Niedźwiedziówkowate

Niedźwiedziówkowate (Arctiidae) to rodzina owadów należąca do ciem, która liczy dziś około 6000 gatunków. W Polsce żyje 45 gatunków z tej rodziny owadów. Ostatnie badania klasyfikują tę rodzinę jako podrodzinę w rodzinie Erebidae, tutaj jednak zachowano starą klasyfikację.

Wygląd

To jedne z najbardziej kolorowych naszych ciem. To zróżnicowana grupa motyli nocnych. Są tu zarówno małe ćmy jak i duże, kolorowe. Motyle te mają duże i silnie zbudowane odwłoki. Skrzydła mogą być kolorowe, szare lub brązowe, jednolicie ubarwione lub z kontrastowym rysunkiem. Gąsienice są pokryte gęstymi, długimi włoskami, skąd bierze się nazwa tej rodziny. Ssawka jest silnie uwsteczniona.

Rodzaje

Wykaz wszystkich opublikowanych rodzajów z tej rodziny.

Fałdówka

Fałdówka (Eilema) to rodzaj motyli z rodziny niedźwiedziówkowatych. Zaliczamy do niego w Polsce 8 gatunków.

Wybrane gatunki:

Fałdówka szarynka
Fałdówka porostówka
Fałdówka siostrzyczka
Fałdówka płaszczynka
Fałdówka zwężynka
Fałdówka unitka

Gatunki

Wykaz pozostałych gatunków.

Krasopani hera PL

Euplagia quadripunctaria

Krasopani hera to gatunek pięknego i rzadkiego motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych. Skrzydła pierwszej pary są czarne z żółtymi pasami, skrzydła drugiej pary są czerwone lub pomarańczowe z trzema ciemnymi plamkami.

Krasopani poziomówka PL

Callimorpha dominula

Krasopani poziomówka to gatunek dużego motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych. Skrzydła pierwszej pary są czarne z żółtymi i białymi plamami. Połyskują metalicznym, zielononiebieskim kolorem. Druga para jest czerwona z czarnymi plamami

Łada dwukropka PL

Cybosia mesomella

Łada dwukropka (Cybosia mesomella) to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Samica jest nieco mniejsza od samca, poza tym wygląda podobnie. Głowa i brzegi skrzydeł żółtawe. Skrzydła pierwszej pary są białawe z dwoma ciemnymi punktami na każdym ze skrzydeł

Łada różowica, porostnica różowa PL

Miltochrista miniata

Łada różowica, porostnica różowa (Miltochrista miniata) to bardzo charakterystyczny motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych o różowoczerwonych skrzydłach z ciemnymi, pofalowanymi liniami.

Misiówka gołotka PL

Diaphora mendica

Misiówka gołotka (Diaphora mendica) to gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych. Samiec ma szare lub brunatne ciało i skrzydła, samica zaś białe z czarnymi kropkami, plamkami.

Niedźwiedziówka babkówka PL

Parasemia plantaginis

Niedźwiedziówka babkówka (Parasemia plantaginis) to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Głowa jest czarna z czerwonawym kołnierzem. Samiec ma skrzydła żółtawobiałe z czarnymi plamami i żółtą strzępiną. Układ plam zmienny. Odwłok żółty lub biały.

Niedźwiedziówka dwórka PL

Hyphoraia aulica

Niedźwiedziówka dwórka to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Samica jest nieco większa od samca. Ciało brunatne. Skrzydła pierwszej pary brązowe z żółtymi plamami. Skrzydła drugiej pary są żółto-czarne.

Niedźwiedziówka hebe PL

Arctia festiva

Niedźwiedziówka hebe (Arctia festiva) to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Pierwsza para skrzydeł białożółtawo-czarna. Plamy układają się w przepaski. Druga para skrzydeł jest czerwona w ciemne plamy

Niedźwiedziówka jastrzębica PL

Diacrisia sannio

Niedźwiedziówka jastrzębica (Diacrisia sannio) to gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych. Samiec jest większy od samicy. Samiec ma żółtobrązowawe skrzydła pierwszej pary z różową plama pośrodku i różowym skrajem.

Niedźwiedziówka krasa PL

Pericallia matronula

Niedźwiedziówka krasa (Pericallia matronula) to gatunek dużego motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych. Głowa i tułów czerwone z czarnymi plamkami. Skrzydła pierwszej pary są brunatne z 4-5 żółtymi plamami.

Niedźwiedziówka nożówka, niedźwiedziówka kaja PL

Arctia caja

To jedna z naszych najpiękniejszych ciem, która jako owad dorosły pojawia się zaledwie na dwa wakacyjne miesiące w roku. Skrzydła pierwszej pary są brązowe z białym wzorem. Skrzydła drugiej pary są pomarańczowe z ciemnoniebieskimi plamami.

Niedźwiedziówka purpurka PL

Rhyparia purpurata

Niedźwiedziówka purpurka (Rhyparia purpurata) to nocny motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Skrzydła pierwszej pary żółte z ciemnymi plamkami. Tylne skrzydła purpurowe z większymi ciemnymi plamami

Niedźwiedziówka włodarka, włodarka chorągiewka PL

Arctia villica

Niedźwiedziówka włodarka, włodarka chorągiewka (Arctia villica) to gatunek pięknego, nocnego motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych. Skrzydła pierwszej pary są czarne z białymi, nieregularnymi plamami.

Oblaczek ancylek PL

Dysauxes ancilla

Oblaczek ancylek (Dysauxes ancilla) to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Ciało brunatne z pomarańczowymi fragmentami u samca i pomarańczowo-brunatnymi u samicy.

Oblaczek granatek PL

Amata phegea

Oblaczek granatek (Amata phegea) to gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych. Ma granatowo-czarne ciało i tło skrzydeł. U dorosłych osobników na odwłoku znajduje się żółta przepaska oraz żółta plamka.

Oprzędnica jesienna PL

Hyphantria cunea

Oprzędnica jesienna (Hyphantria cunea) to gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych o białym ubarwieniu ciała i skrzydeł z czarnymi plamkami w zmiennej liczbie. Czułki są ciemne.

Powrózka rudoszyjka PL

Atolmis rubricollis

To pospolity motyl w naszym kraju o czarnym ubarwieniu za wyjątkiem czerwonego kołnierza. Odwłok na końcu i od spodu jest pomarańczowy. Gąsienica ma szaro-czarne ubarwienie z zielonym rysunkiem.

♂

Powróżka dwuplamka PL

Lithosia quadra

Powróżka dwuplamka (Lithosia quadra) to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Samiec znacznie różni się od samicy. Motyl spotykany pospolicie w naszych lasach i parkach.

Proporzyca marzymłódka PL

Tyria jacobaeae

Proporzyca marzymłódka (Tyria jacobaeae) to gatunek motyla z rodziny niedźwiedziówkowatych. Samiec i samica wyglądają podobnie. Ubarwienie ciała czarne. Na grafitowych skrzydłach pierwszej pary widoczne czerwone plamy.

Przejrzynka skalica PL

Nudaria mundana

Przejrzynka skalica (Nudaria mundana) to motyl nocny z rodziny niedźwiedziówkowatych. Ubarwienie ciała i skrzydeł w kolorze kawy z mlekiem z ciemniejszymi przyprószonymi plamami.

Pstrokówka nadobna PL

Utetheisa pulchella

Pstrokówka nadobna (Utetheisa pulchella) to motyl z rodziny nieniedźwiedziówkowatych. Samiec i samica wyglądają podobnie. Skrzydła przedniej pary są dość wąskie, bladożółte z czarnymi i czerwonymi plamkami.

Sadzanka cesarska PL

Phragmatobia luctifera

Sadzanka cesarska (Phragmatobia luctifera) to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Ubarwienie czarne, odwłok i nasada tylnego skrzydła żółte.

Sadzanka rumienica PL

Phragmatobia fuliginosa

Sadzanka rumienica (Phragmatobia fuliginosa) to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Ubarwienie skrzydeł przednich, głowy i tułowia brązowoczerwonawe z jedną albo dwoma małymi, czarnymi plamkami.

Szewnica bzówka PL

Spilosoma lutea

Szewnica bzówka (Spilosoma lutea) to gatunek motyla nocnego z rodziny niedźwiedziówkowatych. Ubarwienie żółto-białe z niewielkim rysunkiem na skrzydłach w postaci czarnych kropek.

Szewnica miętówka PL

Spilosoma lubricipeda

Szewnica miętówka (Spilosoma lubricipeda) to motyl z rodziny niedźwiedziówkowatych. Skrzydła są kremowe lub białe, na pierwszej parze upstrzone czarnymi kropkami o zmiennej liczbie.

Zdjęcia - galeria

Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

Inne gatunki

niedźwiedziówka plamica (Chelis maculosa)
pstrokówka przetakówka (Coscinia cribraria)
pstrokówka kreskówka (Coscinia striata)
fałdówka mokrzyca (Pelosia muscerda)
fałdówka obtusa (Pelosia obtusa)
niedźwiedziówka metelkana (Rhyparioides metelkana)
łada poprószyca (Setina irrorella)
łada kroplica (Setina roscida)
szewnica pokrzywnica (Spilosoma urticae)
przejrzynka malutka (Thumatha senex)
misiówka kasta (Watsonarctia deserta)

Występowanie i środowisko

Wiele gatunków można spotkać na terenie całego kraju. Preferują tereny otwarte takie jak ugory, pola i łąki. Można je też spotkać w lasach.

Tryb życia i zachowanie

To motyle o nocnej aktywności, choć niektóre gatunki są także widywane za dnia podczas lotów. Zimują gąsienice lub poczwarki. W nocy przylatują do światła.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

Gąsienice wytwarzają kokony, w których następuje przepoczwarzenie. Kokony znajdują się najczęściej na gruncie.

Pożywienie

Gąsienice żywią się liśćmi roślin zielnych (głównie trawami) oraz drzew i krzewów. Fałdówki zjadają porosty, inne wątrobowce.

Ochrona i zagrożenia

Niektóre gatunki są zagrożone wyginięciem. W Polsce jest to niedźwiedziówka hebe, niedźwiedziówka dwórka i krasopani hera.

Ciekawostki

Brak danych.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

Krasopani hera: Okres lotu gatunku motyla krasopani hera.

●

▸

Krasopani poziomówka: Okres lotu krasopani poziomówki.

●

Łada dwukropka: Okres lotu łady dwukropki.

●

Łada różowica, porostnica różowa: Okres lotu łady różowicy.

●

Misiówka gołotka: Okres lotu misiówki gołotki.

◂

●

▸

Niedźwiedziówka babkówka: Okres lotu niedźwiedziówki babkówki.

◂

●

Niedźwiedziówka dwórka: Okres lotu niedźwiedziówki pospolitej.

◂

▸

Niedźwiedziówka hebe: Okres lotu niedźwiedziówki hebe.

●

Niedźwiedziówka jastrzębica: Okres lotu niedźwiedziówki jastrzębicy.

●

▸

Niedźwiedziówka krasa: Okres lotu niedźwiedziówki krasej.

●

Niedźwiedziówka nożówka, niedźwiedziówka kaja: Okres lotu niedźwiedziówki nożówki.

●

Niedźwiedziówka purpurka: Okres lotu niedźwiedziówki purpurki.

◂

●

Niedźwiedziówka włodarka, włodarka chorągiewka: Okres lotu niedźwiedziówki włodarki.

●

Oblaczek ancylek: Okres lotu oblaczka ancylka.

●

Oblaczek granatek: Okres lotu oblaczka granatka

●

Oprzędnica jesienna: Okres lotu oprzędnicy jesiennej.

◂

●

▸

Powrózka rudoszyjka: Okres lotu powrózki rudoszyjki.

●

Powrózka rudoszyjka: Okres obserwacji gąsienicy powrózki rudoszyjki.

●

Powróżka dwuplamka: Okres lotu powróżki dwuplamki.

●

▸

Proporzyca marzymłódka: Okres lotu proporzycy marzymłódki.

●

Przejrzynka skalica: Okres lotu przejrzynki skalicy.

●

Sadzanka cesarska: Okres lotu sadzanki cesarskiej.

●

▸

Sadzanka rumienica: Okres lotu sadzanki rumienicy.

●

Szewnica bzówka: Okres lotu szewnicy bzówki.

◂

●

▸

Szewnica miętówka: Okres lotu szewnicy miętówki.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia

Jaki jest największy motyl świata?

Jakie gatunki motyli są uznawane za największe na świecie? Czy motyl taki żyje w Polsce? To motyle dzienne czy ćmy? Poznaj największe motyle świata.

Czy gąsienice są nudne?

Mówiąc o motylach mamy na myśli przede wszystkim postać imago. Przeglądając atlasy motyli, często w ogóle pomija się gąsienice. Dlaczego? Czyżby były nudne?

Co to jest efekt motyla?

Co motyl ma wspólnego z efektem motyla? Czy rzeczywiście drobna zmiana w układzie może wywołać katastrofalne skutki? Co ma wspólnego efekt motyla z teorią chaosu?

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.