Spis treści:
Dzięciołowate
Dzięciołowate (Picidae) to rodzina ptaków z rzędu łaźców. Rodzina ta liczy dziś 219 gatunków, z czego w Europie 10, w Polsce 10.
Wygląd
Wszystkie mają dłutowaty dziób, bardzo silny i długi. Język jest zwykle kilkakrotnie dłuższy od dzioba, pokryty lepką substancją, w przedniej części zaopatrzony w zadziorki. Wszystkie te cechy języka pozwalają wyciągać owady z ich korytarzy, które drążą w drewnie. Sterówki są sztywne i ostro zakończone, co ułatwia ptakom opieranie się o pień drzewa podczas kucia. Pazury są bardzo ostre.
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Dendrocopos leucotos
To bardzo rzadki u nas ptak, największy dzięcioł pstry. Ma charakterystyczną białą plamę na grzbiecie. Poza tym ma dłuższą niż dzięcioł duży szyję, mocny dziób. Spód ciała jest kreskowany.

Dendrocopos syriacus
Dzięcioł białoszyi (Dendrocopos syriacus) to ptak z rodziny dzięciołowatych należący do podrodziny dzięciołów, podobny do dzięcioła dużego, z którym może się krzyżować. Do niedawna ptak ten był nazywany dzięciołem syryjskim.

Dryocopus martius
Dzięcioł czarny (Dryocopus martius) to nasz największy dzięcioł. Ma jednolicie czarne upierzenie za wyjątkiem czubka głowy, który jest czerwony. Dzięcioł ten, podobnie jak i inne, rozkuwa korę drzew w poszukiwaniu pokarmu.

Dendrocopos major
Dzięcioł duży to nasz najbardziej pospolity i szeroko rozpowszechniony w kraju dzięcioł o charakterystycznym czarno-białym upierzeniu z czerwoną czapeczką u samca i czerwonym podogoniem. Język tego dzięcioła ma haczykowate zakończenie.

Dendrocoptes medius
Dzięcioł średni to podobny do dzięcioła dużego ptak, niezbyt licznie u nas rozpowszechniony. Zamieszkuje nizinne lasy liściaste. Ma różowy, kreskowany spód i niepełny, czarny wąs. Obie płci mają czerwoną czapeczkę na głowie.

Picoides tridactylus
Dzięcioł trójpalczasty (Picoides tridactylus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych, z podrodziny dzięciołów, mający tylko trzy palce. Samiec ma żółtą czapeczkę, u samicy zaś głowa z wierzchu jest szara.

Picus canus
Dzięcioł zielonosiwy to dość rzadki dzięcioł występujący w Polsce, bardzo podobny do dzięcioła zielonego. Ma dość smukłą sylwetkę, szarą głowę z czerwoną czapeczką u samca.

Picus viridis
Dzięcioł zielony, to rodzimy dzięcioł, żywiący się głównie mrówkami. Na głowie i karku czerwona czapeczka, wokół oczu czarna plama, jasnozielony wierzch ciała, żółty kuper, brzuch szarozielony, głowa i szyja jasne.

Dryobates minor
Dzięciołek (Dryobates minor) to najmniejszy dzięcioł europejski. Samiec różni się od samicy tym, że ma na głowie czerwoną czapeczkę. Potylica, kuper, ogon i kark są czarne. Upierzenie na grzbiecie jest białe z poprzecznymi, czarnymi pręgami.

Jynx torquilla
Krętogłów zwyczajny to ptak z rodziny dzięciołowatych, podrodziny krętogłowów o ubarwieniu podobnym do nocnych motyli. Przypomina ptaki śpiewające. Jest trochę większy od wróbla domowego. Samica i samiec są tak samo ubarwione.

Geocolaptes bennettii
Dzięciolik akacjowy (Geocolaptes bennettii) to ptak z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie z wierzchu zielonkawe z żółtawymi elementami, całe w jasne prążki. Spód, szyja, cześć głowy białawe w ciemne plamki. Na głowie, a w zasadzie na karku samicy czerwona

Geocolaptes punctuligerus
Dzięciolik kropkowany (Geocolaptes punctuligerus) to gatunek dzięcioła. Upierzenie z wierzchu zielonkawe w jasne plamki i prążki, spód białawy, żółtawy w ciemne plamki na piersi, po bokach i ciemne prążki w okolicach kupra.

Sasia ochracea
Dzięciolnik białobrewy (Sasia ochracea) to gatunek małego ptaka z rodziny dzięciołowatych. Ma bardzo krótki, ścięty, ciemny ogon. Wierzch głowy, skrzydła zielonkawe, reszta pomarańczowo-ruda.

Picumnus cirratus
Dzięciolnik zebrowany (Picumnus cirratus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie w większości czarno-białe, prążkowane, na głowie ciemniejsze z białymi plamkami. Skrzydła brązowe.

Colaptes pitius
Dzięcioł chilijski (Colaptes pitius) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie brązowe w ciemne prążki, na głowie ciemna czapeczka, spód jaśniejszy.

Colaptes melanochloros
Dzięcioł czarnoczelny (Colaptes melanochloros) to gatunek dzięcioła. Czoło czarne, czapeczka i wąs czerwone, reszta głowy biała. Gardło, spód i wierzch zielonkawo-żółte, z czarnymi plamkami.

Colaptes punctigula
Dzięcioł czarnoplamy (Colaptes punctigula) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Spód żółtawy, ciemno prążkowany. Na potylicy czerwona plama, wierzch głowy czarny. Boki głowy białe, gardło z czarną siateczką.

Dryocopus lineatus
Dzięcioł czerwonoczuby (Dryocopus lineatus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Na głowie duży, piękny, charakterystyczny, czerwony czub. Czerwona plama znajduje się też w dolnej części boków głowy.

Campephilus guatemalensis
Dzięcioł jasnodzioby (Campephilus guatemalensis) to ptak z rodziny dzięciołowatych. Głowa ma czerwone ubarwienie. Pióra tworzą w tyle czub. Z wierzchu głowy widoczna czarna, wydłużona i wąska czapeczka.

Celeus castaneus
Dzięcioł jasnogłowy (Celeus castaneus) to gatunek dzięcioła o brązowo-rdzawym upierzeniu w czarne plamki w kształcie serca i żółtawej głowie z piórami tworzącymi z tyłu czubek z tyłu.


Dryobates nuttallii
Dzięcioł kalifornijski (Dryobates nuttallii) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie czarno-białe, pstre. wie czerwona czapeczka.

Colaptes campestris
Dzięcioł łąkowy (Colaptes campestris) to gatunek dzięcioła. Boki głowy i część szyi ciemnożółte, wokół oka biały obszar, na głowie czarna czapeczka. Gardło czarne, biało, delikatnie kreskowane.

Picus squamatus
Dzięcioł łuskobrzuchy (Picus squamatus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie z wierzchu zielone. Głowa szarawa z czerwoną czapeczką, biało-czarną brwią, ciemnym, kreskowanym wąsem.

Campephilus magellanicus
Dzięcioł magellański (Campephilus Magellanicus) to ptak z rodziny dzięciołowatych. Samiec ma czarne upierzenie z białymi elementami na skrzydłach i czerwoną głowę z charakterystycznym, zadartym do przodu czubkiem.

Picus erythropygius
Dzięcioł maskowy (Picus erythropygius) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie zielone z wierzchu. Głowa czarna z czerwoną czapeczką u samca. Szyja i pierś żółtawa, spód szarawy.

Celeus torquatus
Dzięcioł obrożny (Celeus torquatus) to gatunek dzięcioła. Wierzch brązowy z czarnymi prążkami. Głowa jasnobrązowa z czubem. Od nasady dzioba odchodzą czerwone, grube wąsy. Pierś czarna, spód jasny, czarno prążkowany.

Dryobates scalaris
Dzięcioł pasiasty (Dryobates scalaris) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych o upierzeniu czarno-białawym z żółtym odcieniem od spodu. Pióra prążkowane. Na głowie samca czerwona czapeczka.

Dendropicos goertae
Dzięcioł popielaty (Dendropicos goertae) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie szare, popielate poza zielonawymi skrzydłami, ciemniejszym i częściowo czerwonym ogonem oraz czerwoną czapeczką u samca.


Picoides arcticus
Dzięcioł północny (Picoides arcticus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Samiec ma czarny wierzch z żółtą czapeczką na głowie, białym, ciemno prążkowanym spodem, białym pasem w dolnej części głowy.

Veniliornis spilogaster
Dzięcioł pstrokaty (Veniliornis spilogaster) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie oliwkowe w jasne plamki z wierzchu, które układają się w przepaski. Spód jasny, ciemno prążkowany.

Colaptes auratus
Dzięcioł różowoszyi (Colaptes auratus) to gatunek dzięcioła o brązowym i popielatym upierzeniu w ciemne plamki, różowawe w części twarzowej i na szyi. Na piersi wyraźna, czarna przepaska.

Dryocopus pileatus
Dzięcioł smugoszyi (Dryocopus pileatus) to jeden z największych dzięciołów Ameryki Północnej. Ma czarne upierzenie, białą maskę z czarną przepaską biegnącą przez oko. Czubek czerwony, czerwonawe są też wąsy.

Leuconotopicus villosus
Dzięcioł włochaty (Leuconotopicus villosus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie czarno-białe z małą, czerwoną plamą na potylicy. U nasady dzioba kępka włosowatych piór w kolorze płowym.

Chrysophlegma flavinucha
Dzięcioł złotoczuby (Chrysophlegma flavinucha) to gatunek dzięcioła o pięknym, unikatowym upierzeniu. Wierzch zielony, głowa oliwkowa z pięknym, żółtym czubem, żółtym gardłem u samca, brązowym u samicy, biało kreskowanym.

Piculus aurulentus
Dzięcioł złotogardły (Piculus aurulentus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie wierzchu zielonkawe. Głowa zielono-żółta, w pasy, na wierzchu czerwona czapeczka, u nasady dzioba czerwony wąs.


Celeus flavescens
Dzięcioł żółtawy (Celeus flavescens) to gatunek dzięcioła o pięknym upierzeniu. Głowa jest żółta, samiec ma czerwone wąsy, reszta czarna. Wierzch w żółtawe prążki. Pióra na głowie tworzą czub.

Picus chlorolophus
Dzięcioł żółtoczuby (Picus chlorolophus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie zielone z wierzchu, białawe z ciemnymi prążkami na spodzie. Od potylicy do karku żółty czub. Za okiem czerwony pasek.

Piculus flavigula
Dzięcioł żółtolicy (Piculus flavigula) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Głowa żółta z czerwoną czapeczką u samca od nasady dzioba do potylicy, u samicy tylko na potylicy.

Picus vittatus
Dzięcioł żółtoszyi (Picus vittatus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie z wierzchu zielone. Głowa szarawa z czerwoną czapeczką, ciemnym, kreskowanym wąsem. Szyja żółtawa.

Melanerpes superciliaris
Dzięciur antylski (Melanerpes superciliaris) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie popielate poza czerwonym wierzchem głowy, plamą u nasady dzioba i na potylicy. Od oka w górę biegnie czarna plama.

Melanerpes candidus
Dzięciur biały (Melanerpes candidus) to ptak z rodziny dzięciołowatych. Ubarwienie białe, skrzydła czarne. Od nasady dzioba, pod okiem do barku biegnie czarna linia. Wokół oczu żółte pole.

Melanerpes rubricapillus
Dzięciur czerwonołbisty (Melanerpes rubricapillus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie popielate poza czerwonym wierzchem głowy, żółtopomarańczową plamą u nasady dzioba i na potylicy oraz w części brzusznej.

Melanerpes pygmaeus
Dzięciur jukatański (Melanerpes pygmaeus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Sylwetka krępa, dziób silny, czarny. Upierzenie piaskowe poza ciemnymi, prążkowanymi skrzydłami, czerwonym wierzchem głowy.

Melanerpes erythrocephalus
Dzięciur krasnogłowy (Melanerpes erythrocephalus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Głowa i szyja jednolicie czerwona. Spód jasny, wierzch czarno-biały.

Melanerpes hoffmannii
Dzięciur płomiennogłowy (Melanerpes hoffmannii) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych.Upierzenie popielate z czerwonym wierzchem głowy i czarno-białymi, prążkowanymi skrzydłami.

Melanerpes pucherani
Dzięciur pstry (Melanerpes pucherani) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie z wierzchu i części głowy czarne z białymi plamkami. Czoło żółte, wierzch głowy w przedniej części białawy, potem czerwony aż do potylicy.

Melanerpes aurifrons
Dzięciur złotoczelny (Melanerpes aurifrons) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Wierzch biało-czarny, prążkowany. Spód jasny. Na głowie czerwona czapeczka, czoło żółtawe, potylica i kark w pomarańczowe.

Melanerpes chrysogenys
Dzięciur złotolicy (Melanerpes chrysogenys) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Wierzch czarno-biały, prążkowany. Spód płowy. Na głowie czerwona czapeczka, boki głowy, potylica i kark żółte.

Melanerpes formicivorus
Dzięciur żołędziowy (Melanerpes formicivorus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. To dzięcioł o masywnej sylwetce, dużej głowie z czerwoną czapeczką. Dziób na końcu ciemny. Upierzenie z wierzchu czarne, głowa czarna z białym wzorem.

Melanerpes flavifrons
Dzięciur żółtoczelny (Melanerpes flavifrons) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Pas biegnący przez oko, wierzch skrzydeł, ogon - czarne. W tylnej części biały obszar. Czoło, dolna cześć głowy - żółte. Wierzch głowy czerwony.

Melanerpes chrysauchen
Dzięciur żółtokarkowy (Melanerpes chrysauchen) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Wierzch ciemny z białawym pasem wzdłuż grzbietu. Na głowie czerwona czapeczka, czoło żółtawe, potylica i kark żółte.

Xiphidiopicus percussus
Kubańczyk (Xiphidiopicus percussus) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie z wierzchu zielonkawe, spód żółtawy, z czarnym kreskowaniem. Sterówki ciemne. Na gardle czerwona plama.

Dendrocopos noguchii
Okinawiak (Dendrocopos noguchii) to gatunek dzięcioła. Upierzenie Brązowe z czerwonymi przebarwieniami z wierzchu, na brzuchu. U samca czerwona czapeczka.

Sphyrapicus ruber
Oskomik czerwonogłowy (Sphyrapicus ruber) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Głowa, szyja i pierś czerwone. U osobników z południa od dzioba po boki szyi biegnie biała linia. Spód białawy z brunatnym odcieniem.

Sphyrapicus nuchalis
Oskomik pstrogłowy (Sphyrapicus nuchalis) to gatunek ptaka z rodziny dzięciołowatych. Upierzenie obu płci czarno-białe, pstrokate. Na głowie i potylicy czerwona czapeczka.

Dinopium javanense
Sułtanik czerwonorzytny (Dinopium javanense) to gatunek azjatycki gatunek dzięcioła. Wierzch złoto-oliwkowy, reszta czarno-biała. Samiec różni cię od samicy czubem. Samica ma czub czarno-biały, samiec zaś ogniście czerwony.

Dinopium shorii
Sułtanik himalajski (Dinopium shorii) to ptak z rodziny dzięciołowatych. Głowa i szyja czarno-biała, w pasy, a u samca dodatkowo czerwony czub, u samicy czarny, biało kreskowany. Spód biały z czarnymi prążkami.
Zdjęcia - galeria
Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

























































Inne gatunki
- drewniak kasztanowaty (Blythipicus pyrrhotis)
- drewniak ciemny (Blythipicus rubiginosus)
- dzięcioł pręgogrzbiety (Campephilus gayaquilensis)
- dzięcioł wspaniały (Campephilus haematogaster)
- dzięcioł cesarski (Campephilus imperialis)
- dzięcioł płowogrzbiety (Campephilus leucopogon)
- dzięcioł szkarłatnoczuby (Campephilus melanoleucos)
- dzięcioł białowstęgi (Campephilus pollens)
- dzięcioł wielkodzioby (Campephilus principalis)
- dzięcioł jasnogrzbiety (Campephilus robustus)
- dzięcioł czerwonoszyi (Campephilus rubricollis)
- dzięcioł kasztanowaty (Celeus elegans)
- dzięcioł kremowy (Celeus flavus)
- dzięcioł hełmiasty (Celeus galeatus)
- dzięcioł łuskowany (Celeus grammicus)
- dzięcioł czerwonobrody (Celeus loricatus)
- dzięcioł jasnoczuby (Celeus lugubris)
- dzięcioł brazylijski (Celeus obrieni)
- dzięcioł ochrowy (Celeus ochraceus)
- dzięcioł rdzawoczuby (Celeus spectabilis)
- dzięcioł tygrysi (Celeus undatus)
- dzięcioł sawannowy (Chloropicus namaquus)
- dzięcioł czerwonobrzuchy (Chloropicus pyrrhogaster)
- dzięcioł złotociemieniowy (Chloropicus xantholophus)
- sułtan białogrzbiety (Chrysocolaptes festivus)
- sułtan złotogrzbiety (Chrysocolaptes lucidus)
- dzięcioł ozdobny (Chrysophlegma mentale)
- dzięcioł ognisty (Chrysophlegma miniaceum)
- dzięcioł czarnogardły (Colaptes atricollis)
- dzięcioł czerwonowąsy (Colaptes auricularis)
- dzięcioł pustynny (Colaptes chrysoides)
- dzięcioł krzywodzioby (Colaptes fernandinae)
- dzięcioł bermudzki (Colaptes oceanicus)
- dzięcioł strojny (Colaptes rivolii)
- dzięcioł oliwkowy (Colaptes rubiginosus)
- dzięcioł andyjski (Colaptes rupicola)
- dzięcioł pakistański (Dendrocopos assimilis)
- dzięcioł birmański (Dendrocopos atratus)
- dzięcioł żółtouchy (Dendrocopos darjellensis)
- dzięcioł himalajski (Dendrocopos himalayensis)
- dzięcioł rdzawobrzuchy (Dendrocopos hyperythrus)
- dzięcioł białoskrzydły (Dendrocopos leucopterus)
- dzięcioł płowy (Dendrocopos macei)
- dzięcioł nepalski (Dendrocoptes auriceps)
- dzięcioł arabski (Dendrocoptes dorae)
- dzięcioł abisyński (Dendropicos abyssinicus)
- dzięcioł szary (Dendropicos elachus)
- dzięcioł zmienny (Dendropicos elliotii)
- dzięcioł jasnolicy (Dendropicos fuscescens)
- dzięcioł pręgouchy (Dendropicos gabonensis)
- dzięcioł ciemnogłowy (Dendropicos griseocephalus)
- dzięcioł brązowogrzbiety (Dendropicos obsoletus)
- dzięcioł równikowy (Dendropicos poecilolaemus)
- dzięcioł szarogłowy (Dendropicos spodocephalus)
- dzięcioł tanzański (Dendropicos stierlingi)
- sułtanik żółtogrzbiety (Dinopium benghalense)
- sułtanik oliwkowy (Dinopium rafflesii)
- dzięcioł czerwonopierśny (Dryobates cathpharius)
- dzięcioł kosmaty (Dryobates pubescens)
- dzięcioł andamański (Dryocopus hodgei)
- dzięcioł białobrzuchy (Dryocopus javensis)
- dzięcioł żałobny (Dryocopus schulzii)
- bambusowiec rdzawogrzbiety (Gecinulus grantia)
- bambusowiec zielony (Gecinulus viridis)
- dzięciolik złotosterny (Geocolaptes abingoni)
- dzięciolik zielonogrzbiety (Geocolaptes cailliautii)
- dzięciolik brązowouchy (Geocolaptes caroli)
- dzięciolik czarnosterny (Geocolaptes maculosus)
- dzięciolik cętkowany (Geocolaptes mombassicus)
- dzięciolik mały (Geocolaptes nivosus)
- dzięciolik łuskowany (Geocolaptes notatus)
- dzięciolik moręgowany (Geocolaptes nubicus)
- dzięciolik łuskowany (Geocolaptes nubicus)
- dzięciolik ziemny (Geocolaptes olivaceus)
- dzięciolik górski (Geocolaptes tullbergi)
- kusodrwal żałobny (Hemicircus canente)
- kusodrwal czerwonoczuby (Hemicircus concretus)
- krętogłów afrykański (Jynx ruficollis)
- dzięcioł żółtoczelny (Leiopicus mahrattensis)
- dzięcioł białogłowy (Leuconotopicus albolarvatus)
- dzięcioł arizoński (Leuconotopicus arizonae)
- dzięcioł skromny (Leuconotopicus borealis)
- dzięcioł jednobarwny (Leuconotopicus fumigatus)
- dzięcioł brunatny (Leuconotopicus stricklandi)
- łuskodrwal białoszyi (Meiglyptes jugularis)
- łuskodrwal mały (Meiglyptes tristis)
- łuskodrwal sundajski (Meiglyptes tukki)
- dzięciur białoczelny (Melanerpes cactorum)
- dzięciur czerwonobrzuchy (Melanerpes carolinus)
- dzięciur czarnoszyi (Melanerpes cruentatus)
- dzięciur ciemny (Melanerpes herminieri)
- dzięciur łzawy (Melanerpes hypopolius)
- dzięciur różowobrzuchy (Melanerpes lewis)
- dzięciur czerwonogardły (Melanerpes portoricensis)
- dzięciur żółtogłowy (Melanerpes pulcher)
- dzięciur białolicy (Melanerpes radiolatus)
- dzięciur płowy (Melanerpes striatus)
- dzięciur kaktusowy (Melanerpes uropygialis)
- rdzawodrwal (Micropternus brachyurus)
- mohun krótkodzioby (Mulleripicus fuliginosus)
- mohun szary (Mulleripicus fulvus)
- mohun czarniawy (Mulleripicus funebris)
- mohun wielki (Mulleripicus pulverulentus)
- hispaniolak (Nesoctites micromegas)
- dzięcioł kordylierski (Picoides dorsalis)
- dzięcioł panamski (Piculus callopterus)
- dzięcioł złotowąsy (Piculus chrysochloros)
- dzięcioł wąsaty (Piculus leucolaemus)
- dzięcioł kolumbijski (Piculus litae)
- dzięcioł rdzawoskrzydły (Piculus simplex)
- dzięciolnik perłoszyi (Picumnus albosquamatus)
- dzięciolnik złotoczelny (Picumnus aurifrons)
- dzięciolnik andyjski (Picumnus castelnau)
- dzięciolnik kasztanowaty (Picumnus cinnamomeus)
- dzięciolnik płowy (Picumnus dorbignyanus)
- dzięciolnik prążkowany (Picumnus exilis)
- dzięciolnik obrożny (Picumnus fuscus)
- dzięciolnik szary (Picumnus granadensis)
- dzięciolnik himalajski (Picumnus innominatus)
- dzięciolnik zmienny (Picumnus lafresnayi)
- dzięciolnik czerwonoczelny (Picumnus limae)
- dzięciolnik gujański (Picumnus minutissimus)
- dzięciolnik czerwonoczapkowy (Picumnus nebulosus)
- dzięciolnik oliwkowy (Picumnus olivaceus)
- dzięciolnik skromny (Picumnus pumilus)
- dzięciolnik plamkowany (Picumnus pygmaeus)
- dzięciolnik rdzawoszyi (Picumnus rufiventris)
- dzięciolnik blady (Picumnus sclateri)
- dzięciolnik białobrzuchy (Picumnus spilogaster)
- dzięciolnik łuskowany (Picumnus squamulatus)
- dzięciolnik Taczanowskiego (Picumnus steindachneri)
- dzięciolnik marmurkowy (Picumnus subtilis)
- dzięciolnik płowokarkowy (Picumnus temminckii)
- dzięciolnik ciemny (Picumnus varzeae)
- dzięcioł japoński (Picus awokera)
- dzięcioł czerwonoskrzydły (Picus puniceus)
- dzięcioł wietnamski (Picus rabieri)
- dzięcioł algierski (Picus vaillantii)
- dzięcioł tajlandzki (Picus viridanus)
- dzięcioł białobrewy (Picus xanthopygaeus)
- czubodrwal (Reinwardtipicus validus)
- dzięciolnik rdzawolicy (Sasia abnormis)
- oskomik ciemnogłowy (Sphyrapicus thyroideus)
- oskomik czerwonogardły (Sphyrapicus varius)
- dzięcioł czerwonoplamy (Veniliornis affinis)
- dzięcioł szkarłatny (Veniliornis callonotus)
- dzięcioł gujański (Veniliornis cassini)
- dzięcioł krótkodzioby (Veniliornis chocoensis)
- dzięcioł czerwonokarkowy (Veniliornis dignus)
- dzięcioł falisty (Veniliornis frontalis)
- dzięcioł krasnorzytny (Veniliornis kirkii)
- dzięcioł kreskowany (Veniliornis lignarius)
- dzięcioł złotokarkowy (Veniliornis maculifrons)
- dzięcioł piaskowy (Veniliornis mixtus)
- dzięcioł prążkowany (Veniliornis nigriceps)
- dzięcioł jarzębaty (Veniliornis passerinus)
- dzięcioł krwisty (Veniliornis sanguineus)
- dzięciolnik afrykański (Verreauxia africana)
- dzięcioł drobny (Yungipicus canicapillus)
- dzięcioł brązowolicy (Yungipicus kizuki)
- dzięcioł plamkowany (Yungipicus maculatus)
- dzięcioł orientalny (Yungipicus moluccensis)
- dzięcioł smugowany (Yungipicus temminckii)
Występowanie i środowisko
Żyją na całym świecie za wyjątkiem Australii, Madagaskaru i Nowej Gwinei. Zamieszkują przede wszystkim środowiska leśne, czasem obszary trawiaste. Maksymalny zasięg występowania pionowego: 5000 m n.p.m.
Tryb życia i zachowanie
Potrafią wykuć w drzewie dziuplę. Kują w pniach w poszukiwaniu pokarmu, bębnią i stukają także w celach wzajemnej komunikacji. Znaczna część gatunków jest terytorialna.
Morfologia i anatomia
Mają długie (nawet 10 cm), uzbrojone na końcu w haczykowate wyrostki języki, którymi sięgają w wykutych otworach po larwy owadów żerujących w pniach drzew lub mrówki czy termity w ich gniazdach. Dwa palce stóp skierowane są do przodu, a dwa do tyłu, sterówki ogona są klinowate, a ich stosina wzmocniona, co razem umożliwia ptakom poruszanie się po pniu drzewa i kucie w pozycji wyprostowanej.
Rozmnażanie
Są monogamiczne. Wiele dzięciołów bije w wyschniętą gałąź, wydając w ten sposób odgłos godowy. Gnieżdżą się w dziuplach, samodzielnie wykutych. Wyprowadzają jeden lęg w roku. Wysiadywaniem i opieką nad pisklętami zajmują zarówno samiec jak i samica. Pisklęta są nagie i ślepe. Dziupla nie jest niczym wyściełana. Młode mają na nogach specjalne narośla, które chronią je przed skaleczeniami o twarde dno dziupli.
Pożywienie
Żywią się owadami wydobywanymi z drzewa. Zjadają także pokarm roślinny, na przykład nasiona szyszek. Szyszkę, orzech lub inny owoc wkładają w swoje ulubione miejsce i rozbijają. Miejsce to nazywamy kuźnią dzięcioła. Wiosną nakłuwają korę drzew, głownie brzozę, i wypijają wypływający sok oraz wyłapują owady schodzące się do niego. Dziurawią drzewo wkoło pnia przez kilka lat w tym samym miejscu.
Ochrona i zagrożenia
Trzy gatunki są krytycznie zagrożone: dzięcioł cesarski, dzięcioł wielkodzioby i okinawiak (prawdopodobnie już wyginęły), jeden gatunek jest zagrożony, 7 narażonych na wyginięcie.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Dzięcioł białogrzbiety: Okres występowania w Polsce dzięcioła białogrzbietego. |
● | ● | Dzięcioł białoszyi: Okres lęgowy gatunku dzięcioł białoszyi. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Dzięcioł czarny: Okres występowania w Polsce dzięcioła czarnego. |
◂ | ▸ | Dzięcioł czarny: Trwa budowa dziupli. Dziuplę kuje zarówno samiec jak i samica dzięcioła czarnego. | ||||||||||
◂ | ▸ | Dzięcioł czarny: W tym okresie samica dzięcioła czarnego znosi jaja. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Dzięcioł duży: Okres występowania w Polsce dzięcioła dużego. |
● | Dzięcioł duży: Samica dzięcioła dużego składa w tym okresie jaja. | |||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Dzięcioł średni: Okres występowania w Polsce dzięcioła średniego. |
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Dzięcioł zielonosiwy: Okres występowania w Polsce dzięcioła zielonosiwego. |
◂ | ● | ▸ | Dzięcioł zielonosiwy: Samica dzięcioła zielonosiwego składa jaja. | |||||||||
● | ● | Dzięcioł zielony: Trwa okres lęgowy dzięcioła zielonego | ||||||||||
◂ | ▸ | Dzięciołek: Okres lęgowy u dzięciołka. | ||||||||||
● | ▸ | Krętogłów (zwyczajny): Krętogłowy przylatują z zimowisk do Polski. | ||||||||||
◂ | ● | Krętogłów (zwyczajny): Krętogłowy tokują i odbywają lęgi. | ||||||||||
◂ | ● | Krętogłów (zwyczajny): Krętogłowy zwyczajne odlatują do Afryki. |
Oznaczenia
Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.
Występowanie w Polsce
Liczebność
Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).
Status
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
Jak dzięcioły wytrzymują uderzenia dziobem w drzewo?

Dlaczego dzięcioł nie dostaje wstrząsu mózgu podczas uderzeń w konar drzewa? Jak to się dzieje?
Największe gniazda ptaków

Jak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w Polsce.
Najmniejsze ptaki na świecie

Jaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?
Największe ptaki na świecie

Jaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?
© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-183
Data aktualizacji artykułu: 2021-10-09