Dzioborożce

Dzioborożce (Bucerotidae) to rodzina ptaków z rzędu kraskowatych. Rodzina ta liczy dziś 9 rodzajów i 54 gatunki.

Wygląd

Wszystkie dzioborożce mają bardzo duży, zgięty dziób z rogowym kaskiem, zbudowany z gąbczastej tkanki kostnej. Jest więc bardzo lekki. Skrzydła są silne, ogon długi. Nogi są zwykle krótkie. Ma dobrze rozwinięte rzęsy, co jest rzadkością u ptaków. Często na głowie lub na karku znajduje się czubek. Ubarwienie samca i samicy jest takie samo, różnią się kształtem dzioba. Ubarwienie zwykle czarne lub brązowe. Na ogonie lub skrzydłach oraz tułowiu zwykle jasne plamy. Samce o około 10% większe od samic, mają też dłuższe dzioby.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Dzioborożec białodzioby

Anthracoceros malayanus

Dzioborożec białodzioby pochodzi z Indonezji. Ma biały dziób i kask, czarne upierzenie. Prowadzi nadrzewny tryb życia. Jest owocożerny. Samica składa jaja i zamurowuje się w środku.

Dzioborożec bruzdodzioby

Aceros corrugatus

Dzioborożec bruzdodzioby pochodzi z Indonezji. Ma bardzo kolorowy, ogromny dziób i kask, czarne upierzenie za wyjątkiem ogona, głowy i podgardla. Samica na czas wysiadywania jaj i wychowania piskląt zamurowuje się w dziupli.

Dzioborożec długoczuby

Aceros comatus

Dzioborożec długoczuby (Berenicornis comatus) to gatunek dużego ptaka z rodziny dzioborożców. Upierzenie czarno-białe. Na głowie duży, charakterystyczny, biały czub. Ogon biały. Wokół oka niebieskawa skóra. Dziób potężny, wygięty w dół.

Dzioborożec karbodzioby

Rhyticeros plicatus

Dzioborożec karbodzioby (Rhyticeros plicatus) to gatunek ptaka z rodziny dzioborożców. Upierzenie czarne poza białym gardłem i ogonem. Samiec ma kasztanową głowę i szyję.

Dzioborożec maskowy

Penelopides panini

Dzioborożec maskowy (Penelopides panini) to gatunek dzioborożca. Upierzenie czarno-białawe. Na głowie czarna lub żółtawa, biaława maska wokół i poniżej czerwonego oka. Dziób duży, brązowy z poprzecznymi, jasnymi pręgami.

Dzioborożec orientalny

Anthracoceros coronatus

Dzioborożec orientalny (Anthracoceros coronatus) to ptak z rodziny dzioborożców. Upierzenie czarno-białe, przy czym biały jest spód, plamy na policzkach, część piór na skrzydłach.

Dzioborożec palawański

Anthracoceros marchei

Dzioborożec palawański to występujący endemicznie na Filipinach piękny dzioborożec. Ma biały, ogromny dziób i kask, czarne upierzenie za wyjątkiem ogona, głowy i podgardla. Zamieszkuje lasy mangrowe. Gatunek ten jest narażony na wymarcie.

Dzioborożec perukowy

Anorrhinus galeritus

Dzioborożec perukowy (Anorrhinus galeritus) to ptak z rodziny dzioborożców. Upierzenie czarne poza białymi elementami na głowie (obszar wokół oczy i gardło) oraz niebieską otoczką oka. Długi ogon do połowy jest jaśniejszy.

Dzioborożec srebrnolicy

Ceratogymna brevis

Dzioborożec srebrnolicy (Ceratogymna brevis) to piękny ptak z rodziny dzioborożców. Ma imponujący dziób z jeszcze bardziej niesamowitym kaskiem w kolorze jasnobrązowo-szarym. Upierzenie fioletowo-niebieskawe z metalicznym połyskiem.

Dzioborożec trąbiący

Ceratogymna bucinator

Dzioborożec trąbiący (Ceratogymna bucinator) to ptak z rodziny dzioborożców. Upierzenie czarne z wierzchu, białe od spodu. Wokół oczu czerwone pole. Dziób zakrzywiony w dół z pokaźnym kaskiem rogowym.

Dzioborożec wielki

Buceros bicornis

Dzioborożec wielki, homraj (Buceros bicornis) to ptak z rodziny dzioborożców. Upierzenie czarne poza podwójną, białą przepaską na skrzydłach. Ogon żółtobiały z czarną przepaską. Szyja, dziób i fragment brzusznej strony żółtawe.

♂

♀

Dzioboróg abisyński

Bucorvus abyssinicus

Dzioboróg abisyński (Bucorvus abyssinicus) to ptak z rodziny dzioborożców. Upierzenie czarne. Wokół oczu szaroniebieski obszar. Samiec ma czerwone korale na podgardle, samica zaś w kolorze skóry wokół oka.

Dzioboróg kafryjski

Bucorvus leadbeateri

Dzioboróg kafryjski to jeden z dwóch gatunków naziemnych dzioborożców. Żyje w Afryce. Ma czarne upierzenie z jasnymi fragmentami na skrzydłach. Dziób długi, czarny i bardzo mocny.

Toko białogrzbiety

Tockus erythrorhynchus

Toko białogrzbiety (Tockus erythrorhynchus) to ptak z rodziny dzioborożców o czarno-białym upierzeniu z przewagą białego, potężnym, czerwonawym dziobie, wygiętym w dół.

Toko czarnogłowy

Lophoceros alboterminatus

Toko czarnogłowy (Lophoceros alboterminatus) to ptak z rodziny dzioborożców o czarno-białym upierzeniu, potężnym, czerwonawym dziobie z rogowym kaskiem.

♂

Toko nosaty

Lophoceros nasutus

Toko nosaty (Lophoceros nasutus) to ptak z rodziny dzioborożców. Upierzenie szaro-brązowe, białawe od spodu. Dziób wygięty w dół, szary z żółto-białą plamą u samca i żółtą górną częścią i czerwonym końcem u samicy.

Toko żałobny

Lophoceros fasciatus

Toko żałobny (Lophoceros fasciatus) to ptak z rodziny dzioborożców o masywnym, czarno-żółtym, lekko zakrzywionym dziobie. Upierzenie od spodu białe, z wierzchu, na szyji i głowe czarne. Długi, prostokątny ogon.

Toko żółtodzioby

Tockus flavirostris

Toko żółtodzioby (Tockus flavirostris) to ptak z rodziny dzioborożców. Upierzenie czarno-białe, skrzydła upstrzone białymi plamami. Dziób bardzo duży, żółty z pomarańczowymi plamami, wygięty w łuk.

Zdjęcia - galeria

Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

Inne gatunki

dzioborożec hełmiasty (Aceros cassidix)
dzioborożec sumbajski (Aceros everetti)
dzioborożec jasnogłowy (Aceros leucocephalus)
dzioborożec andamański (Aceros narcondami)
dzioborożec rudy (Aceros nipalensis)
dzioborożec fałdodzioby (Aceros undulatus)
dzioborożec kasztanowogłowy (Aceros waldeni)
dzioborożec białobrzuchy (Anthracoceros malabaricus)
dzioborożec czarny (Anthracoceros montani)
toko białoczuby (Berenicornis albocristatus)
toko długoczuby (Berenicornis comatus)
dzioborożec rdzawogłowy (Buceros hydrocorax)
dzioborożec żałobny (Buceros rhinoceros)
dzioborożec modrokoralowy (Ceratogymna atrata)
dzioborożec żółtodzioby (Ceratogymna cylindricus)
dzioborożec niebieskolicy (Ceratogymna elata)
dzioborożec piskliwy (Ceratogymna fistulator)
dzioborożec baniastoczoły (Ceratogymna subcylindricus)
dzioborożec rdzawobrzuchy (Ptilolaemus tickelli)
hełmoróg (Rhinoplax vigil)
toko indyjski (Tockus birostris)
toko ciemny (Tockus bradfieldi)
toko brunatny (Tockus camurus)
toko czarnoskrzydły (Tockus deckeni)
toko szary (Tockus griseus)
toko białoskrzydły (Tockus hartlaubi)
toko srokaty (Tockus hemprichii)
toko plamisty (Tockus jacksoni)
toko czerwonolicy (Tockus leucomelas)
toko plamoskrzydły (Tockus monteiri)
toko płowy (Tockus pallidirostris)

Występowanie i środowisko

Zamieszkują tropiki w Afryce, Azji, na Archipelagu Malajskim, Filipinach, Nowej Gwinei i Wyspach Salomona. Większa część gatunków żyje w środowisku leśnym. Wszystkie afrykańskie gatunki poza jednym, żyją na sawannach.

Tryb życia i zachowanie

Są ptakami nadrzewnymi, dwa gatunki prowadzą naziemny tryb życia. Żyją w stadach lub parach. Są dobrymi lotnikami.

Rozmnażanie

Gnieżdżą się w dziuplach. Samica wymurowuje się w dziupli od środka, zostawiając tylko otwór na dziób. Samica składa 1-6 jaj, wysiadywanie trwa 28-40 dni, pisklęta opuszczają gniazdo po 4-8 tygodniach. Samiec karmi samicę i pisklęta przez otwór. Kał wyrzucają przez otwór. Gdy samica opuszcza dziuple, młode znów ją zalepiają i są karmione przez oboje rodziców. Dzioborożce łączą sie w pary na całe życie.

Pożywienie

Zjadają owoce, jagody, owady i inne małe zwierzęta. Złapaną zdobycz podrzucają i połykają w całości. Wydalają wypluwki z twardymi częściami niestrawionego pokarmu. Dwa gatunki są mięsożerne.