Grzyby jadalne
Grzyby spożywa się od niepamiętnych czasów. Są elementem składowym wielu przepisów. Są zwykle dodatkiem do potraw, przyprawą, która nadaje specyficzny smak i zapach sosom, jajecznicy, bigosowi, sałatkom. Można je smażyć, gotować, marynować, suszyć. Zwykle grzyb jadalny musi być poddany obróbce cieplnej. Na surowo zwykle nie może być spożywany. Niemalże każdy surowy grzyb jest trujący!
Grzyby to nie tylko składniki potraw. Ich zbieranie może być pasją i formą spędzania wolnego czasu. Poszukiwanie w lesie wspaniałych okazów, rzadkich gatunków jest czystą radością, formą kontaktu z naturą z efektem nagrody w postaci znaleziska. To jak poszukiwanie skarbów.
Wartość odżywcza grzybów
Grzyby mają niewielką wartość odżywczą. Zwykle grzyb jadalny zawiera:
- 90-93% wody,
- 1,5-5,5% białka,
- 3-5% węglowodany,
- poniżej 1% - tłuszcze, sole mineralne.
To właśnie mikroelementy są najcenniejsze w grzybach. To najczęściej potas, fosfor, mangan, żelazo. Najcenniejsze witaminy to witamina D, B1 i B2, w mniejszej ilości witamina A i C. Pod tym względem grzyby dorównują warzywom!
Białko jest nieprzyswajalne przez człowieka z uwagi na niemożność strawienia chityny, z której zbudowane są ściany komórkowe grzyba.
Atlas grzybów jadalnych
W naszym atlasie grzybów prezentujemy 76 gatunków jadalnych grzybów wraz z ich opisami i zdjęciami. są tu grzyby blaszkowe i kapeluszowe z siatką (rurkami i porami) od spodu. Znajdziesz też tam ostrzeżenia dla grzybiarzy.
Jakie grzyby uznajemy za jadalne?
Nie każdy grzyb, który nie jest trujący jest jadalny. Na przykład wiele hub z uwagi na to, że są zwyczajnie twarde (zdrewniałe) nie zalicza się do jadalnych. Gorzki smak również wyklucza wiele gatunków z katalogu jadalnych grzybów (na przykład goryczak żółciowy).
Należy pamiętać, że każdy grzyb jadalny może spowodować zatrucie. Grzyby są ciężko strawne, a stare owocniki, rozkładając się, wytwarzają toksyny, tak jak rozkładające się mięso. dlatego warto jadać tylko młode i zdrowo wyglądające owocniki.
Należy też wziąć pod uwagę fakt, że każdy człowiek inaczej reaguje na skład chemiczny różnych gatunków grzybów, na przykład na opieńki.
Grzyby niejadalne
To takie grzyby, które nie są trujące, ale nie jada się ich z uwagi na owocniki trudne do spożycia, na przykład zdrewniałe, jak w przypadku hub. Inne powody to nieprzyjemny smak, najczęściej gorzki jak w przypadku goryczaka żółciowego, odrażający zapach lub wygląd, a także z uwagi na rozmiary owocników.
Top 10
Oto wykaz dziesięciu najcenniejszych i najbardziej popularnych grzybów jadalnych, wybranych przez naszą redakcję. Są tu polskie gatunki i obce, spotykane w uprawach. Większość gatunków można znaleźć jednak w Polsce w lasach i na łąkach.
Na pierwszym miejscu umieściliśmy przedstawiciela borowików - króla borowików, czyli borowika szlachetnego i milcząco podczepiliśmy pod ten gatunek inne jadalne borowiki. Przy ustalaniu listy kierowaliśmy się walorami smakowymi, dostępnością i popularnością gatunku w Internecie, rozpoznawalnością i ... subiektywnymi odczuciami autora.
Dodajmy jeszcze 5 kolejnych miejsc w poczekalni.
- opieńka miodowa
- siedzuń sosnowy, czyli popularna kozia broda
- boczniak ostrygowaty
- trufla biała
- koźlarz babka
Nadzór
Ponieważ grzyby mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka w wielu krajach ich zbiór i obrót podlega przepisom prawnym. W Polsce obowiązuje:
Warto z nim się zapoznać.
Ciekawostki
Różne atlasy w różny sposób kwalifikują grzyby pod względem przydatności do spożycia. Generalną zasadą powinno być dla grzybiarzy sprawdzanie aktualnej wiedzy na temat toksyczności grzybów.
Klasycznym przykładem jest tu olszówka. Sam znam osoby, które chętnie zbierają ten gatunek i w starych atlasach można znaleźć je wśród jadalnych gatunków. Dziś olszówki są uznawane za grzyby trujące. Zatrucia jelitowe mogą się pojawić po spożyciu, ale poważniejsze efekty zatrucia mogą się ujawnić po wielu latach częstszego spożywania tych grzybów. Skutki mogą być śmiertelne. Zatrucie przypomina białaczkę.
Grzyby pod ochroną
W Polsce 54 gatunków grzybów wielkoowocnikowych podlega ochronie ścisłej, wraz z grzybami zlichenizowanymi (porosty) to 232 gatunki. Ochrona gatunkowa częściowa obejmuje 63 (90 z porostami) gatunków grzybów.
Grzyby marynowane w occie
Grzybki marynowane w occie to doskonały sposób na zachowanie smaku grzybów na długi czas. Marynowanie w occie nadaje grzybom specyficzny smak. Stają się doskonałą przekąską i dodatkiem do innych potraw.
Jak suszyć grzyby?
Suszenie grzybów to jeden ze sposobów ich konserwowania, bardzo popularny wśród grzybiarzy. Suszenie nadaje grzybom nie tylko trwałość, ale dodaje im także aromatu i nie pozbawia ich przy tym wartości odżywczych.
Jak zbierać grzyby?
Czy przy grzybobraniu należy się kierować jakimiś zasadami? Czy wykręcać grzyby, czy też ścinać je nożykiem? Używać kosza czy reklamówki? Oto garść porad dla grzybiarzy.
Mikoryza
Mikoryza jest to zjawisko współżycia grzybów z korzeniami, a nawet nasionami roślin naczyniowych.
Gdzie na grzyby? Występowanie i mapa grzybów
Gdzie się najlepiej wybrać na grzyby? Kiedy? W jakiej części Polski szukać? Nie wystarczy się wybrać zwyczajnie do lasu. Trzeba wiedzieć jeszcze kiedy i gdzie.
Grzyby trujące
Grzyby mogą zabić. Najgroźniejsze są muchomory, a wśród nich muchomor sromotnikowy i jadowity. dlatego zbieranie grzybów jest dla ludzi odpowiedzialnych.
Grzyby jadalne
Grzyby spożywa się od niepamiętnych czasów. Są elementem składowym wielu przepisów. Są zwykle dodatkiem do potraw, przyprawą, która nadaje specyficzny smak i zapach sosom, jajecznicy, bigosowi, sałatkom.
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Ewald Gerhardt - Grzyby - Wielki ilustrowany przewodnik., ISBN 83-7404-513-2, Bauer-Weltbild Media Sp. z o.o. Klub dla Ciebie 2006
- Ewald Gerhardt - Przewodnik. Grzyby, ISBN 83-7073-084-1, MULTICO 1995
- Markus Fluck - Atlas grzybów - oznaczanie zbiór użytkowanie, 978-83-7175-858-4, Delta 2015
- Hans E.Laux - Atlas grzybów jadalnych i trujących, ISBN 978-83-7773-304-2, RM 2014
© medianauka.pl, 2021-03-20, A-3988