Naczelne

Naczelne (Primates) to rząd wysoko rozwiniętych ssaków, który liczy dziś około 200 gatunków w 11 rodzinach i 60 rodzajach. Do naczelnych należy człowiek. Oprócz niego w Polsce nie występują żadne gatunki tego rzędu. To długowieczne zwierzęta. Naczelne dzieli się na:

• Strepsirhini (lemury i gatunki pokrewne)
• Haplorhini (wyraki, małpy, małpy człekokształtne, człowiek)

Ponadto małpy człekokształtne, człowieka, małpy wąskonose określa się jako Catarrhini, nazywane małpami wąskonosymi, albo właściwymi. Catarrhini dzielimy jeszcze na małpy Starego Świata (Cercopithecoidea), małpy człekoksztatne i człowieka (Hominoidea).

Atlas

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych, opisujących rodziny z wybranego rzędu. Ciemniejsze kafelki oznaczają ważniejsze, bardziej znane rodziny.

Filtry

Użyj poszczególnych filtrów, aby ustalić odpowiednią kolejność wyświetlania rodzin.

Człowiekowate
Hominidae

Liczba gatunków: 7
Liczba gatunków w Polsce: 1

Gibonowate, gibony, gibbony
Hylobatidae

Liczba gatunków: 14
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Indrisy
Indridae

Liczba gatunków: 19
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Lemurkowate
Cheirogaleidae

Liczba gatunków: 33
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Lemurowate, lemury właściwe
Lemuridae

Liczba gatunków: 15
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Lorisowate
Lorisidae

Liczba gatunków: 11
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Małpy wąskonose
Cercopithecidae

Liczba gatunków: 60
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Palczakowate
Daubentoniidae

Liczba gatunków: 1
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Pazurkowce
Callithricidae

Liczba gatunków: 33
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Płaksowate
Cebidae

Liczba gatunków: 29
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Wyraki
Tarsiidae

Liczba gatunków: 4
Liczba gatunków w Polsce: nie występują

Występowanie i środowisko

Zamieszkują głównie strefę podzwrotnikową. W dalekiej przeszłości zasiedlały Europę i Amerykę , gdzie dzisiaj w ogóle nie występują. Większość gatunków żyje w tropikalnych lasach deszczowych. Zamieszkują też sawanny, tereny górskie.

Tryb życia i zachowanie

Zwykle prowadzą nadrzewny tryb życia. Zazwyczaj żyją w stadach.

Morfologia i anatomia

Wszystkie naczelne są stopochodne. Oprócz człekokształtnych, naczelne są wyposażone w ogon. Mają okrągłą głowę, oczy skierowane ku przodowi. Dłonie są chwytne. Lemury mają wydłużony, podobny do psiego pysk.

W kośćcu występuje obojczyk. Palce kończyn są zwykle przeciwstawne (pierwsze z nich w stosunku do pozostałych) i zakończone płaskimi paznokciami. Najlepiej rozwiniętym zmysłem jest wzrok. Samice małp właściwych mają zawsze pojedynczą macicę, krążkowe łożysko, u lemurów macica jest dwudrożna, łożysko rozproszone. U samców prącie zwisa, jądra umieszczone poniżej w worku mosznowym. Mózg jest bardzo dobrze rozwinięty. Naczelne mają 4 typy zębów: kły, siekacze, przedtrzonowe i trzonowe. Młode mają uzębienie mleczne.

Rozmnażanie

Ciąża naczelnych jest długa, a rozwój potomstwa bardzo wolny. Młode są bardzo długo uzależnione od matki. Najczęściej samica rodzi tylko 1 młode.

Pożywienie

Są wszystkożerne z przewagą pokarmu roślinnego w diecie.

Ochrona i zagrożenia

Wiele gatunków jest zagrożonych poprzez likwidację naturalnych środowisk występowania. Do ginących gatunków należą: Hapalemur simus, Lemur fulvus, Lemur macaco, Lepilemur ruficaudatus, Indri indri, Macaca silenus, Papio leucophaeus, Gorilla gorilla berengei i wiele innych.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danego rzędu. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Brak danych.

© medianauka.pl, 2014-01-08, RZAD-23