Naczelne
Naczelne (Primates) to rząd wysoko rozwiniętych ssaków, który liczy dziś około 200 gatunków w 11 rodzinach i 60 rodzajach. Do naczelnych należy człowiek. Oprócz niego w Polsce nie występują żadne gatunki tego rzędu. To długowieczne zwierzęta. Naczelne dzieli się na:
- Strepsirhini (lemury i gatunki pokrewne)
- Haplorhini (wyraki, małpy, małpy człekokształtne, człowiek)
Ponadto małpy człekokształtne, człowieka, małpy wąskonose określa się jako Catarrhini, nazywane małpami wąskonosymi, albo właściwymi. Catarrhini dzielimy jeszcze na małpy Starego Świata (Cercopithecoidea), małpy człekoksztatne i człowieka (Hominoidea).
Rodziny
Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych, opisujących rodziny ssaków z wybranego rzędu.
Inne rodziny
- Cheirogaleidae
- Daubentoniidae
Występowanie i środowisko
Zamieszkują głównie strefę podzwrotnikową. W dalekiej przeszłości zasiedlały Europę i Amerykę , gdzie dzisiaj w ogóle nie występują. Większość gatunków żyje w tropikalnych lasach deszczowych. Zamieszkują też sawanny, tereny górskie.
Tryb życia i zachowanie
Zwykle prowadzą nadrzewny tryb życia. Zazwyczaj żyją w stadach.
Morfologia i anatomia
Wszystkie naczelne są stopochodne. Oprócz człekokształtnych, naczelne są wyposażone w ogon. Mają okrągłą głowę, oczy skierowane ku przodowi. Dłonie są chwytne. Lemury mają wydłużony, podobny do psiego pysk.
W kośćcu występuje obojczyk. Palce kończyn są zwykle przeciwstawne (pierwsze z nich w stosunku do pozostałych) i zakończone płaskimi paznokciami. Najlepiej rozwiniętym zmysłem jest wzrok. Samice małp właściwych mają zawsze pojedynczą macicę, krążkowe łożysko, u lemurów macica jest dwudrożna, łożysko rozproszone. U samców prącie zwisa, jądra umieszczone poniżej w worku mosznowym. Mózg jest bardzo dobrze rozwinięty. Naczelne mają 4 typy zębów: kły, siekacze, przedtrzonowe i trzonowe. Młode mają uzębienie mleczne.
Rozmnażanie
Ciąża naczelnych jest długa, a rozwój potomstwa bardzo wolny. Młode są bardzo długo uzależnione od matki. Najczęściej samica rodzi tylko 1 młode.
Pożywienie
Są wszystkożerne z przewagą pokarmu roślinnego w diecie.
Ochrona i zagrożenia
Wiele gatunków jest zagrożonych poprzez likwidację naturalnych środowisk występowania. Do ginących gatunków należą: Hapalemur simus, Lemur fulvus, Lemur macaco, Lepilemur ruficaudatus, Indri indri, Macaca silenus, Papio leucophaeus, Gorilla gorilla berengei i wiele innych.
Ciekawostki
Brak danych.
Zdjęcia - galeria
© medianauka.pl, 2014-01-08, RZAD-23