Grubodziób

Grubodziób (Coccothraustes coccothraustes) to ptak z rodziny łuszczaków, dużo większy od wróbla, mniejszy od szpaka, o stosunkowo potężnym dziobie. Niektóre lotki są wachlarzowato zakończone. Samiec ma kasztanowatą głowę, szary kark, brązowy wierzch ciała. Lotki metalicznie czarne, biała pręga na skrzydle. Wokół dzioba i oka czarna obwódka, która łączy się z czarną plamą na podbródku. Ogon dość krótki. Samiec i samica są podobnie ubarwieni i tej samej wielkości.

© fotomaster - Fotolia.com

Nazwa gatunku

Grubodziób

Nazwa łacińska

Coccothraustes coccothraustes

Nazwy obce

angielska: Hawfinch
niemiecka: Kernbeißer
czeska: Dlask tlustozobý
francuska: Gros-bec casse-noyaux

Pierwsze opisanie gatunku

(Linnaeus, 1758)

Obszar występowania

Europa - tak; Polska - tak;
Azja - tak;
Afryka - nie;
Ameryka Północna - nie;
Ameryka Południowa - nie;
Australia - nie;
Antarktyda - nie;

Legenda

Obszary całorocznego występowania
Obszary gniazdowania
Obszary zimowania

Wielkość

Długość: od 16 cm do 18 cm
Długość ogona: 6 cm
Rozpiętość skrzydeł: od 29 cm do 33 cm.
Ciężar: od 46 g do 70 g

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Ptaki (Aves)
Rząd: Wróblowate, wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: Ziarnojady, łuszczaki (Fringillidae)

Głos

Wydaje odgłosy przypominające "tsit" lub "tsijt". Dość rzadko śpiewa, jeśli to robi, to cicho i przypomina delikatne ćwierkanie.

Jaja

Jaja są niebieskawe, z szarymi plamkami i nitkami.

Występowanie i środowisko

Europa, część Azji. Zimuje w środkowo-wschodniej Europie (także w Polsce), Azji Centralnej, południowej. W Polsce występuje rzadko, a występowanie zdaje się mieć związek z występowaniem nasion buka i grabu. Lasy liściaste i mieszane.

Tryb życia i zachowanie

Poza lęgami tworzy niewielkie stada. Zwykle przebywa w koronach drzew. Można go wykryć w zasadzie jedynie po wydawanych odgłosach. Jest płochliwy i cichy. Nie wyróżnia go charakterystyczny lot.

Pożywienie

Grubodziób zjada nasiona grabu, buka, innych drzew, także wiśni, czereśni, tarniny, oliwki, trześni i śliwy. Zjada też jagody, pączki drzew i młode pędy. Pisklęta karmione są owadami i ich larwami.

Rozmnażanie

Jest to gatunek monogamiczny. Gniazduje na drzewach na wysokości 4-7 m. Gniazdo jest zbudowane z patyków drzew liściastych i wysłane jest porostami i korzonkami. Samica składa raz w roku od przełomu kwietnia i maja 3-4 jaja, które wysiaduje przez 14 dni. Gniazdowanie trwa do czerwca. Czasem, ale rzadko, występują dwa lęgi w roku. Młode w gnieździe pozostają 2 tygodnie.

Ochrona i zagrożenia

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce grubodzioby podlegają ochronie gatunkowej.

Ciekawostki

Ptak ten ma niezwykle mocny dziób. Potrafi rozłupać pestki wiśni, czereśni a nawet śliwy. Grubodziób potrzebuje zaledwie 5 sekund, aby rozłupać pestkę wiśni! Aby rozłupać pestkę wiśni potrzebny jest nacisk 27-43 kg.

Zdjęcia - galeria

© medianauka.pl, 2013-06-25, GAT-627