Sikorowate, sikory

Sikorowate, sikory (Paridae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 4 rodzaje i 53 gatunki. W Polsce żyje 6 gatunków z tej rodziny ptaków. Wszystkie są lęgowe.

Wygląd

To małe i ruchliwe ptaki. Zazwyczaj ich długość waha się od 11,5 do 14 cm. Mają krótki dziób, krótkie nogi i skrzydła, zaokrąglone. Upierzenie zazwyczaj brązowe, szare, białe i czarne, czasem żółte lub niebieskie. Dymorfizm płciowy mało wyraźny. Samice mają bardziej matowe upierzenie.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Czarnogłówka PL Lęgowy Średnio liczny

Parus montanus

Czarnogłówka (Parus montanus) to mniejszy od wróbla ptak, zaliczany do rodziny sikor, podobny do sikory ubogiej. Od sikory ubogiej różni się wielkością tej plamy, która u czarnogłówki jest większa.

Czubatka PL Lęgowy Średnio liczny

Lophophanes cristatus

Czubatka to sikora szeroko rozpowszechniona w Polsce, ale rzadko widywana. Jej środowiskiem naturalnym są lasy iglaste. Sikorka ta ma charakterystyczny czubek na głowie, z czego wywodzi się jej nazwa. Z wierzchu jest brązowawa, od spodu jasna.

Modraszka, sikora modra PL Lęgowy Liczny

Parus caeruleus

Modraszka, sikora modra to pospolity ptak lęgowy, mniejszy od wróbla, którego można spotkać na terenie całego naszego kraju w lasach mieszanych i liściastych, ogrodach, parkach, o bardzo charakterystycznym niebiesko-żółtawym upierzeniu.

Sikora bogatka PL Lęgowy Liczny

Parus major

Sikora bogatka to pospolity ptak w Polsce. Najczęściej spotykany wśród sikor. Sikorka ta z wierzchu jest oliwkowa, ma czarną główkę, białe policzki, żółty brzuszek z czarnym paskiem - mniejszym u samic.

Sikora cuglowa

Parus wollweberi

Sikora cuglowa (Parus wollweberi) to gatunek ptaka z rodziny sikor. Upierzenie szaro-oliwkowo-żółtawe. Na głowie pokaźny, czarno-biały czubek, boki głowy jaśniejsze z niewyraźną przepaską biegnącą od oka.

Sikora dwubarwna

Baeolophus bicolor

Sikora dwubarwna (Baeolophus bicolor) to jedna z większych amerykańskich sikor. Wierzch ciała oliwkowoszary, spód jasnoszary z rdzawym odcieniem na bokach. Wierzch głowy szary, z wyraźnym czubem.

Sikora lazurowa PL Zalatujący

Parus cyanus

Sikora lazurowa (Parus cyanus) to ptak z rodziny sikor. Głowa i spód są jasne, przez oko biegnie ciemna pręga. Wierzch ciała i tył głowy są niebieskopopielate. Przez skrzydła biegnie biała pręga.

Sikora uboga PL Lęgowy Średnio liczny

Poecile palustris

Sikora uboga jest podobna do czarnogłówki. Jest ptakiem leśnym, unikającym bliskości człowieka. Sterówki są równo ścięte. Głowa jest czarna, policzki białe. Czarna czapeczka ma metaliczny połysk.

Sosnówka PL Lęgowy Liczny

Periparus ater

Sosnówka to najmniejsza sikora w Polsce. Jest typowym ptakiem leśnym, podobnym do sikory bogatki. Charakterystyczna dla sosnówki jest biała plama na karku i potylicy. W odróżnieniu od bogatki, na piersi nie występuje czarny pasek.

Inne gatunki

• Sikora sułtańska (Melanochlora sultanea)
• Sikora akacjowa (Parus afer)
• Sikora białobrzucha (Parus albiventris)
• Sikora kapturowa (Parus amabilis)
• Sikora jasnoskrzydła (Parus atricapillus)
• Sikora siwa (Parus bokharensis)
• Sikora karolińska (Parus carolinensis)
• Sikora namibijska (Parus carpi)
• Sikora północna (Parus cinctus)
• Sikora szara (Parus cinerascens)
• Sikora cynamonowa (Parus davidi)
• Sikora szaroczuba (Parus dichrous)
• Sikora plamista (Parus elegans)
• Sikora smużkowa (Parus fasciiventer)
• Sikora rdzawoszyja (Parus fringillinus)
• Sikora rdzawobrzucha (Parus fufiventris)
• Sikora ciemna (Parus funereus)
• Sikora górska (Parus gambeli)
• Sikora krawatowa (Parus griseiventris)
• Sikora żółtogardła (Parus holsti)
• Sikora kanadyjska (Parus hudsonicus)
• Sikora perska (Parus hyrcanus)
• Sikora kalifornijska (Parus inornatus)
• Sikora białoskrzydła (Parus leucomelas)
• Sikora jasnogrzbieta (Parus leuconotus)
• Sikora żałobna (Parus lugubris)
• Sikora rdzawoboczna (Parus melanolophus)
• Sikora zielonogrzbieta (Parus monticolus)
• Sikora czarna (Parus niger)
• Sikora białokarkowa (Parus nuchalis)
• Sikora mysia (Parus ridgwayi)
• Sikora czarnoczuba (Parus rubidiventris)
• Sikora brunatna (Parus rufescens)
• Sikora czarnopierśna (Parus rufonuchalis)
• Sikora meksykańska (Parus sclateri)
• Sikora białoczelna (Parus semilarvatus)
• Sikora żółtolica (Parus spilonotus)
• Sikora białobrewa (Parus superciliosus)
• Sikora rdzawa (Parus varius)
• Sikora żółtobrzucha (Parus venustulus)
• Sikora czarnoczelna (Parus xanthogenys)
• Pseudosójeczka (Pseudopodoces humilis)
• Sikora oliwkowa (Sylviparus modestus)

Występowanie i środowisko

Zamieszkują Eurazję, Amerykę i Afrykę. Preferują zazwyczaj środowiska leśne.

Tryb życia i zachowanie

Są dość towarzyskie i hałaśliwe. Są też inteligentne i łatwo uczą się od siebie.

Rozmnażanie

Gniazdują w dziuplach. Część gatunków sama drąży dziuple. Wyprowadzają 1-2 lęgi w roku. Jaja wysiaduje tylko samica przez 12-14 dni. Liczba jaj: 4-12. Potomstwem opiekują się oboje rodzice. Młode pozostają w gnieździe przez 17-20 dni. Chętnie gniazdują w budkach lęgowych.

Pożywienie

Podstawą ich pokarmu są owady i nasiona oraz jagody. Część gatunków magazynuje jedzenie.

Ochrona i zagrożenia

Jeden gatunek został uznany za narażony na wyginięcie.

Ciekawostki

Sikory mogą stanowić bardzo istotną rolę w zabijaniu owadzich szkodników. Uważa się, że ptaki mogą pisklętom przynieść do gniazda nawet 10 000 owadów.

W 1929 roku sikory w miejscowości Southampton w Anglii nauczyły się zdejmować kapsle z butelek od mleka i spijać śmietanę. Niedługo potem tę umiejętność nabyły wszystkie sikory w Anglii.

Zdjęcia - galeria

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

Liczebność

Status