Spis treści:
Pliszkowate
Pliszkowate (Motacillidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 67 gatunków. W Polsce gniazduje 8 gatunków z tej rodziny ptaków. To małe ptaki, do których zaliczamy między innymi świergotki i pliszki.
Pliszkowate to niewielkie, smukłe ptaki o szarym, biało-czarnym, szaro-żółtym upierzeniu. U pliszkowatych występuje dymorfizm płciowy i sezonowy. Świergotki są zwykle szare z wierzchu i jasne od spodu. Dymorfizm płciowy nie występuje. Szponniki są brązowe na grzbiecie, a spód jest żółtawy lub czerwonawy, na piersi często ciemna opaska.
Występowanie i środowisko
Są kosmopolityczne. Zamieszkują tundrę, stepy, prerie, różne inne tereny otwarte z zadrzewieniami.
Tryb życia i zachowanie
Przejawiają agresywne zachowania terytorialne. Wiele gatunków to ptaki wędrowne.
Rozmnażanie
Loty godowe są bardzo widowiskowe. Gniazda zakładają zwykle na ziemi, czasem w szczelinach, jamach, otworach w budynkach. Jest to budowla w kształcie czarki zbudowana z suchych liści, traw, włosia i piór. Gniazdo zwykle buduje samica. Liczba jaj: 2-7. Pisklęta są gniazdownikami. U pliszek wysiadywaniem zajmuje się samiec i samica, u świergotków tylko samica. Czas wysiadywania to 11-16 dni. Pisklęta karmi samiec i samica. Pisklęta pozostają w gnieździe przez 11-17 dni.
Pożywienie
Odżywiają się głównie stawonogami, w tym pasikonikami, zjadają też ślimaki, skąposzczety. Nasiona zjadają rzadko.
Ochrona i zagrożenia
Dwa gatunki są zagrożone, trzy kolejne gatunki uważa się za narażone na wyginięcie.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny. Kliknij nazwę gatunkową, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.
- Pliszka cytrynowa (Motacilla citreola) PL
- Pliszka górska (Motacilla cinerea) PL
- Pliszka siwa (Motacilla alba) PL
- Pliszka żółta (Motacilla flava) PL
- Siwerniak (Anthus spinoletta) PL
- Świergotek drzewny (Anthus trivialis) PL
- Świergotek łąkowy (Anthus pratensis) PL
- Świergotek nadmorski (Anthus petrosus) PL
- Świergotek polny (Corydalla campestris) PL
- Świergotek rdzawogardły (Anthus cervinus) PL
- Świergotek szponiasty (Corydalla richardi) PL
- Świergotek tajgowy (Anthus hodgsoni) PL
- Świergotek tundrowy (Anthus gustavi) PL
- Pliszka duża (Motacilla grandis)
- Pliszka leśna (Dendronanthus indicus)
- Pliszka srokata (Motacilla aguimp)
- Pliszka żałobna (Motacilla madaraspatensis)
- Szponnik różowogardły (Macronyx ameliae)
- Szponnik rudobrewy (Macronyx capensis)
- Szponnik żółtogardły (Macronyx croceus)
- Świergotek antarktyczny (Anthus antarcticus)
- Świergotek długodzioby (Corydalla similis)
- Świergotek kanaryjski (Corydalla berthelotii)
- Świergotek kreskowany (Cinaedium lineiventre)
- Świergotek nowozelandzki (Corydalla novaeseelandiae)
- Świergotek płowy (Corydalla vaalensis)
- Świergotek różowy (Anthus roseatus)
Inne gatunki
- świergotek andyjski (Anthus bogotensis)
- świergotek krótkoogonowy (Anthus brachyurus)
- świergotek zaroślowy (Anthus caffer)
- świergotek paragwajski (Anthus chacoensis)
- świergotek patagoński (Anthus correndera)
- świergotek krótkodzioby (Anthus furcatus)
- świergotek górski (Anthus gutturalis)
- świergotek trawny (Anthus hellmayri)
- świergotek żółtawy (Anthus lutescens)
- świergotek ochrowy (Anthus nattereri)
- świergotek samotny (Anthus nilghiriensis)
- świergotek peruwiański (Anthus peruvianus)
- świergotek bagienny (Anthus rubescens)
- świergotek białogardły (Anthus sokokensis)
- świergotek preriowy (Anthus spragueii)
- świergotek natalski (Cinaedium crenatum)
- świergotek australijski (Corydalla australis)
- świergotek cynamonowy (Corydalla cinnamomea)
- świergotek stepowy (Corydalla godlewskii)
- świergotek skalny (Corydalla hoeschi)
- świergotek gładki (Corydalla leucophrys)
- świergotek brzegowy (Corydalla melindae)
- świergotek brązowy (Corydalla nyassae)
- świergotek długonogi (Corydalla pallidiventris)
- świergotek rdzawy (Corydalla rufula)
- świergotek himalajski (Corydalla sylvana)
- szponnik złotogardły (Macronyx aurantiigula)
- szponnik żółty (Macronyx chloris)
- szponnik górski (Macronyx flavicollis)
- szponnik żółtobrewy (Macronyx fuelleborni)
- szponnik cynamonowy (Macronyx grimwoodi)
- szponnik kenijski (Macronyx sharpei)
- świergotek molucki (Madanga ruficollis)
- kusopliszka (Motacilla bocagii)
- pliszka obrożna (Motacilla capensis)
- pliszka jasna (Motacilla clara)
- pliszka malgaska (Motacilla flaviventris)
- pliszka indochińska (Motacilla samveasnae)
- pliszka syberyjska (Motacilla tschutschensis)
- świergotnik (Tmetothylacus tenellus)
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ◂ | ● | ● | Okres lęgowy pliszki cytrynowej. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | Możliwość obserwacji w Polsce pliszki cytrynowej. | ||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Okres występowania w Polsce pliszki górskiej. | ||||
| ● | Pliszka siwa przylatuje do Polski. | |||||||||||
| ● | ● | Trwa pierwszy okres lęgowy pliszki siwej | ||||||||||
| ● | ● | Trwa drugi okres lęgowy pliszki siwej | ||||||||||
| ◂ | ● | ▸ | Pliszka siwa odlatuje na zimowiska. | |||||||||
| ◂ | ● | ▸ | Pliszka żółta pojawia się w naszym kraju. | |||||||||
| ● | ▸ | Trwa okres lęgowy pliszki żółtej. | ||||||||||
| ◂ | ● | Pliszka żółta odlatuje z Polski na zimowiska. | ||||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Okres występowania w Polsce siwerniaka. |
| ● | ● | ● | Samica siwerniaka może w tym czasie składać jaja. | |||||||||
| ● | ▸ | Okres lęgowy świergotka drzewnego. | ||||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Możliwość obserwacji w Polsce świergotka drzewnego. | |||||
| ● | ● | Przylot do Polski świergotka łąkowego. | ||||||||||
| ◂ | ● | ● | ▸ | Okres lęgów u świergotka łąkowego. | ||||||||
| ● | ● | ● | Okres odlotu świergotka łąkowego. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | W Polsce występuje świergotek polny. | |||||
| ◂ | ● | ▸ | Samica świergotka polnego składa jaja. W zniesieniu 3-5 jaj, wyjątkowo 6. | |||||||||
| ● | ● | ▸ | ● | ● | ● | Przeloty przez Polskę świergotka rdzawogardłego. |
Oznaczenia
Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.
Występowanie w Polsce
Liczebność
Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).
Status
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-23
Data aktualizacji artykułu: 2021-09-26