Spis treści:
Pliszkowate
Pliszkowate (Motacillidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 67 gatunków. W Polsce gniazduje 8 gatunków z tej rodziny ptaków. To małe ptaki, do których zaliczamy między innymi świergotki i pliszki.
Wygląd
Pliszkowate to niewielkie, smukłe ptaki o szarym, biało-czarnym, szaro-żółtym upierzeniu. U pliszkowatych występuje dymorfizm płciowy i sezonowy. Świergotki są zwykle szare z wierzchu i jasne od spodu. Dymorfizm płciowy nie występuje. Szponniki są brązowe na grzbiecie, a spód jest żółtawy lub czerwonawy, na piersi często ciemna opaska.
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Motacilla citreola
Pliszka cytrynowa (Motacilla citreola) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. W szacie godowej samiec ma intensywnie żółtą głowę i spód. Białe jest podogonie. Na karku znajduje się czarny pas.

Motacilla cinerea
Pliszka górska to rzadki u nas ptak. Ma najdłuższy ogon ze wszystkich pliszek. Preferuje cieki wodne o szybkim nurcie. Nad okiem biegnie biała brew, a od dzioba ciągnie się biały wąs.

Motacilla alba
Pliszka siwa to dość pospolity w Polsce niewielki, długonogi, delikatny ptak śpiewający. Bardzo szybko i charakterystycznie biega. Widujemy ją często umykającą przed samochodami na ulicach.

Motacilla flava
Pliszka żółta to piękny ptak średnio liczny w Polsce, o żółtym upierzeniu u samca. Szczególnie jaskrawe barwy samiec pliszki żółtej prezentuje na wiosnę. Jest mniejsza od wróbla. Ciało smukłe, ogon długi.

Anthus spinoletta
Siwerniak to rzadki u nas ptak z rodziny pliszkowatych, występujący wyłącznie w wysokich partiach gór. Tylko w okresie zimy pojawia się niżej. W szacie godowej ptak ten ma szarą głowę, jasną brew nad okiem.

Anthus trivialis
Świergotek drzewny (Anthus trivialis) to ptak z rodziny pliszkowatych, podobny do świergotka łąkowego. To nasz najbardziej liczny świergotek i jedyny żyjący w lesie.

Anthus pratensis
Świergotek łąkowy (Anthus pratensis) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych wielkości wróbla. Ubarwienie niepozorne, maskujące, brunatno-szare, z kreskowaniem. Nad okiem biegnie biała brew.

Anthus petrosus
Świergotek nadmorski (Antabus petrosus) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie z wierzchu brązowo-szare z delikatnym kreskowaniem, brązowo-żółtawe od spodu. Wokół oczu żółta, cienka obrączka. Nogi są ciemnobrązowe.

Corydalla campestris
Świergotek polny to największy z krajowych świergotków. Porusza długim ogonem zupełnie tak samo jak pliszka. Nad okiem biegnie jasna brew. Pokrywy skrzydłowe są ciemne z jasnymi brzegami.

Anthus cervinus
Świergotek rdzawogardły to przedstawiciel rodziny pliszkowatych. Najbardziej chyba charakterystyczna jest ceglasta pierś, podbródek, gardło i brew. W szacie godowej samców barwa ta staje się intensywna.

Corydalla richardi
Świergotek szponiasty (Anthus richardi) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie szarobrązowe z wierzchu, białawe od spodu. Na piersi widoczne kreskowanie. Nogi dość długie.

Anthus hodgsoni
Świergotek tajgowy (Anthus hodgsoni) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych, podobny do świergotka drzewnego, od którego różni go zielonkawy odcień upierzenia z wierzchu i wyraźniejsze kreskowanie od spodu.

Anthus gustavi
Świergotek tundrowy (Anthus gustavi) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie brunatno-szare z kreskowaniem. Na białawym spodzie wyraźne kreskowanie (pierś i boki).

Motacilla grandis
Pliszka duża (Motacilla grandis) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie czarno-białe. Czarna jest głowa, wierzch, cześć skrzydeł i ogon. Reszta biała, w tym czoło, brew, spód.

Dendronanthus indicus
Pliszka leśna (Dendronanthus indicus) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Wierzch oliwkowy, spód białawy. Na piersi dwie czarne obroże. Skrzydła czarno-białe. Głowa mała.

Motacilla aguimp
Pliszka srokata (Motacilla aguimp) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie czarno-białe, z czego spód, szeroka brew, boki szyi, gardło i część piór skrzydeł są białe, reszta czarna.

Motacilla madaraspatensis
Pliszka żałobna (Motacilla maderaspatensis) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie czarno-białe. Wierzch czarny, czarne jest też gardło, szyja i pierś. Spód i część skrzydła białe. Nad okiem biegnie gruby, biały pas.

Macronyx ameliae
Szponnik różowogardły (Macronyx ameliae) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie z wierzchu brązowawe w ciemne plamy. Nad okiem jasna brew. Gardło różowoczerwone.

Macronyx capensis
Szponnik rudobrewy (Macronyx capensis) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie z wierzchu brązowawe w ciemne plamy. Nad okiem jasna, rdzawo-żółtawa brew. Gardło pomarańczowe w czarnej obwódce.

Macronyx croceus
Szponnik żółtogardły (Macronyx croceus) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie z wierzchu brązowe z ciemnymi plamami. Brew, gardło i spód żółte. Wąs i obroża w czarnym kolorze.

Anthus antarcticus
Świergotek antarktyczny (Anthus antarcticus) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie żółto-brązowe z ciemnym kreskowaniem. Spód jaśniejszy. Dziób lekko zakrzywiony w dół.

Corydalla similis
Świergotek długodzioby (Corydalla similis) to ptak z rodziny pliszkowatych. Upierzenie płowe z jaśniejszym spodem, charakterystyczna, jasną brwią. Dziób dość długi.

Corydalla berthelotii
Świergotek kanaryjski (Corydalla berthelotii) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Wierzch szaro-brązowy, spód biały z ciemnym kreskowaniem na piersi.

Cinaedium lineiventre
Świergotek kreskowany (Cinaedium lineiventre) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Wierzch brązowy, spód jasnobrązowy z ciemnym kreskowaniem. Nad okiem jasna brew.

Corydalla novaeseelandiae
Świergotek nowozelandzki (Corydalla novaeseelandiae) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie z wierzchu brązowawe, spód jaśniejszy. Przez oko biegnie ciemniejsza maska.

Corydalla vaalensis
Świergotek płowy (Anthus vaalensis) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Sylwetka smukła, upierzenie płowe z wierzchu, jasne od spodu.

Anthus roseatus
Świergotek różowy (Anthus roseatus) to gatunek ptaka z rodziny pliszkowatych. Upierzenie brązowo-żółtawe. Samiec w szacie godowej ma różowy odcień spodniej części ciała.
Zdjęcia - galeria
Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.



























Inne gatunki
- świergotek andyjski (Anthus bogotensis)
- świergotek krótkoogonowy (Anthus brachyurus)
- świergotek zaroślowy (Anthus caffer)
- świergotek paragwajski (Anthus chacoensis)
- świergotek patagoński (Anthus correndera)
- świergotek krótkodzioby (Anthus furcatus)
- świergotek górski (Anthus gutturalis)
- świergotek trawny (Anthus hellmayri)
- świergotek żółtawy (Anthus lutescens)
- świergotek ochrowy (Anthus nattereri)
- świergotek samotny (Anthus nilghiriensis)
- świergotek peruwiański (Anthus peruvianus)
- świergotek bagienny (Anthus rubescens)
- świergotek białogardły (Anthus sokokensis)
- świergotek preriowy (Anthus spragueii)
- świergotek natalski (Cinaedium crenatum)
- świergotek australijski (Corydalla australis)
- świergotek cynamonowy (Corydalla cinnamomea)
- świergotek stepowy (Corydalla godlewskii)
- świergotek skalny (Corydalla hoeschi)
- świergotek gładki (Corydalla leucophrys)
- świergotek brzegowy (Corydalla melindae)
- świergotek brązowy (Corydalla nyassae)
- świergotek długonogi (Corydalla pallidiventris)
- świergotek rdzawy (Corydalla rufula)
- świergotek himalajski (Corydalla sylvana)
- szponnik złotogardły (Macronyx aurantiigula)
- szponnik żółty (Macronyx chloris)
- szponnik górski (Macronyx flavicollis)
- szponnik żółtobrewy (Macronyx fuelleborni)
- szponnik cynamonowy (Macronyx grimwoodi)
- szponnik kenijski (Macronyx sharpei)
- świergotek molucki (Madanga ruficollis)
- kusopliszka (Motacilla bocagii)
- pliszka obrożna (Motacilla capensis)
- pliszka jasna (Motacilla clara)
- pliszka malgaska (Motacilla flaviventris)
- pliszka indochińska (Motacilla samveasnae)
- pliszka syberyjska (Motacilla tschutschensis)
- świergotnik (Tmetothylacus tenellus)
Występowanie i środowisko
Są kosmopolityczne. Zamieszkują tundrę, stepy, prerie, różne inne tereny otwarte z zadrzewieniami.
Tryb życia i zachowanie
Przejawiają agresywne zachowania terytorialne. Wiele gatunków to ptaki wędrowne.
Rozmnażanie
Loty godowe są bardzo widowiskowe. Gniazda zakładają zwykle na ziemi, czasem w szczelinach, jamach, otworach w budynkach. Jest to budowla w kształcie czarki zbudowana z suchych liści, traw, włosia i piór. Gniazdo zwykle buduje samica. Liczba jaj: 2-7. Pisklęta są gniazdownikami. U pliszek wysiadywaniem zajmuje się samiec i samica, u świergotków tylko samica. Czas wysiadywania to 11-16 dni. Pisklęta karmi samiec i samica. Pisklęta pozostają w gnieździe przez 11-17 dni.
Pożywienie
Odżywiają się głównie stawonogami, w tym pasikonikami, zjadają też ślimaki, skąposzczety. Nasiona zjadają rzadko.
Ochrona i zagrożenia
Dwa gatunki są zagrożone, trzy kolejne gatunki uważa się za narażone na wyginięcie.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
◂ | ● | ● | Pliszka cytrynowa: Okres lęgowy pliszki cytrynowej. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | Pliszka cytrynowa: Możliwość obserwacji w Polsce pliszki cytrynowej. | ||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Pliszka górska: Okres występowania w Polsce pliszki górskiej. | ||||
● | Pliszka siwa: Pliszka siwa przylatuje do Polski. | |||||||||||
● | ● | Pliszka siwa: Trwa pierwszy okres lęgowy pliszki siwej | ||||||||||
● | ● | Pliszka siwa: Trwa drugi okres lęgowy pliszki siwej | ||||||||||
◂ | ● | ▸ | Pliszka siwa: Pliszka siwa odlatuje na zimowiska. | |||||||||
◂ | ● | ▸ | Pliszka żółta: Pliszka żółta pojawia się w naszym kraju. | |||||||||
● | ▸ | Pliszka żółta: Trwa okres lęgowy pliszki żółtej. | ||||||||||
◂ | ● | Pliszka żółta: Pliszka żółta odlatuje z Polski na zimowiska. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Siwerniak: Okres występowania w Polsce siwerniaka. |
● | ● | ● | Siwerniak: Samica siwerniaka może w tym czasie składać jaja. | |||||||||
● | ▸ | Świergotek drzewny: Okres lęgowy świergotka drzewnego. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Świergotek drzewny: Możliwość obserwacji w Polsce świergotka drzewnego. | |||||
● | ● | Świergotek łąkowy: Przylot do Polski świergotka łąkowego. | ||||||||||
◂ | ● | ● | ▸ | Świergotek łąkowy: Okres lęgów u świergotka łąkowego. | ||||||||
● | ● | ● | Świergotek łąkowy: Okres odlotu świergotka łąkowego. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Świergotek polny: W Polsce występuje świergotek polny. | |||||
◂ | ● | ▸ | Świergotek polny: Samica świergotka polnego składa jaja. W zniesieniu 3-5 jaj, wyjątkowo 6. | |||||||||
● | ● | ▸ | ● | ● | ● | Świergotek rdzawogardły: Przeloty przez Polskę świergotka rdzawogardłego. |
Oznaczenia
Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.
Występowanie w Polsce
Liczebność
Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).
Status
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
Ptaki online na żywo

W Internecie jest wiele stron z możliwością podglądania ptaków na żywo online, za pośrednictwem kamer. Najczęściej podgląda się ptaki w ich gniazdach oraz przy karmnikach.
Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?
Ile jest ptaków na świecie?

Czy ptaków jest więcej niż ludzi na świecie? Ile jest gatunków ptaków na świecie a ile w Polsce? Które gatunki są najliczniejsze, a które rzadkie?
Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

To, co robi kukułka nosi nazwę pasożytnictwa lęgowego. Czy w świecie przyrody kukułka jest wyjątkiem, czy też jest to zjawisko spotykane także u innych gatunków?
Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.
Najmniejsze ptaki na świecie

Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?
Największe ptaki na świecie

Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?
© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-23
Data aktualizacji artykułu: 2021-09-26