Pelikany

Pelikany (Pelecanidae) to rodzina ptaków z rzędu pełnopłetwych . Rodzina ta liczy dziś 1 rodzaj i 7 gatunków. W Polsce można zaobserwować rzadko dwa gatunki z tej rodziny ptaków.

Wygląd

To jedne z największych ptaków żyjących dziś na świecie. Mają bardzo długi, mocny dziób, spłaszczony grzbietowo-brzusznie, na końcu haczyk, pod żuchwą duża kieszeń, która ułatwia ptakom połykanie dużych ryb. Torba może pomieścić aż 13 litrów wody. Nogi są krótkie, między palcami występuje błona pławna. Upierzenie jest szare, brązowe, różowe lub białe z ciemnymi obszarami. Na głowie i dziobie pojawiają się barwy jaskrawe.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Pelikan australijski

Pelecanus conspicillatus

Pelikan australijski (Pelecanus conspicillatus) to gatunek dużego ptaka z rodziny pelikanów. Upierzenie białe, skrzydła czarno-białe. Dziób bardzo duży, różowy, z dużym workiem na spodzie.

Pelikan brunatny

Pelecanus occidentalis

Pelikan brunatny to najmniejszy przedstawiciel rodziny pelikanów. To ptak ubarwiony na brązowo poza głową i spodem ciała, które są białe. Poluje na ryby inaczej niż pozostałe pelikany. Nurkuje do wody z lotu.

Pelikan dzioborogi

Pelecanus erythrorhynchos

Pelikan dzioborogi (Pelecanus erythrorhynchos) to ptak z rodziny pelikanów. Upierzenie jest białe poza czarnymi lotkami pierwszorzędowymi. Dziób jest różowawy z charakterystycznym rogiem przy końcu.

Pelikan indyjski

Pelecanus philippensis

Pelikan indyjski (Pelecanus philippensis) to ptak z rodziny pelikanów. Upierzenie jest szarobrązowe. Na głowie widoczny wyraźnie szary czub. Długi dziób jest szaroróżowy, w podobnym, bardziej cielistym kolorze jest worek skórny pod dziobem.

Pelikan kędzierzawy PL Zalatujący !

Pelecanus crispus

Pelikan kędzierzawy to duży ptak z rodziny pelikanów o upierzeniu białym. Cechą charakterystyczną jest wielka, skórzana kieszeń, znajdująca się pod żuchwą. Pokarm zdobywa pływając. Wędruje regularnie na obszarze występowania.

Pelikan mały

Pelecanus rufescens

Pelikan mały to ptak z rodziny pelikanów, pochodzący z Afryki. Samice są nieco mniejsze od samców. Poza tym samiec wygląda tak samo jak samica. Ubarwienie białawe,z ciemnymi fragmentami skrzydeł.

Pelikan różowy, pelikan baba PL Zalatujący !

Pelecanus onocrotalus

Pelikan różowy (baba) to ptak z rodziny pelikanów o upierzeniu białym z różowym nalotem. Czasem można go spotkać w naszym kraju. Cechą charakterystyczną jest wielka, skórzana kieszeń ułatwiająca połykanie ryb, znajdująca się pod żuchwą oraz długi, spłaszcz

Zdjęcia - galeria

Występowanie i środowisko

Pelikany są obecne we wschodniej części Europy, na dużych obszarach Afryki, w Indiach, Sri Lance, południowo-wschodniej Azji, w Australii i obu Amerykach. Żyją nad wodami śródlądowymi (pelikany Starego Świata), Ameryce są to gatunki morskie (żyją na wybrzeżach). Rzadko pelikany pojawiają się w Polsce. Pelikany odbywają dzienne wędrówki na żerowiska na odległość nawet 150 km.

Tryb życia i zachowanie

Sprawnie latają lotem szybowcowym i czynnym, świetnie pływają i nurkują.

Rozmnażanie

Gnieżdżą się w koloniach. Gatunki gniazdujące na drzewach budują bardzo duże gniazda z patyków. Gniazdo znajduje się na wysokości około 30 m. Gatunki gniazdujące na ziemi składają jaja do płytkiego dołka, czasem wyściełanego patykami, liśćmi lub trzciną. Samica składa od 1 o 4 białych jaj. Okres inkubacji trwa około 30 dni.

Pożywienie

Podstawą ich pokarmu są ryby, zjadają także skorupiaki, płazy, pisklęta innych ptaków i drobne ssaki. Często łowią zespołowo. Pelikany łowią ryby w torby pod dziobem, pelikan brunatny poluje na zdobycz z powietrza.

Ochrona i zagrożenia

Pelikan indyjski jest zaliczany do gatunków narażonych na wyginięcie.

Ciekawostki

Jedna z indyjskich legend głosi, że pelikan skarcił swoje pisklęta tak bardzo, że je zabił. Wskrzesił je jednak za pomocą krwi, którą utoczył z własnej piersi. Wierzenia, że pelikany karmią młode własną krwią pojawiają się w wielu kulturach. Zapewne dlatego, że pelikany często opierają dziób na piersi, a w okresie lęgowym u pelikana kędzierzawego torba pod dziobem jest koloru krwi.

W chrześcijaństwie pelikan jest symbolem pobożności.

Pelikany są najcięższymi morskimi ptakami latającymi.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.