Garbatkowate

Garbatkowate (Notodontidae) to rodzina motyli nocnych, do której zaliczamy około 3000 gatunków, z czego 36 występuje w naszym kraju.

Wygląd

Generalnie motyle te mają szare lub brązowe ubarwienie z wyraźnym rysunkiem. Skrzydła pierwszej pary są nieco wydłużone i dość wąskie, zawierają też na brzegach łuski/włoski, które w pozycji spoczynkowej układają się w garb. Drugą parę stanowią skrzydła o zaokrąglonych kształtach. Samce charakteryzują pierzaste czułki.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Białoząbka dwubarwica PL

Leucodonta bicoloria

Białoząbka dwubarwica (Leucodonta bicoloria) to motyl z rodziny garbatkowatych o białym ubarwieniu. Na skrzydłach przednich wzór pomarańczowo-czarnych, nieregularnych smug, prążków i kropek.

Dąbrówka dębowa PL

Drymonia querna

Dąbrówka dębowa (Drymonia querna) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Ubarwienie szaro-brązowe.

Dąbrówka dodona PL

Drymonia dodonaea

Dąbrówka dodona (Drymonia dodonaea) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Ubarwienie szaro-brązowe. Przez środek biegnie jasna przepaska. Strzępina nieco jaśniejsza, prążkowana.

Dąbrówka melagona PL

Drymonia obliterata

Dąbrówka melagona (Drymonia obliterata) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Ubarwienie szaro-brązowe. Przez pole środkowe przebiegają dwie jaśniejsze, zygzakowate linie.

Dzióbica głaszczkówka PL

Pterostoma palpina

Dzióbica głaszczkówka, dzióbica słomka, próchnica słomka (Pterostoma palpina) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Cechą charakterystyczną dla tego gatunku są wysunięte do przodu głaszczki.

Garbatka brzozówka PL

Pheosia gnoma

Garbatka brzozówka (Pheosia gnoma) to motyl z rodziny garbatkowatych. Ubarwienie szare lub brązowawe z poprzeczną linią na tułowiu. Przednie skrzydła białawe z brunatnymi i czarnymi przepaskami.

Garbatka dromaderka PL

Notodonta dromedarius

Garbatka dromaderka (Notodonta dromedarius) to motyl z rodziny garbatkowatych. ciało ubarwione na brunatny kolor z czerwonymi łuskami w środkowej części tułowia. Skrzydła pierwszej pary ciemnobrunatne-fioletowe.

Garbatka miesięcznica PL

Notodonta tritophus

Garbatka miesięcznica (Notodonta tritophus) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Ciało ciemnobrunatne z jaśniejszą plamą pośrodku. Skrzydła pierwszej pary szarobrunatne z rozjaśnieniem w środkowej części skraju.

Garbatka osinówka PL

Pheosia tremula

Garbatka osinówka (Pheosia tremula) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Ubarwienie ciała szaro-brunatne. Skrzydła ubarwione od bieli przez kolor brunatny do czerni, tworzą gradient.

Garbatka zaczepka PL

Peridea anceps

Garbatka zaczepka (Peridea anceps) to motyl z rodziny garbatkowatych. Ubarwienie ciała i przednich skrzydeł szarobrunatne z żółtymi plamkami. Skrzydła tylne bladożółte.

Garbatka zygzakówka PL

Notodonta ziczac

Garbatka zygzakówka (Notodonta ziczac) to motyl z rodziny garbatkowatych. Głowa jasnobrązowa, tułów brązowy z jasnym środkiem. Skrzydła szaro-brązowe z cienkimi przepaskami. W okolicy żyłki poprzecznej widoczna wygięta w łuk plama.

Korowódka dębowa PL

Thaumetopoea processionea

Korowódka dębowa (Thaumetopoea processionea) to gatunek nocnego motyla z rodziny garbatkowatych, do niedawna zaliczany do korowódkowatych (Thaumetopoeidae).

Narożnica zbrojówka PL

Phalera bucephala

Narożnica zbrojówka (Phalera bucephala) to motyl z rodziny garbatkowatych. Głowa i tułów oraz odwłok mają żółtawą i szarą barwę. Skrzydła pierwszej pary szarawe z dużą, żółtawą plamą w szczycie.

Potwora buczynówka PL

Stauropus fagi

Potwora buczynówka (Stauropus fagi) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Najbardziej niezwykła jest gąsienica, której wygląd jest wyjątkowy w świecie motyli.

Widłogonka gronostajka PL

Cerura erminea

Widłogonka gronostajka (Cerura erminea) to motyl nocny z rodziny garbatkowatych, biało ubarwiony z czarnym deseniem. Gąsienica wyjątkowo piękna.

Widłogonka siwica PL

Cerura vinula

Widłogonka siwica (Cerura vinula) to motyl nocny z rodziny garbatkowatych, zwykle biało-szaro, czasem ciemniej ubarwiony, z czarnym, delikatnym deseniem. Skrzydła delikatnie półprzeźroczyste.

Widłogonka widlica PL

Furcula furcula

Widłogonka widlica (Furcula furcula) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Ciało szaro-białe z żółtawymi plamkami na tułowiu. Skrzydła pierwszej pary biało-szare z czarnymi kropkami, przepaskami.

Wiechetka czubatka PL

Ptilodon cucullina

Wiechetka czubatka (Ptilodon cucullina) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Ubarwienie brązowawe. Przy nasadzie przedniego skrzydła jaśniejsze pole, na skraju szarawa plama.

Wiechetka wielbłądka PL

Ptilodon capucina

Wiechetka wielbłądka (Ptilodon capucina) to gatunek motyla z rodziny garbatkowatych. Ubarwienie ciała rdzawe z ciemnymi i jasnymi liniami. Skraj przedniego skrzydła pofalowany.

Wzjeżka łozówka PL

Clostera curtula

Wzjeżka łozówka (Clostera curtula) to gatunek rodzimego motyla nocnego z rodziny garbatkowatych. Na jasnoszarym tle skrzydeł znajdują się białawe i brunatne przepaski. Gąsienice żerują na liściach topoli i wierzby.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Wzjeżka rokitnica (Clostera anachoreta)
Wzjeżka wieszczyca (Clostera anastomosis)
Wzjeżka spalica (Clostera pigra)
Dąbrówka chaonia (Drymonia ruficornis)
Dąbrówka harcownica (Drymonia velitaris)
Widłogonka dwurożka (Furcula bicuspis)
Widłogonka dwojaczka (Furcula bifida)
Garbatka karbica (Gluphisia crenata)
wojnica swarożyca (Harpyia milhauseri)
Garbatka pomianówka (Notodonta torva)
Węgiełka karmelitanka (Odontosia carmelita)
Węgiełka Siewersa (Odontosia sieversii)
Opusznica piórówka (Ptilophora plumigera)
Wzjeżka timon (Pygaera timon)
Naramiennica srebrnica (Spatalia argentina)
Korowódka sosnowa (Thaumetopoea pinivora)

Występowanie i środowisko

Są to motyle lasów liściastych i mieszanych. Są obecne w całej Polsce. Gatunki należące do tej rodziny można spotkać w prawie całej Europie, a ponad połowa gatunków żyje w Ameryce Południowej.

Tryb życia i zachowanie

To motyle o nocnej aktywności. Gąsienice mają często bardzo nietypowe kształty oraz strategie obrony, w tym możliwość atakowania kawasem mrówkowym. Zimuje zwykle postać poczwarki.

Morfologia i anatomia

Krajowe gatunki osiągają od 26 do 78 mm rozpiętości skrzydeł.

Rozmnażanie

Przepoczwarzenie następuje zwykle w kokonie. Ma to miejsce w korze drzew, pośród listowia lub w ziemi.

Pożywienie

Gąsienice żerują na drzewach i krzewach liściastych lub ma roślinach zielnych (znacznie rzadziej).

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

Białoząbka dwubarwica: Okres lotu białoząbki dwubarwicy.

●

Dąbrówka dębowa: Okres lotu dąbrówki dębowej.

●

Dąbrówka dodona: Okres lotu dąbrówki dodony.

●

Dąbrówka melagona: Okres lotu dąbrówki melagony.

●

Dzióbica głaszczkówka: Okres lotu dzióbicy głaszczkówki.

●

Garbatka brzozówka: Okres lotu garbatki brzozówki.

●

Garbatka dromaderka: Okres lotu garbatki dromaderki.

●

Garbatka miesięcznica: Okres lotu garbatki miesięcznicy.

●

Garbatka osinówka: Okres lotu garbatki osinówki.

●

Garbatka zaczepka: Okres lotu garbatki zaczepki.

●

Garbatka zygzakówka: Okres lotu garbatki zygzakówki.

●

Korowódka dębowa: Okres lotu korowódki dębowej.

●

Narożnica zbrojówka: Okres lotu narożnicy zbrojówki.

●

Potwora buczynówka: Okres lotu potwory buczynówki.

●

Widłogonka gronostajka: Okres lotu widłogonki gronostajki.

●

Widłogonka widlica: Okres lotu widłogonki widlicy.

●

Wiechetka czubatka: Okres lotu wiechetki czubatki.

●

Wiechetka wielbłądka: Okres lotu wiechetki wielbłądki.

◂

●

▸

Wzjeżka łozówka: Okres lotu wzjeżki łozówki.

●

Wzjeżka łozówka: Okres, w którym można spotkać gąsienicę wzjeżki łozówki.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

Co to jest efekt motyla?

Co motyl ma wspólnego z efektem motyla? Czy rzeczywiście drobna zmiana w układzie może wywołać katastrofalne skutki? Co ma wspólnego efekt motyla z teorią chaosu?

Czy gąsienice są nudne?

Mówiąc o motylach mamy na myśli przede wszystkim postać imago. Przeglądając atlasy motyli, często w ogóle pomija się gąsienice. Dlaczego? Czyżby były nudne?

Jaki jest największy motyl świata?