Bażantowate

Bażantowate, kurowate (Phasianidae) to rodzina ptaków z rzędu kuraków (grzebiących). Rodzina ta liczy dziś 47 rodzajów i 187 gatunków, z czego w Polsce zaledwie 3 gatunki ptaków dziko żyjące. Są to przepiórka, kuropatwa i bażant.

Wygląd

Zwykle samce są barwnie upierzone, z metalicznym połyskiem. Samice mają barwy ochronne. Często na głowie występują obszary nieupierzone, w postaci grzebienia, dzwonka, róży lub zausznika o różnych barwach.

Zasadniczo wyróżniamy cztery grupy kurowatych:

• przepióry,
• przepiórki,
• kuropatwy,
• bażanty.

Trwa dyskusja nad utworzeniem z grupy przepiór odrębnej rodziny i klasyfikacją pozostałych grup.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

(Phasianus colchicus)

Bażant to piękny ptak z rodziny bażantowatych, występujący w Polsce, o dużej zmienności podgatunkowej. Jest cennym gatunkiem łownym. Samiec pięknie ubarwiony, samica ma barwy ochronne. Prowadzi osiadły tryb życia.

(Syrmaticus reevestii)

Bażant królewski to jeden z największych bażantów, często hodowany jako ptak ozdobny. Samiec ma białą głowę z czarnym paskiem aż po kark. Pod okiem znajduje się biała plama, nad okiem - czerwona plama nieopierzona.

(Lophura diardi)

Bażant syjamski lub inaczej kiściec syjamski to pięknie upierzony ptak z rodziny kurowatych. Głowa czerwona z czarną obwódką po bokach, czarny czub opadający na kark. Nogi czerwone.

(Gallus gallus domesticus)

Kura domowa jest najliczniejszym na świecie ptakiem użytkowym. Wygląd, wielkość, upierzenie zależą od rasy, których dziś mamy około 80. Kogut bywa agresywny i broni swojego haremu. Kura wyszukuje pokarmu rozgrzebując nogami ziemię.

(Perdix perdix)

To niewielki ptak łowny, średnio liczny w naszym kraju, pierwotnie związany ze stepami, a dziś z terenami rolniczymi. W upierzeniu dominują brązy i odcienie szarości. Głowa na policzkach i gardle ma rudy odcień.

(Alectoris graeca)

Kuropatwa skalna (Alectoris graeca) to gatunek rzadkiego ptaka górskiego z rodziny bażantowatych. Samiec posiada ostrogę. Poza tym samiec i samica maja podobne upierzenie. Jest ono z wierzchu szaroniebieskie, gardło białe z czarną, wąską otoczką.

(Lophophorus impejanus)

Olśniak himalajski to jeden z najpiękniej ubarwionych bażantów. Samiec ma upierzenie z metalicznym połyskiem, przeważają kolory niebieski, purpurowy i brązowozielony. Pochodzi z Himalajów.

(Pavo cristatus)

Przepiękny, duży, niezwykle kolorowy ptak z rodziny bażantowatych. Połowa długości samca przypada na ogon. Pióra trenu są brązowozielone z metalicznym połyskiem, na końcu z wielkimi pawimi okami, ubarwionymi na czarno, niebiesko, płowo i żółto.

(Coturnix coturnix)

To nasz najmniejszy ptak z rzędu grzebiących. Jest to też jedyny przedstawiciel tego rzędu ptaków, który podejmuje sezonowe wędrówki. Ma krępą sylwetkę ciała. W upierzeniu dominują brązy. Na prawie całym ciele występuje ciemne kreskowa

(Rollulus rouloul)

Puchoczub, zwany kuropatwą koroniastą, to przedstawiciel kurowatych z tropikalnych lasów południowej części Azji. Nogi również są czerwone. Upierzenie niebieskie, metalizujące. Samiec ma charakterystyczny czub. Samica nie ma czuba, upierzenie zielone, meta

(Tragopan satyra)

Tragopan czerwony to piękny kurak z Himalajów. Upierzenie płowe z białymi, drobnymi cętkami, szyja i głowa szkarłatna z czarnymi plamami. Jest płochliwy. Żyje samotnie lub w parach.

(Crossoptilon mantchuricum)

Uszak brunatny to endemiczny gatunek kuraka, występujący w pięciu izolowanych obszarach Chin, skrajnie zagrożony wyginięciem. Upierzenie ciemne, od połowy grzbietu białe, piękny, długi ogon, pierzasty, biało-brązowy.

Inne gatunki

• Paw kongijski (Afropavo congensis)
• Góropatwa azjatycka (Alectoris chukar)
• Góropatwa czerwona (Alectoris rufa)
• Pstropiór syczyański (Arborophila rufipectus)
• Argus malajski (Argusianus argus)
• Przepiór czubaty (Callipepla gambeli)
• Bażant himalajski (Catreus wallichii)
• Bażant złocisty (Chrysolophus pictus)
• Przepiór wirginijski (Colinus virginianus)
• Przepiórka modra (Coturnix adansonii)
• Przepiórka chińska (Coturnix chinensis)
• Przepiórka indyjska (Coturnix coromandelica)
• Przepiórka pstra (Coturnix delegorguei)
• Przepiórka japońska (Coturnix japonica)
• Przepiórka ciemna (Coturnix manipurensis)
• Przepiórka nowozelandzka (Coturnix novazealandiae)
• Przepiór maskowy (Cyrtonyx ocellatus)
• Frankolin czerwonogardły (Francolinus afer)
• Frankolin żółtogardły (Francolinus leucoscepus)
• Frankolin blady (Franfcolinus ochropectus)
• Bankiwa (Gallus gallus)
• Śnieżnik (Lerva lerva)
• Kiściec modrolicy (Lophura bulweri)
• Kiściec nepalski (Lophura leucomelanos)
• Kuropatwa madagaskarska (Margaroperdix madagascarensis)
• Kuropatwa czarna (Melanoperdix nigra)
• Przepiór białolicy (Odontophorus strophium)
• Przepiórecznik (Ophrysia supeciliosa)
• Paw złoty (Pavo cristatus)
• Wieloszpon pawi (Polyplectron melacense)
• Kuraczek (Ptilopachus petrosus)
• Ułar tybetański (Tetraogallus tibetanus)
• Tragopan żółtolicy (Tragopan blythii)
• Tragopan rudolicy (Tragopan melanocephalus)
• Tragopan modrolicy (Tragopan teminckii)
• Pstropiór afrykański (Xenoperdix udzungwensis)

Występowanie i środowisko

Występują na całym świecie poza Antarktydą. Zajmują różnorodne środowiska: od otwartych po lasy równikowe.

Tryb życia i zachowanie

Są szybkimi biegaczami i słabo latają. Są ociężałe.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

W okresie godów samce zwykle tokują. Gnieżdżą się na ziemi, tragopany na drzewach. Na ziemi gniazdo to zwykłe zagłębienie, czasem wysłane trawą. Liczba jaj: 2-14 o masie 4,8-112 g. Samica wysiaduje jaja przez 16-28 dni. Pisklęta są zagniazdownikami.

Pożywienie

Zjadają pokarm pochodzenia roślinnego, ale także, szczególnie okresowo, bezkręgowce. Pokarm wyszukują poprzez rozgrzebywanie palcami nóg podłoża.

Ochrona i zagrożenia

Niektóre gatunki kuraków udomowiono. Mają ogromne znaczenie gospodarcze dla człowieka. To dej właśnie rodziny należy udomowiony 5000 lat temu przodek kury domowej. Krytycznie zagrożone są frankolin blady, przepiór białolicy i przepiórecznik. Osiem gatunków jest zagrożonych, 36 narażonych.

Ciekawostki

Kury pod względem liczebności przewyższają populację ludzi czterokrotnie.

Zdjęcia - galeria

© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-52

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
ukryj/pokaż bażant
												Trwa okres lęgowy bażanta.
ukryj/pokaż kuropatwa
												Okres występowania w Polsce kuropatwy.
												Samica kuropatwy znosi jaja.
ukryj/pokaż przepiórka
												Okres występowania w Polsce przepiórki zwyczajnej.
												Okres rozrodu przepiórki zwyczajnej.

Pokaż tylko bieżące wydarzenia