarna dożywa 16-20 lat.

Morfologia i anatomia

Długość sarny wynosi od 100 cm do 135 cm, wysokość w kłębie - 55-90 cm. Ciężar ciała od 15 kg do 35 kg. Ma bardzo dobry węch. Poroże jest trójdzielne. Długość poroża: do 35 cm.

Pożywienie

Sarna zjada roślinność łąk i pól.

Rozmnażanie

Ruja występuje od lipca do sierpnia. W tym czasie kozły walczą ze sobą o samice. Gonią je, zacieśniając kręgi. To jednak do samicy należy ostatnie zdanie co do wyboru partnera i długości kopulacji. Ciąża trwa 10 miesięcy. Samica (koza) rodzi 1-3 młode, zwane koźlętami. Przez pierwsze 3-5 dni młode zostają same, a matka zbliża się do nich tylko na karmienie. Młode zostają przy matce przez rok czasu. Młode są zdolne do rozmnażania po 14-16 miesiącach.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Jest to u nas ssak łowny z określonym czasem ochronnym. Szacuje się, że aż 10-40% (w zależności od regionu) młodych umiera od maszyn rolniczych.

Ciekawostki

W niektórych rejonach kraju młode padają ofiarą maszyn rolniczych w znacznym stopniu. Śmiertelność małych saren może osiągać nawet 40%. Co ciekawe umieszczenie wzdłuż łąk i pól trzepoczących na tyczkach plastikowych przedmiotów powoduje, że sarnie matki nie ukrywają w tych miejscach swoich młodych.

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Capreolus c. canus, Miller, 1910
Capreolus c. capreolus - sarna europejska, (Linnaeus, 1758)
Capreolus c. caucasicus - Dinnik, 1910,
Capreolus c. italicus, Festa, 1925

Pytania

Ile waży sarna?

Dorosły samiec sarny może ważyć 35 kg.

Jak nazywa się samica i samiec sarny?

Samica sarny to koza lub siuta, a samiec to kozioł.

Czy sarna jest pod ochroną?

Nie. To ssak łowny.

Co jedzą sarny?

Sarna je głownie rośliny zielne oraz liście i gałązki drzew, krzewów, krzewinek. Zjadają też jagody, orzeszki bukowe, żołędzie i grzyby. Na polach zjadają rośliny uprawne.

Potrącona sarna - co robić?

Jeżeli sami potrąciliśmy sarnę na drodze lub widzimy przy drodze ranne zwierzę należy powiadomić policję, która zawiadomi służby leśne i lekarza weterynarii. Nie zabieramy zwierzęcia ze sobą, nie skracamy życia sarny na własną rękę, nie podchodzimy do zwierzęcia.

Jak się nazywa młode sarny?

Młode sarny to koźlę.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●									Sarna zmienia szatę z zimowej (bardziej szarej) na letnią (rudobrązową)
				●								Rodzą się młode sarenki
				●								Kończy się wzrost nowego poroża sarny
									●			Samce saren zrzucają poroże
						◂	▸					Trwa okres rui u sarny

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Pokrewne gatunki ssaków

Łoś euroazjatycki (Alces alces)

Daniel zwyczajny (Dama dama)

Jeleń szlachetny (Cervus elaphus)

Jeleń wschodni (Cervus nippon)

Jelonek czubaty (Elaphodus cephalophus)

Aksis czytal (Axis axis)

Mulak białoogonowy (Odocoileus virginianus)

Jeleniec białowargi (Przewalskium albirostris)

Huemal peruwiański (Hippocamelus antisensis)

Aksis bengalski (Axis porcinus)

Jeleniak bagienny (Blastocerus dichotomus)

Ile śpią ssaki?

Ssaki potrafią przesypiać w głębokim śnie naprawdę długi okres czasu. Jakie ssaki śpią najdłużej, a które nie potrzebują zbyt wiele snu?

Najmniejszy ssak

Jakie ssaki osiągają najmniejsze rozmiary na świecie, a jakie w Polsce? Gdzie można je spotkać?

Największy ssak

Który z saków jest największy na świecie, a który w Polsce? Czy w historii żyły większe ssaki niż obecnie? Czy są to ssaki wodne czy lądowe?

Jak dużo jedzą zwierzęta?

Czy tylko człowiek bywa obżartuchem? Czy w świecie zwierząt również można znaleźć łakomczuchów? Ile pokarmu zjadają różne zwierzęta?

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975