Spis treści:

Chruściele

Chruściele (Rallidae) to rodzina ptaków z rzędu żurawiowatych. Rodzina ta liczy dziś 34 rodzajów i 133 gatunki, z czego w Polsce 7 (6 lęgowych).

Chruściele dzielimy na trzy nietaksonomiczne grupy:

 

Mają bocznie spłaszczone ciało, krótkie, zaokrąglone skrzydła, krótki ogon, długie nogi i bardzo długie palce. Część z nich ma nagą, płaską, blaszkowatą narośl na czole, zwykle jaskrawo zabarwioną. Upierzenie różnorodne, zwykle brązowe, szare, rude. Zwykle samiec i samica są jednakowo upierzone.

Występowanie i środowisko

Występują na całym świecie za wyjątkiem bardzo chłodnych obszarów. Preferują wilgotne środowiska z gęstą roślinnością, czyli lasy tropikalne, mokradła, zarośla, łąki.

Tryb życia i zachowanie

Słabo latają, choć wiele gatunków podejmuje dalekie wędrówki. Przejawiają zachowania terytorialne.

Rozmnażanie

Gniazda budują na ziemi w krzakach lub na roślinności wodnej, czasem w norach. U gatunków wodnych gniazdo ma stożkowaty kształt i jest budowane w płytkiej wodzie. Może też być budowane w kępie traw, trzcinie., czasami z daszkiem. Rzadko gniazdo budowane jest na drzewie lub krzewie. Budulec stanowią wyłącznie rośliny. W zniesieniu 2-12 jaj o masie 10-80 g, które wysiaduje samiec i samica przez 20-30 dni.

Pożywienie

Żywią się zarówno pokarmem roślinnym jak i zwierzęcym. Zjadają średnie i duże bezkręgowce, drobne kręgowce, nasiona, owoce, pędy roślin. Kilka gatunków całkowicie roślinożernych.

Ochrona i zagrożenia

Krytycznie zagrożone są kokoszka żółtodzioba, wodnik nowokaledoński, 11 kolejnych gatunków jest zagrożonych, 17 narażonych, 22 uznano za wymarłe, wodnika guamskiego uznano za wymarłego na wolności.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)


Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:


Inne gatunki

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

123456789101112

Opis

    ●●●●▸   Okres występowania w Polsce derkacza.
●●●●●●●●●●●●Możliwość obserwacji kokoszki w Polsce. W okresie listopada do lutego występuje rzadziej.
   ●●●●●    Trwa okres lęgowy u kokoszki.
  ◂●        do Polski przylatuje kropiatka.
       ◂●●  Kropiatka odlatuje z Polski.
●●●●●●●●●●●●Możliwość obserwacji łyski w Polsce.
   ◂▸       Łyski zakładają gniazda na wodzie.
    ●       Pierwsze lęgi łysek.
         ●  Trwa migracja łysek.
  ●●●●●●●●  Okres występowania wodnika w Polsce.
●●        ●●Okres zimowania wodnika w Polsce w nielicznych miejscach, gdzie woda nie zamarza.
   ●●●●●▸   Trwa występowania zielonki w POlsce.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

PL
- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.
PL - wtórnie
- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.
PL - obserwacje dawne
- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.
PL - hodowla
- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny
- 3 000 001 - 30 000 000
Liczny
- 300 001 - 3 000 000
Średnio liczny
- 30 001 - 300 000
Nieliczny
- 3001 - 30 000
Bardzo nieliczny
- 301 - 3 000
Skrajnie nieliczny
- 1 - 300

Status

Lęgowy
- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.
Lęgowy sporadycznie
- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.
Przelotny/przylatujący
- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.
Zalatujący
- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.
Zalatujący wyjątkowo
- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

 ! 
- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.


Powiązane quizy

Żurawie — quiz
Żurawie — quiz

Liczba pytań: 7
Quiz dla każdego
Średni wynik:
4.2 / 60%
2024-02-15

Ptaki Polski — quiz
Ptaki Polski — quiz

Liczba pytań: 30
Quiz szkolny
Średni wynik:
20.94 / 69.8%
2024-01-18



Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

  • IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
  • Richard Grimmett, Carol Inskipp, Tim Inskipp, Sherub — Birds of Bhutan and the East Himalayas, ISBN 978-1-4729-4188-6, HELM 2019
  • Martyn Kenefick, Robin Restall, Floyd Hayes — Birds of Trinidad & Tobago, ISBN 978-1-4729-4152-7, HELM 2019
  • Nik Borrow, Ron Demey — Birds of Ghana, ISBN 978-1-4081-2279-2, HELM 2010
  • Christopher Perrins — Wielka Encyklopedia Ptaki, wszystkie rodziny świata, ISBN 978-83-7670-263-6, Buchmann 2012
  • Jacek Twardowski, Kamila Twardowska — Ptaki Świata, 978-83-8059-276-6, SBM 2016
  • pod red. Przemysława Busse — Mały Słownik Zoologiczny - PTAKI t.I i II, ISBN 83-214-0043-4, Wiedza Powszechna 1990
  • Andrzej Kruszewicz — Ptaki Polski t.1,2, 978-837763-073-0, Multico Oficyna Wydawnicza 2011
  • Hakan Delin, Lars Svensson — Ptaki Europy – Przewodnik, ISBN 978-83-61065-17-3, Wydawnictwo MWK 2008
  • Michał Radziszewski, Mateusz Matysiak — Atlas Ptaków Polski - ilustrowana encyklopedia, ISBN 978-83-7705-659-2, Fenix
  • Lars Svensson — Przewodnik Collinsa - Ptaki, ISBN 978-83-7763-261-1, Multico 2012
  • Einhard Bezzel — Ptaki, ISBN 978-83-7073-454-1, MULTICO Oficyna Wydawnicza 2010

Dlaczego ptaki lecą w kluczu?
Dlaczego ptaki lecą w kluczu?
W stadach duże ptaki na długich dystansach tworzą w locie szyk klucza w kształcie litery V. Dlaczego tak się dzieje?
Czy ptaki się kąpią?
Czy ptaki się kąpią?
Zimą często dokarmiamy nasze ptaki. Czy jednak równie dobrze pamiętamy o nich latem? Wówczas również można im pomóc przetrwać trudne okresy suszy i wysokich temperatur.
Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?
Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?
To, co robi kukułka nosi nazwę pasożytnictwa lęgowego. Czy w świecie przyrody kukułka jest wyjątkiem, czy też jest to zjawisko spotykane także u innych gatunków?
Największe gniazda ptaków
Największe gniazda ptaków
Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.
Jak dokarmiać ptaki?
Jak dokarmiać ptaki?
Czym i jak mądrze dokarmiać ptaki, aby im nie zaszkodzić?
Najmniejsze ptaki na świecie
Najmniejsze ptaki na świecie
Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?
Największe ptaki na świecie
Największe ptaki na świecie
Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?

© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-171
Data aktualizacji artykułu: 2021-10-05



Udostępnij
©® Media Nauka 2008-2023 r.