Spis treści:

Trznadlowate

Trznadlowate (Emberizidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 42 gatunki. W Polsce gniazdują 2 gatunki z tej rodziny ptaków.

Wygląd

To ptaki małych i średnich rozmiarów o upierzeniu brązowawym, czarnym, białym, pomarańczowym, żółtym i czerwonym. Mają charakterystyczny stożkowaty dziób, który jest przystosowany do rozłupywania nasion i oddzielania łusek od ziaren.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Cierlik PL Zalatujący

Emberiza cirlus

Cierlik (Emberiza cirlus) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Samiec ma czarną kreskę, która biegnie przez oko, ciemne są też pokrywy uszne oraz gardło. Gniazduje nisko nad ziemią w krzewach.

Głuszek PL Zalatujący wyjątkowo

Emberiza cia

Głuszek (Emberiza cia) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Głowa, kark i wole są szare. Po bokach głowy występują trzy czarne pasy. Wierzch ciała rdzawy z czarnym kreskowaniem, kuper brunatny, spód cynamonowy.

Ortolan PL Lęgowy Średnio liczny !

Emberiza hortulana

Ortolan to średnio liczny ptak w Polsce, zajmujący tereny rolnicze w bliskości lasów. Samiec ma charakterystyczny żółty wąs. Wyraźna jest też żółta obrączka wokół czarnego oka. Z wierzchu ptak ten jest brązowy, ciemno kreskowany.

Potrzeszcz PL Lęgowy Średnio liczny

Emberiza calandra

Potrzeszcz to ptak polny i łąkowy z podrodziny trznadlowatych, największy przedstawiciel trznadli w kraju. Upierzenie brunatnoszare, kreskowane, spód jaśniejszy. Samica i samiec są podobnej wielkości.

Potrzos (zwyczajny) PL Lęgowy Liczny

Schoeniclus schoeniclus

Potrzos to jedyny trznadel w Polsce, który związany jest z wilgotnym środowiskiem. Samiec ma charakterystyczną czarną głowę z białym wąsem i obrożą. Z wierzchu jest brązowy z ciemnymi paskami, od spodu jest szary z delikatnym kreskowaniem.

Trznadel PL Lęgowy Bardzo liczny

Emberiza citrinella

Trznadel to niewielki, dość liczny w Polsce ptak z podrodziny trznadlowatych o pięknym , cytrynowym upierzeniu głowy i piersi u samców w okresie godowym. Kuper jest brązowawy. Skrajne sterówki są białe. Samica jest mniej żółta.

♀

Trznadel białogłowy PL Lęgowy Zalatujący wyjątkowo Skrajnie nieliczny

Emberiza leucocephalos

Trznadel białogłowy (Emberiza leucocephalos) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych podobny do trznadla, od którego różni się przede wszystkim białym upierzeniem w miejsce żółtego.

♂

Trznadel czarnogłowy PL Zalatujący wyjątkowo

Granativora melanocephala

Trznadel czarnogłowy (Emberiza melanocephala) to ptak z rodziny trznadlowatych. Samiec ma czarną głowę z wierzchu i po bokach, reszta głowy żółta. Wierzch brązowy, spód żółty.

Trznadel czubaty PL Zalatujący

Schoeniclus rusticus

Trznadel czubaty (Emberiza rustica) to gatunek ptaka wróblowego z rodziny trznadlowatych. Samiec w szacie letniej ma głowę z wierzchu po bokach czarne. Gardło jest białe. Nad okiem biegnie biała brew. Na szyi widoczna brązowa obroża.

Trznadel złotawy PL Zalatujący

Schoeniclus aureolus

Trznadel złotawy (Emberiza aureola) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Samiec ma w szacie godowej gardło i policzki czarne. Głowa z wierzchu, kark i fragment piersi oraz kuper - brązowe. Wierzch ciemnobrązowy, kasztanowaty.

Trznadelek PL Zalatujący

Schoeniclus pusillus

Trznadelek (Emberiza pusilla) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Głowa z wierzchu i policzki są brązowe, z czarnym brzegiem. Wierzch brązowy z grubymi, czarnymi kreskami.

Trznadel cynamonowy

Fringillaria tahapisi

Trznadel cynamonowy (Fringillaria tahapisi) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Głowa w czarno-popielate pasy, gardło ciemne z jasnymi piórkami, pierś i brzuch cynamonowe. Wierzch ciemnobrązowy.

Trznadel łąkowy

Emberiza cioides

Trznadel łąkowy (Emberiza cioides) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Samiec ma brązową czapeczkę, czarną maskę, rozszerzającą się za okiem i cienki wąs, łączący się z tyłu z maską. Pierś i boki rdzawe.

Trznadel maskowy

Fringillaria capensis

Trznadel maskowy (Fringillaria capensis) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Głowa w czarno-białe pasy, spód szarawy, wierzch brązowo-szarawy w ciemne kreski.

Trznadel modrogłowy

Emberiza caesia

Trznadel modrogłowy (Emberiza caesia) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych, podobny do ortolana. Głowa niebiesko-szara z rdzawym wąsem. Spód rdzawy, wierzch brązowawy, ciemno kreskowany.

Trznadel popielaty

Emberiza cineracea

Trznadel popielaty (Emberiza cineracea) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Głowa żółtawa, wierzch brązowawy, spód jasny.

♂

Trznadel rudogłowy

Granativora bruniceps

Trznadel rudogłowy (Granativora bruniceps) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Ptak ten jest spotykany w hodowli. Ma brązowy wierzch, żółty od spód. Samiec ma rdzawą głowę i pierś.

Trznadel srebrnogłowy

Emberiza stewarti

Trznadel srebrnogłowy (Emberiza stewarti) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Upierzenie brązowe w ciemne plamy, spód jasnopłowy, na piersi zbiegają się dwie trójkątne, brązowe plamy.

Trznadel złotobrzuchy

Fringillaria flaviventris

Trznadel złotobrzuchy (Fringillaria flaviventris) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Głowa w czarno-białe pasy, gardło, pierś i brzuch żółte, podogonie białe. Wierzch brązowy.

♂

Trznadel żółtogardły

Schoeniclus elegans

Trznadel żółtogardły (Schoeniclus elegans) to gatunek ptaka z rodziny trznadlowatych. Upierzenie z wierzchu brązowe, spód biały z brązowym kreskowaniem po bokach. U samca poza tym żółte gardło i czarna przepaska na piersi.

Zdjęcia - galeria

Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

Inne gatunki

trznadel skalny (Emberiza buchanani)
trznadel rdzawouchy (Emberiza fucata)
trznadel Godlewskiego (Emberiza godlewskii)
trznadel Jankowskiego (Emberiza jankowskii)
trznadel tybetański (Emberiza koslowi)
trznadel rdzawogrzbiety (Fringillaria affinis)
trznadel szaroboczny (Fringillaria cabanisi)
trznadel skowronkowaty (Fringillaria impetuani)
trznadel sawannowy (Fringillaria poliopleura)
trznadel saharyjski (Fringillaria sahari)
trznadel sokotrzański (Fringillaria socotrana)
trznadel smużkowany (Fringillaria striolata)
trznadel rudoskrzydły (Melophus lathami)
trznadel złotobrewy (Schoeniclus chrysophrys)
potrzos popielaty (Schoeniclus pallasi)
trznadel rudy (Schoeniclus rutilus)
trznadel chiński (Schoeniclus siemsseni)
trznadel szarogłowy (Schoeniclus spodocephala)
trznadel żółty (Schoeniclus sulphuratus)
trznadel amurski (Schoeniclus tristrami)
trznadel szary (Schoeniclus variabilis)
trznadel mandżurski (Schoeniclus yessoensis)

Występowanie i środowisko

Są kosmopolityczne. Nie występują poza Antarktydą i Australią. Zasiedlają tereny nie porośnięte drzewami w Eurazji, poza tym także w zadrzewieniach.

Rozmnażanie

Gniazdo ma kształt czarki, budowane w ukryciu na ziemi lub nisko nad ziemią w zakrzewieniach. Liczba jaj: 2-7. Wysiadywanie trwa do 2 tygodni. Pisklęta przebywają w gnieździe przez 10-15 dni.

Pożywienie

Trznadlowate żywią się przede wszystkim ziarnami zbieranymi na ziemi, ale dietę uzupełniają bezkręgowcami, owocami i pąkami kwiatów.

Ochrona i zagrożenia

Trzy gatunki ziarnojadków są krytycznie zagrożone wyginięciem. Dwa kolejne gatunki są zagrożone.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

▸

Ortolan: W naszym kraju w tym okresie można obserwować ortolana.

◂

●

Potrzeszcz: Potrzeszcz wyprowadza pierwszy lęg w roku. Samica składa jaja w maju.

◂

▸

Potrzeszcz: Potrzeszcz czasem wyprowadza drugi lęg w roku.

◂

▸

Potrzeszcz: Potrzeszcze zbierają się w stada i część z nich odlatuje na zachód.

●

Potrzos (zwyczajny): W naszym kraju w tym okresie można obserwować potrzosa.

●

▸

Potrzos (zwyczajny): Okres składania jaj przez potrzosa.

◂

▸

Trznadel: Trwa pierwszy okres lęgowy trznadla

◂

▸

Trznadel: Trwa drugi okres lęgowy trznadla

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/

Ptaki online na żywo

W Internecie jest wiele stron z możliwością podglądania ptaków na żywo online, za pośrednictwem kamer. Najczęściej podgląda się ptaki w ich gniazdach oraz przy karmnikach.

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?

Ile jest ptaków na świecie?

Czy ptaków jest więcej niż ludzi na świecie? Ile jest gatunków ptaków na świecie a ile w Polsce? Które gatunki są najliczniejsze, a które rzadkie?

Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.

Jak dokarmiać ptaki?