Czaple, czaplowate

Czaple, czaplowate (Ardeidae) to rodzina ptaków z rzędu brodzących. Rodzina ta liczy dziś 17 rodzajów i 62 gatunki. W Polsce można spotkać 8 gatunków, 5 z nich gnieździ się w naszym kraju.

Wyróżniamy 4 podrodziny:

• czaple (Ardeinae) - zaliczamy do niej 42 gatunki w 9 rodzajach (są tu czaple i ślepowrony),
• bąki (Botaurinae) - zaliczamy do niej 13 gatunków w 3 rodzajach,
• tygryski (Ardeinae) - zaliczamy do niej 5 gatunków w 3 rodzajach,
• Agamiinae - zaliczamy do niej 1 gatunek: czaplę zielonoskrzdłą
• Cochleariinae - zaliczamy do niej 1 gatunek: rakojad; niedawno podrodzina ta stanowiła odrębną rodzinę ptaków.

Wygląd

To duże ptaki o smukłym ciele, długiej szyi, zgiętej w locie, długich nogach i dziobie. Skrzydła są długie i szerokie. Ogon jest dość krótki. Są przystosowane do brodzenia w płytkiej wodzie. Upierzenie białe, szare, czarne lub brązowe, pręgowane u tygrysek.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Ixobrychus minutus

To jedna z najmniejszych czapli na świecie, bardzo rzadko gniazdująca w naszym kraju, głównie na niżu w centralnej Polsce. Prowadzi skryty tryb życia. Większość czasu przebywa w szuwarach. Ptak ten poza lęgami jest samotnikiem.

Botaurus stellaris

Bąk to ptak z rodziny czapli, nieliczny w naszym kraju, wydający bardzo głośny, buczący głos podczas godów. Upierzenie w kolorze brązowym z czarnymi plamami na całym ciele. Gdy czuje się zaniepokojony przyjmuje charakterystyczną pozę z wyciągniętą pionowo

Ardea alba

Czapla biała to rzadko zalatująca do Polski czapla o białym upierzeniu, zamieszkująca cieplejsze regiony wszystkich kontynentów. Tworzy duże kolonie. W locie nogi są wysunięte i wyprostowane poziomo poza koniec ogona, uderzenia skrzydłami są powolne i głęb

Ardea herodias

Czapla modra to amerykański przedstawiciel rodziny czapli. Ma długie nogi i dziób, szyja długa, esowato wygięta. Upierzenie szare z niebieskawym odcieniem, szyja jaśniejsza, na głowie nad oczami biegnie czarna opaska.

Egretta garzetta

Czapla nadobna to rzadko zalatujący gatunek czapli o białym upierzeniu, z charakterystycznym długim czubem i żółtymi stopami. Gatunki żyjące na północy prowadzą wędrowny tryb życia, pozostałe - osiadły. W locie szyja jest esowato zgięta, nogi poziomo ułożo

Ardea purpurea

Czapla purpurowa to bardzo rzadki u nas gatunek lęgowy spotykany na Stawach Milickich i na Zbiorniku Gołczakowickim. Jest podobna do czapli siwej z sylwetki, ale jest jeszcze smuklejsza od niej. Ma jednak rdzawe upierzenie na szyi i po bokach. Podczas lotu

Ardea cinerea

Czapla siwa to piękny rodzimy ptak o szarym upierzeniu, którego można spotkać przy płytkich zbiornikach wodnych. Podczas lotu szyja jest esowato zgięta. Żeruje na płytkich zbiornikach, czatując nieruchomo na zdobycz zwykle w płytkiej wodzie.

Egretta thula

Czapla śnieżna (Egretta thula) to ptak brodzący z rodziny czapli o pięknym, białym upierzeniu. Pole wokół oczu do nasady dzioba jest żółte. Jak wszystkie czaple, czapla śnieżna poluje na ryby, ale także i inne drobne zwierzęta.

Bubulcus ibis

Czapla złotawa to czapla o dość dużym zasięgu występowania. Cechą charakterystyczną jest żółte upierzenie głowy i piersi w szacie godowej. Lubi towarzystwo stad bydła, bawołów, słoni. Stada dużych zwierząt płoszą duże owady, które czapla złotawa zjada.

Nycticorax nycticorax

Ślepowron to ptak z rodziny czapli o krępej budowie, z wierzchu czarny lub szary, spód jasny. Na głowie z tyłu posiada czub. Rzadki w Polsce. Aktywny w nocy. Nasze krajowe ślepowrony zimują w Afryce. Przeloty w kwietniu oraz we wrześniu-październiku.

Inne gatunki

• Czapla zielonoskrzydła (Agamia agami)
• Czapla czarnobrzucha (Ardea cocoi)
• Czapla olbrzymia (Ardea goliath)
• Czapla maskowa (Ardea humbloti)
• Czapla białobrzucha (Ardea insignis)
• Czapla czarnogłowa (Ardea melanocephala)
• Czapla białoszyja (Ardea pacifica)
• Czapla szarobrzucha (Ardea sumatrana)
• Czapla białoskrzydła (Ardeola bacchus)
• Czapla siodłata (Ardeola grayii)
• Czapla malgaska (Ardeola idae)
• Czapla modronosa (Ardeola ralloides)
• Czapla rudobrzucha (Ardeola rufiventris)
• Czapla okazała (Ardeola speciosa)
• Bąk amerykański (Botaurus lentiginosus)
• Bąk pstry (Botaurus pinnatus)
• Bąk australijski (Botaurus poiciloptilus)
• Czapla zielonawa (Butorides striatus)
• Czapla zielona (Butorides virescens)
• Rakojad (Cochlearius cochlearius)
• Czapla żółtodzioba (Egretta eulophotes)
• Czapla rafowa (Egretta gularis)
• Czapla czarnonoga (Egretta intermedia)
• Czapla białolica (Egretta novaehollandiae)
• Czapla srokata (Egretta picata)
• Czapla rdzawoszyja (Egretta rufescens)
• Czapla czczona (Egretta sacra)
• Czapla łupkowata (Egretta vinaceigula)
• Ślepowron japoński (Gorsachius goisagi)
• Ślepowron wspaniały (Gorsachius magnificus)
• Ślepowron orientalny (Gorsachius melanolophus)
• Czapla czarna (Hydranassa ardesiaca)
• Czapla śniada (Hydranassa caerulea)
• Czapla trójbarwna (Hydranassa tricolor)
• Bączek cynamonowy (Ixobrychus cinnamomeus)
• Bączek amurski (Ixobrychus eurhythmus)
• Bączek amerykański (Ixobrychus exilis)
• Bączek czarny (Ixobrychus flavicollis)
• Bączek smugowany (Ixobrychus involucris)
• Bączek żółtawy (Ixobrychus sinensis)
• Bączek ciemny (Ixobrychus sturmii)
• Ślepowron rdzawy (Nycticorax caledonicus)
• Ślepowron białogrzbiety (Nycticorax leuconotus)
• Ślepowron maurytyjski (Nycticorax mauritianus)
• Ślepowron wielkogłowy (Nycticorax megacephalus)
• Ślepowron żółtoczelny (Nycticorax violaceus)
• Czapla modrolica (Pilherodius pileatus)
• Czapla gwiżdżąca (Syrigma sibilatrix)
• Tygryska białoczuba (Tigriornis leucolophus)
• Tygryska ciemna (Tigrisoma fasciatum)
• Tygryska rdzawoszyja (Tigrisoma lineatum)
• Tygryska nagobroda (Tigrisoma mexicanum)
• Bącznik (Zebrilus undulatus)
• Tygryska papuaska (Zonerodius heliosylus)

Występowanie i środowisko

Czaple są obecne na całym świecie poza obszarami wysuniętymi daleko na północ i Antarktydą. Preferują środowiska wodno-błotne - mokradła i płytkie wody. Nierzadko czaple podążają za dużymi ssakami.

Tryb życia i zachowanie

Czaple poza ślepowronami, które są aktywne w nocy, prowadzą dzienny tryb życia. Dużo czasu poświęcają na pielęgnację piór. Bąki są samotnikami.

Morfologia i anatomia

Czaple posiadają pióra wytwarzające puder (pióra pudrowe).

Rozmnażanie

Zwykle gnieżdżą się w koloniach na drzewach. Jaja wysiaduje samiec i samica. Pisklęta są gniazdownikami i są karmione przez rodziców wymiotowanym pokarmem. Czaple właściwe składają 2-7 jasnoniebieskich jaj, które są wysiadywane przez 18-30 dni. Bąki składają zwykle 3-5, czasem nawet 10 jasnych, brązowawych jaj. Tygryski składają 1-2 jaja w gnieździe na drzewie.

Pożywienie

Ich przysmakiem są ryby, ale także i inne drobne zwierzęta, w tym skorupiaki, płazy, owady, gady, ssaki, ptaki.

Ochrona i zagrożenia

Zagrożone są 3 gatunki, w tym czapla białobrzucha. Pięć innych gatunków jest narażonych.

Ciekawostki

Brak danych.

Zdjęcia - galeria

© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-55