Gęś zbożowa

Zdjęcie okazu z ZOO we Wrocławiu © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Gęś zbożowa (Anser fabalis) to ptak z grupy gęśców. Samica i samiec oraz młode są ubarwieni tak samo. Upierzenie jest brązowo-szare z białymi poprzecznymi prążkami na grzbietowej części ciała. Pokrywy podogonowe i brzuch są białe. Nogi są pomarańczowe. Dziób czarny z plamą pomarańczową po bokach.

Gęś zbożowa i gęgawa to dzikie gęsi nieco do siebie podobne. Gatunek tu opisywany jest mniejszy od gęgawy. Ma też ciemniejsze upierzenie.

Występowanie i środowisko PL

Grenlandia, Islandia, Spitsbergen, północna Eurazja. Tundra i tajga. zimuje u wybrzeży zachodniej części Europy, nad Morzem Śródziemnym i Kaspijskim oraz w południowej Azji. W Polsce jest licznym ptakiem przelotnym. Na zachodzie kraju zimuje w nielicznych grupach. Podgatunek A. f. rossicus gnieździ się w tundrze, podgatunek A. f. fabalis w tajdze.

Tryb życia i zachowanie

Gęś zbożowa jest ptakiem wędrownym. Przylatuje od lutego do maja, odlatuje między wrześniem a listopadem. Głos jaki wydaje ta gęś to klangor, "ung-ung", "jak-ak-ak".

Morfologia i anatomia

Długość ciała wynosi 66-88 cm, w tym długość ogona do 14 cm. Rozpiętość skrzydeł wynosi 145-175 cm, a ciężar ciała 2-4 kg.

Pożywienie

Pokarm roślinny zbierany na lądzie.

Rozmnażanie

Gniazda zakłada na ziemi w pobliżu zbiorników z wodą. Samica składa jeden raz w roku (3)4-6(8) jaj, które wysiaduje. Samiec w tym czasie czuwa, a po wykluciu piskląt bierze udział w ich wychowaniu.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gęś zbożowa to w Polsce gatunek łowny.

Ciekawostki

Jeżeli widzimy duże klucze na początku jesieni na naszym niebie, to najprawdopodobniej są to klucze gęsi zbożowej.

Gęś tundrowa, tu wykazana jako podgatunek gęsi zbożowej, czasem jest określana jako odrębny gatunek gęsi.

Gęś tundrowa, przed 2020 rokiem gęś zbożowa, jest symbolem Parku Narodowego "Ujście Warty". Konieczna była zmiana nazwy ptaka znajdującego się w logo Parku. W wielotysięcznych stadach. które pojawiają się w Parku, wśród gęgaw, gęsi białoczelnych i innych, rzadszych gatunków, dominuje gęś tundrowa.

Pojawienie się kluczy dzikich gęsi na niebie zwiastuje jesień.

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Anser f. fabalis - gęś tajgowa, Severtsov, 1873
Anser f. middendorffii - gęś tajgowa, Severtsov, 1873
Anser f. serrirostris - gęś tundrowa, Gould, 1852

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
	●											Przez terytorium naszego kraju przelatuje gęś zbożowa w kierunku Skandynawii.
	●	●	●	▸				●	●	●		Przeloty stad dzikich gęsi nad Polską.

Pokrewne gatunki ptaków

Ciekawostki

Jaki ptak najgłębiej nurkuje?

Ciekawostki

Jaki ptak najszybciej pływa?

Ciekawostki

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Ciekawostki

Dlaczego ptaki lecą w kluczu?

Ciekawostki

Czy ptaki się kąpią?

Ciekawostki

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

Ciekawostki

Największe gniazda ptaków

Ciekawostki

Jak dokarmiać ptaki?

Ciekawostki

Najmniejsze ptaki na świecie

Ciekawostki

Największe ptaki na świecie

QUIZ

Ptaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

pod red. Przemysława Busse – Mały Słownik Zoologiczny - PTAKI t.I i II, ISBN 83-214-0043-4, Wiedza Powszechna 1990
IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Michał Radziszewski, Mateusz Matysiak – Atlas Ptaków Polski - ilustrowana encyklopedia, ISBN 978-83-7705-659-2, Fenix
Lars Svensson – Przewodnik Collinsa - Ptaki, ISBN 978-83-7763-261-1, Multico 2012
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek – Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/