Wołowate

Krętorogie, pustorożce, wołowate (Bovidae) to rodzina ssaków, która liczy dziś 177 gatunków. W Polsce żyją 3 gatunki z tej rodziny ssaków w naturalnym środowisku. Jest to największa rodzina parzystokopytnych. Kopalne szczątki znane od miocenu.

Wygląd

Samce i czasem samice mają zawsze nierozgałęzione rogi o różnym kształcie, zbudowane z kostnego możdżenia pokrytego pochwą rogową. To stały wyrostek kości czołowej z jamistymi przestrzeniami wewnątrz. Barwa zwykle szara lub brązowawa.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów. Kliknij na nazwę gatunkową, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Inne gatunki

• impala zwyczajna (Aepyceros melampus)
• bawolec rudy (Alcelaphus caama)
• bawolec masajski (Alcelaphus cokii)
• bawolec sawannowy (Alcelaphus lelwel)
• bawolec esowatorogi (Alcelaphus lichtensteinii)
• bawolec erytrejski (Alcelaphus tora)
• antylopik ogadeński (Ammodorcas clarkei)
• arabotar blady (Arabitragus jayakari)
• hirola okularowa (Beatragus hunteri)
• gajal udomowiony (Bos frontalis)
• jak dziki (Bos mutus)
• kuprej azjatycki (Bos sauveli)
• wół domowy (Bubalus bubalis)
• wół mindorski (Bubalus mindorensis)
• anoa górski (Bubalus quarlesi)
• koziorożec kaukaski (Capra caucasica)
• koziorożec walcorogi (Capra cylindricornis)
• koziorożec abisyński (Capra walie)
• serau rudy (Capricornis rubidus)
• serau tajwański (Capricornis swinhoei)
• serau himalajski (Capricornis thar)
• dujker wyspowy (Cephalophus adersi)
• dujker liberyjski (Cephalophus brookei)
• dujker płowy (Cephalophus callipygus)
• dujker białonogi (Cephalophus crusalbum)
• dujker czarnopręgi (Cephalophus dorsalis)
• dujker kasztanowaty (Cephalophus harveyi)
• dujker duży (Cephalophus jentinki)
• dujker białobrzuchy (Cephalophus leucogaster)
• dujker czarny (Cephalophus niger)
• dujker czarnoczelny (Cephalophus nigrifrons)
• dujker zatokowy (Cephalophus ogilbyi)
• dujker ruwenzorski (Cephalophus rubidus)
• dujker rudoboki (Cephalophus rufilatus)
• dujker żółtopręgi (Cephalophus silvicultor)
• dujker tanzański (Cephalophus spadix)
• dujker jednobarwny (Cephalophus weynsi)
• dujker zebrowaty (Cephalophus zebra)
• sasebi sawannowy (Damaliscus korrigum)
• sasebi przylądkowy (Damaliscus pygargus)
• sasebi zambijski (Damaliscus superstes)
• bejra somalijska (Dorcatragus megalotis)
• gazelopka sudańska (Eudorcas albonotata)
• gazelopka rudoczelna (Eudorcas rufifrons)
• gazelopka rdzawa (Eudorcas rufina)
• gazelopka nubijska (Eudorcas tilonura)
• gazela arabska (Gazella arabica)
• gazela indyjska (Gazella bennettii)
• gazela jemeńska (Gazella bilkis)
• gazela berberyjska (Gazella cuvieri)
• gazela pustynna (Gazella erlangeri)
• gazela górska (Gazella gazella)
• gazela piaskowa (Gazella leptoceros)
• gazela saudyjska (Gazella saudiya)
• gazela mała (Gazella spekei)
• antylopowiec koński (Hippotragus equinus)
• antylopowiec modry (Hippotragus leucophaeus)
• antylopowiec wielki (Hippotragus variani)
• kob katangijski (Kobus anselli)
• kob pręgozady (Kobus defassa)
• kob białouchy (Kobus leucotis)
• kob ugandyjski (Kobus thomasi)
• dikdik namibijski (Madoqua domarensis)
• dikdik rudobrzuchy (Madoqua phillipsi)
• dikdik srebrzysty (Madoqua piacentinii)
• dikdik żwawy (Madoqua saltiana)
• dikdik szarolicy (Madoqua swaynei)
• goral brunatny (Naemorhedus baileyi)
• goral długoogonowy (Naemorhedus caudatus)
• goral himalajski (Naemorhedus goral)
• goral szary (Naemorhedus griseus)
• antylopka lilipucia (Neotragus batesi)
• antylopka piżmowa (Nesotragus moschatus)
• nilgirtar leśny (Nilgiritragus hylocrius)
• owca dzika (Ovis ammon)
• owca tybetańska (Ovis hodgsonii)
• owca czarnogórska (Ovis nigrimontana)
• owca śnieżna (Ovis nivicola)
• muflon cypryjski (Ovis ophion)
• owca stepowa (Ovis orientalis)
• owca pamirska (Ovis polii)
• cziru tybetańskie (Pantholops hodgsonii)
• pelea sarnia (Pelea capreolus)
• dujkerczyk karłowaty (Philantomba maxwellii)
• dujkerczyk modry (Philantomba monticola)
• dujkerczyk skryty (Philantomba walteri)
• dżereń mongolski (Procapra gutturosa)
• dżereń tybetański (Procapra picticaudata)
• dżereń Przewalskiego (Procapra przewalskii)
• nahur karłowaty (Pseudois shaeferi)
• saola wietnamska (Pseudoryx nghetinhensis)
• antylopik północny (Raphicerus sharpei)
• ridbok południowy (Redunca arundinum)
• ridbok górski (Redunca fulvorufula)
• kozica południowa (Rupicapra pyrenaica)
• suhak północny (Saiga borealis)
• grym szary (Sylvicapra grimmia)
• czykara dekańska (Tetracerus quadricornis)
• oreas wielki (Tragelaphus derbianus)

Występowanie i środowisko

Występują na całym świecie. Preferują tereny otwarte, pokryte trawiastą roślinnością, która stanowi ich pokarm.

Tryb życia i zachowanie

Żyją zwykle w stadach. Niektóre gatunki bywają agresywne. Niektóre gatunki odbywają dalekie wędrówki.

Morfologia i anatomia

Mają czterokomorowy żołądek. U gatunków stadnych między racicami znajdują się gruczoły zapachowe. Zęby policzkowe mają wysoką koronę z półksiężycowymi listewkami na powierzchni miażdżącej. Brak siekaczy i kłów.

Rozmnażanie

Młode rodzą się zwykle dość samodzielne i rozwinięte. Zwykle jedno, czasem 2-3 młode w miocie.

Pożywienie

Roślinność trawiasta, rośliny zielne, liście, gałązki, kora drzew.

Ochrona i zagrożenia

Udomowione krętorogie mają ogromne znaczenie gospodarcze dla człowieka. Chodzi tu o bydło domowe, owce i kozy. Wiele gatunków to zwierzęta łowne.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Wśród tej rodziny wyróżniamy następujące umowne grupy zwierząt:

antylopy - obejmująca kilkadziesiąt gatunków zwierząt z terenów otwartych, czasem zarośli i lasów Afryki i Azji. Są to między innymi: kudu, niala, nilgau, eland, gnu, oryks.

gazele - to antylopy o drobnej i smukłej budowie ciała ze stepów i pustyń.

Ile śpią ssaki?

Ssaki potrafią przesypiać w głębokim śnie naprawdę długi okres czasu. Jakie ssaki śpią najdłużej, a które nie potrzebują zbyt wiele snu?

Najmniejszy ssak

Jakie ssaki osiągają najmniejsze rozmiary na świecie, a jakie w Polsce? Gdzie można je spotkać?

Największy ssak

Który z saków jest największy na świecie, a który w Polsce? Czy w historii żyły większe ssaki niż obecnie? Czy są to ssaki wodne czy lądowe?

Jak dużo jedzą zwierzęta?

Czy tylko człowiek bywa obżartuchem? Czy w świecie zwierząt również można znaleźć łakomczuchów? Ile pokarmu zjadają różne zwierzęta?

© medianauka.pl, 2014-01-09, RODZ-32
Data aktualizacji artykułu: 2022-09-09