Gepard grzywiasty
Gepard grzywiasty, gepard (Acinonyx jubatus) to piękny ssak z rodziny kotów o niezwykle smukłej sylwetce, małej głowie. W przeciwieństwie do innych kotów ma bardzo długie kończyny o tępych i tylko częściowo wysuwanych pazurach. Głowa stosunkowo mała. Spodnia część ciała jest zabarwiona na biało, reszta zabarwiona jest na brązowo-żółto lub szaro z gęsto upakowanymi ciemnymi cętkami. Ma bardzo dobry wzrok. Jest typowym zwierzęciem stepowym.
Występowanie i środowisko
Gepard zamieszkuje rozległe tereny Afryki, Półwyspu Arabskiego. Niegdyś występował niemalże w całej Afryce na terenach otwartych z wyjątkiem pustyni i w Azji południowej aż po Indie.
Tryb życia i zachowanie
Żyje samotnie lub łączy się w małe stada. Prowadzi dzienny tryb życia. Podczas polowania gepard nie zasadza się na ofiarę tylko stosuje pogoń. Jest to jeden z najbardziej łagodnych kotów drapieżnych. Łatwo się oswaja i tresuje. Przywiązuje się do opiekuna. Od oczu do pyska biegną czarne pręgi.
Morfologia i anatomia
Klatka piersiowa jest dość nisko opuszczona. Mieści w sobie jedne z najbardziej sprawnych płuc w świecie zwierząt lądowych. Głowa ma niewielkie rozmiary w porównaniu z resztą ciała. Gepard dorasta do 135-150 cm długości ciała i osiągają ciężar 40-65 kg.
Pożywienie
Zjada mięso antylop oraz innych mniejszych ssaków i ptaków. Czasem napada na bydło.
Rozmnażanie
Ciąża trwa 84-95 dni. Samica rodzi 2-4 młode. Pogoń za ofiarą jest krótka, bo trwa zaledwie 20-60 sekund, a dystans pościgu nie przekracza 500 m.
Ochrona i zagrożenia VU
Gatunek ten jest narażony na wymarcie. Ma status VU w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Podgatunek A. j. hecki oraz A. j. venaticus jest krytycznie zagrożony wymarciem (status CR).
Ciekawostki
Gepard bardzo szybko biega. Jest to najszybciej biegający ssak na świecie. Na krótkim dystansie osiąga prędkość 110 km/h. Podczas biegu pokonuje dystans za pomocą skoków na odległość nawet 7 metrów.
Gepard nie potrafi wspinać się po drzewach.
Ludy Azji używają gepardów do polowań.
Gepardy łatwo się oswajają. Oswojony gepard jest niezwykle łagodny.
Przez blisko połowę czasu biegu geparda jego nogi nie dotykają w ogóle ziemi!
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Acinonyx j. hecki - gepard saharyjski, Hilzheimer, 1913 - północno-zachodnia Afryka
- Acinonyx j. jubatus - gepard grzywiasty, (Schreber, 1775) - południowa Afryka
- Acinonyx j. raineyi - gepard tanzański, Heller, 1913
- Acinonyx j. soemmerringi - gepard abisyński, (Fitzinger, 1855) - północno-wschodnia Afryka
- Acinonyx j. venaticus - gepard perski, (Griffith, 1821) - północna Afryka po Indie
Synonimy
W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:
- Felis jubata Schreber, 1775
Pytania
Ile biegnie gepard?
Dystans pościgu jest niezwykle krótki, bo nie przekraczając na ogół 500 m.
Jaką prędkość osiąga gepard w biegu?
Różne źródła podają wartości od 90 do 110 km/h.
Pokrewne gatunki ssaków
- jaguar amerykański (Panthera onca)
- żbik europejski (Felis silvestris)
- ryś euroazjatycki (Lynx lynx)
- lampart plamisty (Panthera pardus)
- lew afrykański (Panthera leo)
- tygrys azjatycki (Panthera tigris)
- kot domowy (Felis catus)
- manul stepowy (Otocolobus manul)
- irbis śnieżny (Uncia uncia)
- puma płowa (Puma concolor)
- ocelot wielki (Leopardus pardalis)
Dlaczego koty spadają na cztery łapy?
Ile śpią ssaki?
Najmniejszy ssak
Największy ssak
Jak dużo jedzą zwierzęta?
Rasy kotów cz.I — quiz
Prawda i mity o kotach — quiz
Ssaki Polski — quizBibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Klaus Richarz – Zwierzęta w ogrodzie zoologicznym, ISBN 978-83-7175-788-4, Delta
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
- Hanna i Antoni Gucwińscy – Zoologia Tom I Ssaki Część I Leksykon popularnonaukowy., ISBN 83-88988-01-8, Albatros 2003
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Praca zbiorowa – Wielka Encyklopedia Przyrody. Ssaki, ISBN 83-7079-784-9, MUZA SA 1997
- Jiří Gaisler, Jan Zejda – Ssaki świata, ISBN 83-7079-773-3, MUZA SA 1995
© medianauka.pl, 2011-10-23, GAT-87
Data aktualizacji artykułu: 2022-06-25