Sieweczkowate

Siewki, sieweczkowate (Charadriidae) to rodzina ptaków z rzędu siewkowatych. Rodzina ta liczy dziś 10 rodzajów i 65 gatunków. W Polsce żyje 11 gatunków z tej rodziny ptaków, z czego 4 lęgowe.

Sieweczkowate dzielimy na dwie wyraźne podrodziny:

• sieweczki (Charadriinae) - 41 gatunków w 9 rodzajach,
• czajki (Vanellinae) - 24 gatunki w 1 rodzaju.

Wygląd

Siewki to ptaki o dużej głowie, krótkiej szyi, krótkich dziobie i nogach. Wszystkie ptaki z tej rodziny mają podobną sylwetkę. Samce są trochę większe od samic. U ptaków z podrodziny Charadriinae występuje barwna szata godowa, poza tym okresem upierzenie jest szare albo brązowe. U ptaków z podrodziny Vanellinae upierzenie jest kontrastowe przez cały czas.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Czajka PL Lęgowy Średnio liczny

Vanellus vanellus

Czajka to pospolity w Polsce ptak brodzący, który z daleka wydaje się czarno-biały, z bliska - ciemnozielony z metalicznym połyskiem, Na głowie ma charakterystyczny czubek. W okresie godowym samce wykonują akrobacje podczas lotu.

Czajka miedziana

Vanellus chilensis

Czajka miedziana (Vanellus chilensis) to gatunek ptaka z rodziny sieweczkowatych. Upierzenie szaro-brązowe, białawe od spodu. Lotki białe z czarnymi zakończeniami. Czoło i pierś są czarne, dziób różowy z czarnym końcem.

Czajka stepowa PL Zalatujący wyjątkowo

Vanellus leucurus

Czajka stepowa (Vanellus leucurus) to gatunek ptaka z rodziny sieweczkowatych. Ma smukłą sylwetkę, długie nogi, są żółte. Dziób ciemny. Upierzenie szarobrązowe. Ogon biały, skrzydła od spodu biało-czarne.

Czajka towarzyska PL Zalatujący

Vanellus gregarius

Czajka towarzyska to niewielki ptak z rodziny siewek, rzadko obserwowany w naszym kraju. Czoło jest białe, wierzch głowy ciemny, pierś czarna, w okolicy brzucha jest rdzawa plama, reszta spodu biała.

Mornel PL Lęgowy sporadycznie Przelotny / przylatujący  ! 

Charadrius morinellus

Mornel (Charadrius morinellus) to gatunek ptaka z rodziny siewek. W szacie godowej wierzch głowy i środek brzucha czarny, tył szyi i grzbiet szarobrązowe. Białe brwi, podbródek i pokrywy podskrzydłowe. Samica większa i jaskrawiej ubarwiona od samca.

Sieweczka mongolska PL Zalatujący wyjątkowo

Charadrius mongolus

Sieweczka mongolska (Charadrius mongolus) to ptak z rodziny sieweczkowatych, podobny do sieweczki pustynnej. Ptak ten ma dość masywną sylwetkę, długie nogi. Na piersi w szacie godowej widoczny rdzawy nalot.

Sieweczka morska PL Lęgowy sporadycznie Zalatujący  ! 

Charadrius alexandrinus

Sieweczka morska (Charadrius alexandrinus) to gatunek z rodziny siewek zamieszkujący wybrzeża mórz i jezior. Ten niewielki ptak ma dużą, płaską głowę i cienki, czarny dziób. Czoło, szyja i spód ciała białe.

Sieweczka obrożna PL Lęgowy Bardzo nieliczny

Charadrius hiaticula

To rzadki w naszym kraju ptak lęgowy, występujący na wybrzeżu i nad wielkimi rzekami. Na głowie występuje czarno-biały rysunek, czarna maska na czole jest oddzielona białym paskiem. Wokół szyi i na piersi znajduje się czarna obroża.

Sieweczka pustynna PL Zalatujący

Charadrius leschenaultii

Sieweczka pustynna (Charadrius leschenaultii) to gatunek ptaka z rodziny sieweczkowatych. W szacie godowej na piersi widać rdzawą obrożę. W Polsce sieweczka pustynna jest notowana sporadycznie.

Sieweczka rzeczna PL Lęgowy Nieliczny

Charadrius dubius

Sieweczka rzeczna (Charadrius dubius) to gatunek ptaka z rodziny siewek, podobny do sieweczki obrożnej, od której ma mniejsze czarne plamy na czole i wolu. To dobry biegacz. Świetnie lata. To ptak wędrowny.

Siewka szara PL Zalatujący wyjątkowo

Pluvialis dominica

Siewka szara (Pluvialis dominica) to gatunek ptaka z rodziny sieweczkowatych, podobny do siewki złotawej. Samiec w szacie godowej ma ciemny z żółtawymi, zielonkawymi i białymi plamkami. Spód czarny.

Siewka złota PL Przelotny / przylatujący  ! 

Pluvialis apricaria

Siewka złota (Pluvialis apricaria) to gatunek ptaka z rodziny sieweczkowatych. Upierzenie z wierzchu złociste, upstrzone. Pokrywy podogonowe białe. Spód ciała, policzki czarne. Czoło białe, tu zaczynają się białe smugi.

Siewka złotawa PL Zalatujący wyjątkowo

Pluvialis fulva

Siewka złotawa (Pluvialis fulva) to gatunek ptaka z rodziny sieweczkowatych. W szacie godowej samiec ma ciemny wierzch, pokryty żółtawymi plamkami. spód czarny. Pokrywy podogonowe białe.

Siewnica PL Przelotny / przylatujący

Pluvialis squatarola

Siewnica to ptak z rodziny sieweczkowatych. Samiec w szacie godowej ma czarne boki głowy, część szyi, spód i pierś. Białe są pokrywy podogonowe, wierzch głowy. Wierzch jest brązowawy z białe i czarne plamki.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

• Skrętodziób (Anarhynchus frontalis)
• Sieweczka andyjska (Charadrius alticola)
• Sieweczka długonoga (Charadrius asiaticus)
• Czajkówka (Charadrius australis)
• Sieweczka ozdobna (Charadrius bicinctus)
• Sieweczka płowa (Charadrius collaris)
• Sieweczka patagońska (Charadrius falklandicus)
• Sieweczka ciemna (Charadrius forbesi)
• Sieweczka jawajska (Charadrius javanicus)
• Sieweczka białoczelna (Charadrius marginatus)
• Sieweczka blada (Charadrius melodus)
• Sieweczka szarolica (Charadrius modestus)
• Sieweczka preriowa (Charadrius montanus)
• Sieweczka koroniasta (Charadrius novaeseelandiae)
• Sieweczka nowozelandzka (Charadrius obscurus)
• Sieweczka przylądkowa (Charadrius pallidus)
• Sieweczka piaskowa (Charadrius pecuarius)
• Sieweczka sundajska (Charadrius peronii)
• Sieweczka długodzioba (Charadrius placidus)
• Sieweczka czarnogłowa (Charadrius rubricollis)
• Sieweczka rdzawogłowa (Charadrius ruficapillus)
• Sieweczka atlantycka (Charadrius sanctaehelenae)
• Sieweczka skąpopłetwa (Charadrius semipalmatus)
• Sieweczka madagaskarska (Charadrius thoracicus)
• Sieweczka śniada (Charadrius tricollaris)
• Sieweczka stepowa (Charadrius veredus)
• Sieweczka krzykliwa (Charadrius vociferus)
• Sieweczka grubodzioba (Charadrius wilsonia)
• Sieweczka czarnoczelna (Elseyornis melanops)
• Czajeczka (Erythrogonys cinctus)
• Czajka białoczelna (Hoplopterus albiceps)
• Czajka srokata (Hoplopterus armatus)
• Czajka szarogłowa (Hoplopterus cinereus)
• Czajka koroniasta (Hoplopterus coronatus)
• Czajka rzeczna (Hoplopterus duvaucelii)
• Czajka indyjska (Hoplopterus indicus)
• Czajka żałobna (Hoplopterus lugubris)
• Czajka brunatna (Hoplopterus malabaricus)
• Czajka czarnogłowa (Hoplopterus melanocephalus)
• Czajka czarnoskrzydła (Hoplopterus melanopterus)
• Czajka płatkolica (Hoplopterus miles)
• Czajka szponiasta (Hoplopterus spinosus)
• Czajka czarnoczuba (Hoplopterus tectus)
• Mornelak (Oreopholus ruficollis)
• Puńczyk (Phegornis mitchellii)
• Magelanówka (Pluvianellus socialis)
• Czajka obrożna (Vanellus cayanus)
• Czajka czarnopierśna (Vanellus cayennensis)
• Czajka białolica (Vanellus crassirostris)
• Czajka jawajska (Vanellus macropterus)
• Czajka andyjska (Vanellus resplendens)
• Czajka płowa (Vanellus senegallus)
• Czajka rdzawopierśna (Vanellus superciliosus)
• Czajka białogardła (Vanellus tricolor)

Występowanie i środowisko

Żyją na całym świecie poza Antarktydą. Zajmują środowiska trawiaste, wybrzeża, tundrę.

Tryb życia i zachowanie

Część gatunków podejmuje wędrówki i to jedne z najdalszych na świecie, inne prowadzą osiadły tryb życia. Ptaki z tej rodziny polują polegając wyłącznie na swoim wzroku. Obserwują otoczenie, biegną do ofiary, łapią ją dziobem i zjadają, po czym schemat się powtarza.

Rozmnażanie

Gnieżdżą się na ziemi. Jaja samica składa do zwykłego zagłębienia w ziemi, niewysłanego roślinnością. Liczba jaj w zniesieniu to zwykle 4, ale zakres wynosi od 4 do 6. Okres inkubacji wynosi 18-38 dni. Pisklęta są zagniazdownikami.

Pożywienie

Odżywiają się bezkręgowcami. Rzadziej zjadają małe kręgowce i jagody.

Ochrona i zagrożenia

Krytycznie zagrożona jest czajka jawajska (nie widziano jej od 1940 roku). Dwa gatunki uznaje się za zagrożone, 5 za narażone.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

Liczebność

Status

© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-18