Bażantowate (Phasianidae)

Bażantowate, kurowate (Phasianidae) to rodzina ptaków z rzędu kuraków (grzebiących). Rodzina ta liczy dziś 47 rodzajów i 187 gatunków, z czego w Polsce zaledwie 3 gatunki ptaków dziko żyjące. Są to przepiórka, kuropatwa i bażant.

Wygląd

Zwykle samce są barwnie upierzone, z metalicznym połyskiem. Samice mają barwy ochronne. Często na głowie występują obszary nieupierzone, w postaci grzebienia, dzwonka, róży lub zausznika o różnych barwach.

Zasadniczo wyróżniamy cztery grupy kurowatych:

• przepióry,
• przepiórki,
• kuropatwy,
• bażanty.

Trwa dyskusja nad utworzeniem z grupy przepiór odrębnej rodziny i klasyfikacją pozostałych grup.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Bażant (Phasianus colchicus)

Bażant to piękny ptak z rodziny bażantowatych, występujący w Polsce, o dużej zmienności podgatunkowej. Jest cennym gatunkiem łownym. Samiec pięknie ubarwiony, samica ma barwy ochronne.

Bażant królewski (Syrmaticus reevestii)

Bażant królewski to jeden z największych bażantów, często hodowany jako ptak ozdobny.

Bażant syjamski, kiściec syjamski (Lophura diardi)

Bażant syjamski lub inaczej kiściec syjamski to pięknie upierzony ptak z rodziny kurowatych.

Kura domowa (Gallus gallus domesticus)

Kura domowa jest najliczniejszym na świecie ptakiem użytkowym.

Kuropatwa (Perdix perdix)

To niewielki ptak łowny, średnio liczny w naszym kraju, pierwotnie związany ze stepami, a dziś z terenami rolniczymi.

Kuropatwa skalna (Alectoris graeca)

Kuropatwa skalna (Alectoris graeca) to gatunek rzadkiego ptaka górskiego z rodziny bażantowatych.

Olśniak himalajski (Lophophorus impejanus)

Olśniak himalajski to jeden z najpiękniej ubarwionych bażantów. Pochodzi z Himalajów.

Paw indyjski (Pavo cristatus)

Przepiękny, duży, niezwykle kolorowy ptak z rodziny bażantowatych. Połowa długości samca przypada na ogon.

Przepiórka (Coturnix coturnix)

To nasz najmniejszy ptak z rzędu grzebiących. Jest to też jedyny przedstawiciel tego rzędu ptaków, który podejmuje sezonowe wędrówki.

Puchoczub, kuropatwa koroniasta (Rollulus rouloul)

Puchoczub, zwany kuropatwą koroniastą, to przedstawiciel kurowatych z tropikalnych lasów południowej części Azji.

Tragopan czerwony (Tragopan satyra)

Tragopan czerwony to piękny kurak z Himalajów.

Uszak brunatny (Crossoptilon mantchuricum)

Uszak brunatny to endemiczny gatunek kuraka, występujący w pięciu izolowanych obszarach Chin, skrajnie zagrożony wyginięciem.

Inne gatunki

• Paw kongijski (Afropavo congensis)
• Góropatwa azjatycka (Alectoris chukar)
• Góropatwa czerwona (Alectoris rufa)
• Pstropiór syczyański (Arborophila rufipectus)
• Argus malajski (Argusianus argus)
• Przepiór czubaty (Callipepla gambeli)
• Bażant himalajski (Catreus wallichii)
• Bażant złocisty (Chrysolophus pictus)
• Przepiór wirginijski (Colinus virginianus)
• Przepiórka modra (Coturnix adansonii)
• Przepiórka chińska (Coturnix chinensis)
• Przepiórka indyjska (Coturnix coromandelica)
• Przepiórka pstra (Coturnix delegorguei)
• Przepiórka japońska (Coturnix japonica)
• Przepiórka ciemna (Coturnix manipurensis)
• Przepiórka nowozelandzka (Coturnix novazealandiae)
• Przepiór maskowy (Cyrtonyx ocellatus)
• Frankolin czerwonogardły (Francolinus afer)
• Frankolin żółtogardły (Francolinus leucoscepus)
• Frankolin blady (Franfcolinus ochropectus)
• Bankiwa (Gallus gallus)
• Śnieżnik (Lerva lerva)
• Kiściec modrolicy (Lophura bulweri)
• Kiściec nepalski (Lophura leucomelanos)
• Kuropatwa madagaskarska (Margaroperdix madagascarensis)
• Kuropatwa czarna (Melanoperdix nigra)
• Przepiór białolicy (Odontophorus strophium)
• Przepiórecznik (Ophrysia supeciliosa)
• Paw złoty (Pavo cristatus)
• Wieloszpon pawi (Polyplectron melacense)
• Kuraczek (Ptilopachus petrosus)
• Ułar tybetański (Tetraogallus tibetanus)
• Tragopan żółtolicy (Tragopan blythii)
• Tragopan rudolicy (Tragopan melanocephalus)
• Tragopan modrolicy (Tragopan teminckii)
• Pstropiór afrykański (Xenoperdix udzungwensis)

Występowanie i środowisko

Występują na całym świecie poza Antarktydą. Zajmują różnorodne środowiska: od otwartych po lasy równikowe.

Tryb życia i zachowanie

Są szybkimi biegaczami i słabo latają. Są ociężałe.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

W okresie godów samce zwykle tokują. Gnieżdżą się na ziemi, tragopany na drzewach. Na ziemi gniazdo to zwykłe zagłębienie, czasem wysłane trawą. Liczba jaj: 2-14 o masie 4,8-112 g. Samica wysiaduje jaja przez 16-28 dni. Pisklęta są zagniazdownikami.

Pożywienie

Zjadają pokarm pochodzenia roślinnego, ale także, szczególnie okresowo, bezkręgowce. Pokarm wyszukują poprzez rozgrzebywanie palcami nóg podłoża.

Ochrona i zagrożenia

Niektóre gatunki kuraków udomowiono. Mają ogromne znaczenie gospodarcze dla człowieka. To dej właśnie rodziny należy udomowiony 5000 lat temu przodek kury domowej. Krytycznie zagrożone są frankolin blady, przepiór białolicy i przepiórecznik. Osiem gatunków jest zagrożonych, 36 narażonych.

Ciekawostki

Kury pod względem liczebności przewyższają populację ludzi czterokrotnie.

Zdjęcia i grafiki - galeria

© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-52