Czaple, czaplowate

Czaple, czaplowate (Ardeidae) to rodzina ptaków z rzędu brodzących. Rodzina ta liczy dziś 17 rodzajów i 62 gatunki. W Polsce można spotkać 8 gatunków, 5 z nich gnieździ się w naszym kraju.

Wyróżniamy 4 podrodziny:

• czaple (Ardeinae) - zaliczamy do niej 42 gatunki w 9 rodzajach (są tu czaple i ślepowrony),
• bąki (Botaurinae) - zaliczamy do niej 13 gatunków w 3 rodzajach,
• tygryski (Ardeinae) - zaliczamy do niej 5 gatunków w 3 rodzajach,
• Agamiinae - zaliczamy do niej 1 gatunek: czaplę zielonoskrzdłą
• Cochleariinae - zaliczamy do niej 1 gatunek: rakojad; niedawno podrodzina ta stanowiła odrębną rodzinę ptaków.

Wygląd

To duże ptaki o smukłym ciele, długiej szyi, zgiętej w locie, długich nogach i dziobie. Skrzydła są długie i szerokie. Ogon jest dość krótki. Są przystosowane do brodzenia w płytkiej wodzie. Upierzenie białe, szare, czarne lub brązowe, pręgowane u tygrysek.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Bączek PL Lęgowy Bardzo nieliczny  ! 

Ixobrychus minutus

To jedna z najmniejszych czapli na świecie, bardzo rzadko gniazdująca w naszym kraju, głównie na niżu w centralnej Polsce. Prowadzi skryty tryb życia. Większość czasu przebywa w szuwarach. Ptak ten poza lęgami jest samotnikiem.

Bąk PL Lęgowy Nieliczny  ! 

Botaurus stellaris

Bąk to ptak z rodziny czapli, nieliczny w naszym kraju, wydający bardzo głośny, buczący głos podczas godów. Upierzenie w kolorze brązowym z czarnymi plamami na całym ciele. Gdy czuje się zaniepokojony przyjmuje charakterystyczną pozę z wyciągniętą pionowo

Czapla biała PL Lęgowy sporadycznie Zalatujący Skrajnie nieliczny  ! 

Ardea alba

Czapla biała to rzadko zalatująca do Polski czapla o białym upierzeniu, zamieszkująca cieplejsze regiony wszystkich kontynentów. Tworzy duże kolonie. W locie nogi są wysunięte i wyprostowane poziomo poza koniec ogona, uderzenia skrzydłami są powolne i głęb

Czapla czarna

Egretta ardesiaca

Czapla czarna (Egretta ardesiaca) to ptak z rodziny czaplowatych o czarnym upierzeniu. Czapla ta słynie ze sposobu polowania. Brodząc w płytkiej wodzie rozkłada w przód skrzydła, tworząc z nich parasol nad głową.

Czapla modra

Ardea herodias

Czapla modra to amerykański przedstawiciel rodziny czapli. Ma długie nogi i dziób, szyja długa, esowato wygięta. Upierzenie szare z niebieskawym odcieniem, szyja jaśniejsza, na głowie nad oczami biegnie czarna opaska.

Czapla modronosa PL Zalatujący  ! 

Ardeola ralloides

Czapla modronosa (Ardeola ralloides) to gatunek ptaka z rodziny czapli o krępej budowie ciała. Upierzenie płowe poza białymi skrzydłami i ogonem. Na karku, szczególnie w szacie godowej, znajdują się dłuższe pióra.

Czapla nadobna PL Lęgowy sporadycznie Zalatujący Skrajnie nieliczny  ! 

Egretta garzetta

Czapla nadobna to rzadko zalatujący gatunek czapli o białym upierzeniu, z charakterystycznym długim czubem i żółtymi stopami. Gatunki żyjące na północy prowadzą wędrowny tryb życia, pozostałe - osiadły. W locie szyja jest esowato zgięta, nogi poziomo ułożo

Czapla purpurowa PL Lęgowy sporadycznie Zalatujący Skrajnie nieliczny  ! 

Ardea purpurea

Czapla purpurowa to bardzo rzadki u nas gatunek lęgowy spotykany na Stawach Milickich i na Zbiorniku Gołczakowickim. Jest podobna do czapli siwej z sylwetki, ale jest jeszcze smuklejsza od niej. Ma jednak rdzawe upierzenie na szyi i po bokach. Podczas lotu

Czapla siwa PL Lęgowy Nieliczny

Ardea cinerea

Czapla siwa to piękny rodzimy ptak o szarym upierzeniu, którego można spotkać przy płytkich zbiornikach wodnych. Podczas lotu szyja jest esowato zgięta. Żeruje na płytkich zbiornikach, czatując nieruchomo na zdobycz zwykle w płytkiej wodzie.

Czapla śnieżna

Egretta thula

Czapla śnieżna (Egretta thula) to ptak brodzący z rodziny czapli o pięknym, białym upierzeniu. Pole wokół oczu do nasady dzioba jest żółte. Jak wszystkie czaple, czapla śnieżna poluje na ryby, ale także i inne drobne zwierzęta.

Czapla złotawa

Bubulcus ibis

Czapla złotawa to czapla o dość dużym zasięgu występowania. Cechą charakterystyczną jest żółte upierzenie głowy i piersi w szacie godowej. Lubi towarzystwo stad bydła, bawołów, słoni. Stada dużych zwierząt płoszą duże owady, które czapla złotawa zjada.

Rakojad

Cochlearius cochlearius

Rakojad (Cochlearius cochlearius) to ptak do niedawna zaliczany do rodziny czaplowatych, od niedawna przez niektórych systematyków zaliczany do odrębnej rodziny rakojadów. Głowa z wierzchu ma czarny kolor.

Ślepowron PL Lęgowy sporadycznie Bardzo nieliczny  ! 

Nycticorax nycticorax

Ślepowron to ptak z rodziny czapli o krępej budowie, z wierzchu czarny lub szary, spód jasny. Na głowie z tyłu posiada czub. Rzadki w Polsce. Aktywny w nocy. Nasze krajowe ślepowrony zimują w Afryce. Przeloty w kwietniu oraz we wrześniu-październiku.

Tygryska rdzawoszyja

Tigrisoma lineatum

Tygryska rdzawoszyja (Tigrisoma lineatum) to gatunek ptaka z rodziny czaplowatych. Ptak ten ma długi, ciemny dziób, żółty u nasady. Nogi długie, szarawe. Pokrywy skrzydłowe ciemnoszare. Głowa i kark, szyja i pierś są rdzawe.

Inne gatunki

• Czapla zielonoskrzydła (Agamia agami)
• Czapla czarnobrzucha (Ardea cocoi)
• Czapla olbrzymia (Ardea goliath)
• Czapla maskowa (Ardea humbloti)
• Czapla białobrzucha (Ardea insignis)
• Czapla czarnogłowa (Ardea melanocephala)
• Czapla białoszyja (Ardea pacifica)
• Czapla szarobrzucha (Ardea sumatrana)
• Czapla białoskrzydła (Ardeola bacchus)
• Czapla siodłata (Ardeola grayii)
• Czapla malgaska (Ardeola idae)
• Czapla rudobrzucha (Ardeola rufiventris)
• Czapla okazała (Ardeola speciosa)
• Bąk amerykański (Botaurus lentiginosus)
• Bąk pstry (Botaurus pinnatus)
• Bąk australijski (Botaurus poiciloptilus)
• Czapla zielonawa (Butorides striatus)
• Czapla zielona (Butorides virescens)
• Czapla żółtodzioba (Egretta eulophotes)
• Czapla rafowa (Egretta gularis)
• Czapla czarnonoga (Egretta intermedia)
• Czapla białolica (Egretta novaehollandiae)
• Czapla srokata (Egretta picata)
• Czapla rdzawoszyja (Egretta rufescens)
• Czapla czczona (Egretta sacra)
• Czapla łupkowata (Egretta vinaceigula)
• Ślepowron japoński (Gorsachius goisagi)
• Ślepowron wspaniały (Gorsachius magnificus)
• Ślepowron orientalny (Gorsachius melanolophus)
• Czapla śniada (Hydranassa caerulea)
• Czapla trójbarwna (Hydranassa tricolor)
• Bączek cynamonowy (Ixobrychus cinnamomeus)
• Bączek amurski (Ixobrychus eurhythmus)
• Bączek amerykański (Ixobrychus exilis)
• Bączek czarny (Ixobrychus flavicollis)
• Bączek smugowany (Ixobrychus involucris)
• Bączek żółtawy (Ixobrychus sinensis)
• Bączek ciemny (Ixobrychus sturmii)
• Ślepowron rdzawy (Nycticorax caledonicus)
• Ślepowron białogrzbiety (Nycticorax leuconotus)
• Ślepowron maurytyjski (Nycticorax mauritianus)
• Ślepowron wielkogłowy (Nycticorax megacephalus)
• Ślepowron żółtoczelny (Nycticorax violaceus)
• Czapla modrolica (Pilherodius pileatus)
• Czapla gwiżdżąca (Syrigma sibilatrix)
• Tygryska białoczuba (Tigriornis leucolophus)
• Tygryska ciemna (Tigrisoma fasciatum)
• Tygryska nagobroda (Tigrisoma mexicanum)
• Bącznik (Zebrilus undulatus)
• Tygryska papuaska (Zonerodius heliosylus)

Występowanie i środowisko

Czaple są obecne na całym świecie poza obszarami wysuniętymi daleko na północ i Antarktydą. Preferują środowiska wodno-błotne - mokradła i płytkie wody. Nierzadko czaple podążają za dużymi ssakami.

Tryb życia i zachowanie

Czaple poza ślepowronami, które są aktywne w nocy, prowadzą dzienny tryb życia. Dużo czasu poświęcają na pielęgnację piór. Bąki są samotnikami.

Morfologia i anatomia

Czaple posiadają pióra wytwarzające puder (pióra pudrowe).

Rozmnażanie

Zwykle gnieżdżą się w koloniach na drzewach. Jaja wysiaduje samiec i samica. Pisklęta są gniazdownikami i są karmione przez rodziców wymiotowanym pokarmem. Czaple właściwe składają 2-7 jasnoniebieskich jaj, które są wysiadywane przez 18-30 dni. Bąki składają zwykle 3-5, czasem nawet 10 jasnych, brązowawych jaj. Tygryski składają 1-2 jaja w gnieździe na drzewie.

Pożywienie

Ich przysmakiem są ryby, ale także i inne drobne zwierzęta, w tym skorupiaki, płazy, owady, gady, ssaki, ptaki.

Ochrona i zagrożenia

Zagrożone są 3 gatunki, w tym czapla białobrzucha. Pięć innych gatunków jest narażonych.

Zdjęcia - galeria

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

Liczebność

Status