Tchórz zwyczajny

Tchórz, tchórz zwyczajny (Mustela putorius) to rodzimy drapieżnik z rodziny łasicowatych. Ma wydłużoną budowę ciała, krótkie kończyny, okrągłą głowę z zaokrąglonymi uszami i puszysty ogon. Wierzch ciała jest ciemnobrązowy, brzuch, ogon i kończyny są czarne, okolice pyska, uszu, boki głowy białe. Jest zwierzęciem łownym. charakterystyczna jest ciemna maska w okolicach oczu.

Fretka (Mustela putorius furo)

Udomowioną formą tchórza jest fretka (Mustela putorius furo). Jest łagodna, odżywia się mlekiem i mięsem. W naturze fretka nie występuje, poza zdziczałymi osobnikami, tworzącymi populacje w Nowej Zelandii oraz w niektórych rejonach Europy.

To albinotyczna forma tchórza zwyczajnego.

Występowanie i środowisko PL

Obszar występowania tchórza to cała Europa i zachodnia część Azji. Lasy, okolice zbiorników wodnych, pobliże gospodarstw. W Polsce występuje dość pospolicie. Nie jest mu obce żadne środowisko, w którym znajduje się odpowiednio dużo pokarmu. Preferuje pobliże wody, skraje lasów. Pionowy zasięg występowania to 2000 m n.p.m.

Tryb życia i zachowanie

Kryje się w dziuplach, rozpadlinach skalnych, zajmuje zakamarki zabudowań gospodarczych, nory lisa, borsuka. Bardzo szybko się porusza. Jest gibki. Wspina się świetnie po drzewach, pływa i nurkuje. Zaatakowany albo ucieka albo wystrzeliwuje z gruczołów zapachowych cuchnącą ciecz.

Morfologia i anatomia

Długość ciała tchórza wynosi od 29 cm do 46 cm, długość ogona: 19 cm. Ciężar wynosi od 600 g do 2 kg. Samiec jest większy od samicy.

Żołądź u samca ma haczykowate wyrostki. Wewnątrz znajduje się kość prąciowa.

Pożywienie

Małe gryzonie, króliki, zające, ptaki, jaja, jaszczurki, żaby, ślimaki, owady. Ofiar szuka poprzez penetrację nor i kryjówek (rozkopuje nory).

Rozmnażanie

Okres godowy przypada na marzec-kwiecień. Ciąża trwa 40-43 dni. Samica rodzi 4-11 młodych. Po 2-3 miesiącach są samodzielne, a po roku są dojrzałe płciowo.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Naturalni wrogowie tchórza to wilk, lis i drapieżne ptaki. Najwięcej tchórzy ginie w kolizjach z samochodami oraz w wyniku zjadania trutek na gryzonie. Norka amerykańska i jenot wypierają tchórza z jego środowiska naturalnego. To poza tym gatunek łowny.

Ciekawostki

Tchórz lepiej się skrada i poluje na myszy niż kot domowy.

Gromadzi zapas pokarmu w postaci żywych, ponadgryzanych i unieruchomionych żab.

W starożytnym Egipcie trzymano fretkę w domach w celu tępienia myszy. Dzisiaj jest zwierzęciem futerkowym, używanym też jako mamka dla innych cennych zwierząt futerkowych i jako zwierzę laboratoryjne.

Inna nazwa tchórza zwyczajnego to tchórz pospolity lub tchórz europejski

Mieszaniec tchórza zwyczajnego z fretką to tchórz hodowlany (tchórzofretka).

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Mustela p. anglia, (Pocock, 1936)
Mustela p. aureola, (Barrett-Hamilton, 1904)
Mustela p. caledoniae, (Tetley, 1939)
Mustela p. furo - fretka domowa, Linnaeus, 1758 - to udomowiona forma tchórza
Mustela p. mosquensis, Heptner, 1966
Mustela p. putorius, Linnaeus, 1758
Mustela p. rothschildi, Pocock, 1932

Hodowla – informacje dla hodowców

Parametry i informacje	Opis
Informacje ogólne o gatunku	Fretka to zwierzę inteligentne, ciekawskie i bardzo towarzyskie, uwielbiające zabawę. Absorbują mocno swojego opiekuna. Fretkę na ogół trzymamy pojedynczo. W grupie trzymamy zwierzęta po sterylizacji/kastracji. Nie gryzą, tylko podgryzają opiekuna. To zwierzę mało odporne na wysokie i niskie temperatury.
Rodzaj klatki i wyposażenie	Fretki trzymamy w wolierze lub w dużej klatce (o szerokości minimum 1 m i wysokości 0,8 m). Zapewniamy domek, kołowrotek, zabawki.
Inne warunki chowu	Fretki znaczą teren moczem oraz wydzieliną z gruczołów okołoodbytowych, mająca zapach piżma. Potrzeby fizjologiczne załatwiają w kuwecie. Fretkę można wypuszczać, aby pobiegała po pokoju. Można ją też wyprowadzać na smyczy na spacery. W takim przypadku fretkę szczepimy co roku na nosówkę i wściekliznę. Należy też przeprowadzać odrobaczanie.
Pokarm	Podajemy pokarm mięsny.
Rozmnażanie	Okres rozrodczy trwa od grudnia do końca czerwca. Owulacja jest prowokowana kopulacją.
Ograniczenia prawne	Czytaj więcej. (UWAGA! Zawsze sprawdź samodzielnie aktualność przepisów w zakresie hodowli zwierząt. Serwis nie ponosi odpowiedzialności za działania użytkowników w tym zakresie.)

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			◂	●	▸							Rodzą się młode tchórze

Pokrewne gatunki ssaków

Ciekawostki

Najbardziej cuchnące ssaki świata

Ciekawostki

Ile śpią ssaki?

Ciekawostki

Najmniejszy ssak

Ciekawostki

Największy ssak

Ciekawostki

Jak dużo jedzą zwierzęta?

QUIZ

Prawda i mity o kotach — quiz

QUIZ

Ssaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963