Piżmak amerykański

Piżmak amerykański, piżmak, szczur piżmowy, piżmoszczur (Ondatra zibethicus) to ssak z rodziny chomikowatych. Ma miękkie i gęste futro w kolorze brązowym, strona brzuszna jaśniejsza. Ma nieowłosiony ogon, spłaszczony lekko bocznie. Uszy schowane w futrze. Samiec posiada gruczoły, które wydzielają substancję o zapachu piżma. Jest szkodnikiem, niszczy budowle wodne, kopiąc nory.

Zdjęcia – galeria

W galerii publikujemy zdjęcia, grafiki i mapy związane z danym gatunkiem. Klikając na dowolną ikonkę podglądu grafik na końcu galerii, możesz zobaczyć prezentowane tu materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Kliknijk na dowolną miniaturę grafiki aby zobaczyć materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Występowanie i środowisko PL

Pierwotny obszar występowania piżmaka to Ameryka Północna. Sprowadzono go do Europy ze względu na cenne futro i w 1905 roku uciekł z hodowli w Czechach. W ciągu kilkunastu lat rozprzestrzenił się po całej Europie. W Polsce dość powszechny. Rozpowszechnił się też na teren Azji. Występuje na terenach ze stojącą wodą lub z rzekami wolno płynącymi. Przywędrował z Czechosłowacji w 1924, a w roku 1958 był już notowany na terenie całego kraju.

Tryb życia i zachowanie

Zwierzę ziemnowodne. Kopie nory nad brzegiem zbiornika wodnego oraz kopce z gałęzi i liści na płytkiej wodzie. Tworzy kolonie. Komora lęgowa jest usytuowana około 2 km od zbiornika wodnego. Nie zapada w sen zimowy. Buduje magazyny żywności. Piżmak żeruje nad ranem i o zmroku. Może nurkować do 10 minut.

Morfologia i anatomia

Piżmaki dorastają do 66 cm długości ciała, w tym na ogon przypada 20-26 cm. Masa ciała waha się w granicach od 0,6 do 2 kg.

Pożywienie

Piżmak je rośliny wodne, przede wszystkim kłącza tataraku, zielone części innych roślin, młode gałązki drzew i krzewów. Rzadko zjada skorupiaki, mięczaki i owady.

Rozmnażanie

Okres rozrodu trwa od kwietnia do października. Samiec odbywa taniec godowy. Ciąża trwa 25 dni, po której samica rodzi 2-14 młodych. Wyprowadza 3-4 mioty w ciągu roku. Młode są ślepe i nagie. Oczy otwierają po 11 dniach. Po 3 tygodniach opuszczają gniazdo. Dojrzałość płciową uzyskują w 4-8 miesiącu życia.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce piżmak jest gatunkiem łownym z okresem ochronnym. Polowanie na piżmaka jest legalne w okresie od 11 sierpnia do 15 kwietnia. Na terenach hodowli rybackich nie ma okresu ochronnego i można polować na piżmaka przez cały rok. Szkody powodowane przez piżmaka polegają na uszkadzaniu umocnień zbiorników wodnych, zatykają rury melioracyjne. Piżmaki wyrządzają też szkody w uprawach różnych roślin, największe dotyczą upraw kukurydzy.

Ciekawostki

Naturalnym wrogiem piżmaka jest norka amerykańska.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Castor zibethicus Linnaeus, 1766

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●	●	●	●	●	▸			Trwa okres rozrodu piżmaka (szczura piżmowego)

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Pokrewne gatunki ssaków

Chomicznik dżungarski (Phodopus sungorus)

Chomik europejski (Cricetus cricetus)

Karczownik ziemnowodny (Arvicola amphibius)

Nornica ruda (Myodes glareolus)

Nornik zwyczajny (Microtus arvalis)

Nornik bury (Microtus agrestis)

Śnieżnik europejski (Chionomys nivalis)

Ploniarka płowa (Reithrodontomys fulvescens)

Bawełniak arizoński (Sigmodon arizonae)

Chomiczak pręgowany (Cricetulus barabensis)

Chomiczek rumuński (Mesocricetus newtoni)

Rekord szybkości w rozprzestrzenianiu się

Na obce gatunki należy uważać. Niewiele trzeba, aby sprowadzony do parku, ogrodu, stawu obcy gatunek wydostał się z hodowli i skolonizował ogromne obszary.

Ile śpią ssaki?

Ssaki potrafią przesypiać w głębokim śnie naprawdę długi okres czasu. Jakie ssaki śpią najdłużej, a które nie potrzebują zbyt wiele snu?

Najmniejszy ssak

Jakie ssaki osiągają najmniejsze rozmiary na świecie, a jakie w Polsce? Gdzie można je spotkać?

Największy ssak

Który z saków jest największy na świecie, a który w Polsce? Czy w historii żyły większe ssaki niż obecnie? Czy są to ssaki wodne czy lądowe?

Jak dużo jedzą zwierzęta?

Czy tylko człowiek bywa obżartuchem? Czy w świecie zwierząt również można znaleźć łakomczuchów? Ile pokarmu zjadają różne zwierzęta?

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0